Το μποτιλιάρισμα
Ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, η κατάσταση επιδεινώθηκε, με τις αστικές συγκοινωνίες να έχουν μερίδιο ευθύνης
στους δρόμους της Αθήνας επέστρεψε, πρώτη φορά μέσα στην κρίση. Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι Ελληνες οδηγοί πέρασαν φέτος 39 ώρες σε κυκλοφοριακή ακινησία.
Η κρίση μπορεί να έδωσε μια ανάσα στους μποτιλιαρισμένους δρόμους της Αθήνας, που έμοιαζαν άδειοι το 2012 και το 2013, ωστόσο φαίνεται ότι οι κάτοικοι της πρωτεύουσας έβαλαν στην άκρη τους δισταγμούς και έπιασαν και πάλι το τιμόνι. Η εικόνα στις κεντρικές οδικές αρτηρίες της πρωτεύουσας είναι ασφυκτική, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο.
Οι Ελληνες οδηγοί περνούν συνολικά 39 ώρες ετησίως μποτιλιαρισμένοι στους δρόμους, με τον μέσο Ευρωπαίο να ζει την ίδια εμπειρία για 29,5 ώρες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι Ελληνες μάλιστα καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση μετά τους Αγγλους, οι οποίοι επίσης φημίζονται για τα ασφυκτικά μποτιλιαρίσματα του Λονδίνου.
Η διόγκωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με την επιδείνωση της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης που παρέχουν οι αστικές συγκοινωνίες της πρωτεύουσας. Οι συγκοινωνιολόγοι μάλιστα αποδίδουν την επανεμφάνιση του έντονου κυκλοφοριακού προβλήματος στην κακή εικόνα των μέσων μαζικής μεταφοράς, που δεν παρέχουν πλέον αξιόπιστες υπηρεσίες, καθώς επίσης και με το «πάγωμα» του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας. Οι φωτεινές επιγραφές μεταβλητών μηνυμάτων είναι εκτός λειτουργίας από τον Μάρτιο του 2015, με αποτέλεσμα οι οδηγοί να μην ενημερώνονται για τα σημεία όπου παρατηρείται κάποιο έκτακτο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Ετσι, δεν έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν εναλλακτικές διαδρομές προκειμένου να αποφύγουν την κίνηση και παραμένουν καθηλωμένοι πίσω από το τιμόνι, εντείνοντας ακόμα περισσότερο τους επιβαρυμένους οδικούς άξονες.
Οι 24 Πινακίδες Μεταβλητών Μηνυμάτων (ΠΜΜ), που διαθέτει το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας, μετέδιδαν στους οδηγούς σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες σχετικά με τις κυκλοφοριακές συνθήκες. Στόχος ήταν η έγκαιρη και ασφαλής αντίδρασή τους στο μποτιλιάρισμα.
Ο βασικός εξοπλισμός του Κέντρου αποτελείται από περίπου 550 θέσεις μέτρησης των κυκλοφοριακών δεδομένων (απλοί επαγωγικοί βρόχοι και βρόχοι «μηχανικής όρασης»), 217 κάμερες εποπτείας της κυκλοφορίας, 24 Πινακίδες Μεταβλητών Μηνυμάτων, το σύστημα Εποπτείας της Κυκλοφορίας SITRAFFIC CONCERT, καθώς και ρυθμιστές κυκλοφορίας στους σηματοδοτούμενους κόμβους (περίπου 850). Οι πινακίδες ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο διαχείρισης κυκλοφορίας, καθώς ενημέρωναν όχι μόνο για τα μποτιλιαρίσματα, αλλά και για τη διάρκεια διαδρομών, προειδοποιούσαν για ατυχήματα, έντονα καιρικά φαινόμενα (π.χ. πλημμυρισμένο οδικό δίκτυο) αλλά ακόμα αναρτούσαν και ειδοποιήσεις για εξαφανισμένα πρόσωπα (amber alert).
Η μη λειτουργία του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας κάνει αδύνατη την πραγματοποίηση αξιόπιστων μετρήσεων όσον αφορά την κυκλοφοριακή εικόνα της πρωτεύουσας. Η επιδείνωση είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού, εξηγούν οι συγκοινωνιολόγοι. Πλέον, οι ώρες αιχμής έχουν επιστρέψει στη ζωή της πρωτεύουσας, μετατρέποντας τη μετακίνηση τις συγκεκριμένες περιόδους σε μαρτύριο. Η λεωφόρος Κηφισίας, η Αλεξάνδρας, η Μεσογείων, ο Κηφισός, η Ιερά Οδός αλλά και η παραλιακή λεωφόρος έχουν γίνει απροσπέλαστες το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας.
Στο μεταξύ, στην κακή εξυπηρέτηση που παρέχει το δίκτυο αστικών συγκοινωνιών, το οποίο είναι επιβαρυμένο από την κακή οικονομική κατάσταση των εταιρειών, έρχεται να προστεθεί η αδιαφορία της Πολιτείας ως προς τον συνολικό σχεδιασμό. Τα τελευταία χρόνια δεν έχει παραδοθεί ούτε ένα μέτρο λεωφορειολωρίδας, ενώ και οι υφιστάμενες παραβιάζονται συστηματικά λόγω απουσίας αστυνόμευσης. Αποτέλεσμα είναι οι χρόνοι διέλευσης των οχημάτων (λεωφορείων και τρόλεϊ) να μη βελτιώνονται, αλλά να επιδεινώνονται συνεχώς. Σε συνδυασμό μάλιστα με τα προβλήματα που παρατηρούνται στον στόλο, μεγάλο μέρος του οποίου παραμένει καθηλωμένο στα αμαξοστάσια, οι χρόνοι ανα- μονής στις στάσεις έχουν αυξηθεί δραματικά.
Χρόνος αναμονής
Οι δυσλειτουργίες στα οδικά μέσα έχουν σημαντικές επιπτώσεις και στα μέσα σταθερής τροχιάς, καθώς αποτελούν πρακτικά τροφοδοτικό μηχανισμό προς το μετρό, τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και το τραμ. Οταν ο μετακινούμενος πρέπει να εξυπηρετηθεί από το λεωφορείο, ώστε να καταλήξει στο μετρό για παράδειγμα και ο χρόνος αναμονής στη στάση μπορεί να αγγίξει ακόμα και τα 50 λεπτά, αποφεύγει τα μέσα μαζικής μεταφοράς και στρέφεται στο οικείο του Ι.Χ. Οι χρόνοι διαδρομής βέβαια αυξάνονται συνεχώς, ενώ το κόστος χρήσης και συντήρησης των Ι.Χ. είναι διόλου ευκαταφρόνητο, ωστόσο φαίνεται ότι ο Ελληνας αδυνατεί να αποχωριστεί το τιμόνι του. Ετσι επιλέγει το ακριβό, αλλά πλέον ταχύτερο μέσο που δεν είναι άλλο από το Ι.Χ.