Νομισματικός πατριωτισμός
απομακρύνεται ταχύτατα από την πραγματικότητα! Ο πρόεδρος Ερντογάν άνοιξε νέο κεφάλαιο στην ιστορία της χώρας καλώντας τους πολίτες, τους επιχειρηματίες και τους κρατικούς οργανισμούς να αντισταθούν «στην κερδοσκοπία του δολαρίου», να πολεμήσουν τους σκοτεινούς κύκλους, «που προσπαθούν με την επίθεση στη λίρα να πετύχουν ό,τι δεν κατάφεραν με το πραξικόπημα». Η έκκληση ήταν ξεκάθαρη, «πωλήστε δολάρια και ξένο συνάλλαγμα», κάντε συναλλαγές με τουρκική λίρα και αποταμίευση σε χρυσό. Ο λαός όπως αντιστάθηκε στο πραξικόπημα, πρέπει να αποκτήσει τον έλεγχο και της οικονομίας…
Δημιουργήθηκε κύμα «πατριωτικού ενθουσιασμού» με πολίτες να πωλούν δολάρια αγοράζοντας λίρες ή χρυσό. Η ισοτιμία του δολαρίου έναντι της λίρας μειώθηκε 4%-5% και οι πωλήσεις χρυσού σε κοσμήματα ή σε ράβδους τριπλασιάστηκαν. Τα μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν πανηγυρικά ρεπορτάζ από τη Σαμψούντα όπου πολίτες συγκεντρώθηκαν σε κατάστημα αγοραπωλησιών συναλλάγματος, προσφέροντας –υποτίθεται– ένα εκατομμύριο δολάρια για να αγοράσουν λίρες. Μαζί τους και γνωστός ποδοσφαιριστής που, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, αντάλλαξε 80.000 δολάρια με λίρες.
Οι εκδηλώσεις «νομισματικού πατριωτισμού» θα ήταν διασκεδαστικές αν δεν σηματοδοτούσαν μια σημαντική εξέλιξη. Η δυναμική ανάπτυξη της Τουρκίας τα δεκαπέντε τελευταία χρόνια στηρίχθηκε και στη σιγουριά που προσέφερε η «δολαριοποίηση». Εγχώριοι και ξένοι επενδυτές είχαν την ασφάλεια ότι η αξία ακινήτων, κρατικοί διαγωνισμοί που αφορούν ιδιωτικοποίηση και άλλες σημαντικές οικονομικές κινήσεις υπολογίζονταν σε αξία δολαρίου. Οι επενδύσεις και η αποταμίευση δεν κινδύνευαν από αιφνίδια υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος. H υποτίμηση της λίρας ήταν ελεγχόμενη και γνωστή, σχεδόν από την αρχή κάθε χρονιάς…
Σήμερα η σιγουριά αυτή χάθηκε καθώς οργανισμοί όπως η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας ανακοινώνουν με χαρά ότι υποστηρίζουν «την εκστρατεία πώλησης δολαρίων», ενώ ο οργανισμός που εποπτεύει την ενεργειακή αγορά ανακοίνωσε ότι οι επόμενοι διαγωνισμοί διάθεσης φυσικού αερίου (που εισάγεται) θα γίνει σε λίρες. Το ίδιο θα συμβεί και με τους διαγωνισμούς ιδιωτικοποιήσεων, ενώ ο ασφαλιστικός οργανισμός τραπεζοϋπαλλήλων, η ομοσπονδία δημοσίων υπαλλήλων, η ένωση βιομηχάνων και επιχειρηματιών, οι εξαγωγείς (!), οι κλωστοϋφαντουργοί, τα επιμελητήρια και το Χρηματιστήριο ανακοινώνουν ότι μετατρέπουν τα δολάριά τους σε λίρες. Ακόμα και το υπουργείο Θρησκευτικών Υποθέσεων ανακοίνωσε ότι τα τέλη και άλλα έξοδα όσων πάνε για προσκύνημα στη Μέκκα θα υπολογιστούν εφέτος σε λίρες και όχι σε δολάρια, όπως απαιτούσαν οι αρμόδιοι στη Σαουδική Αραβία. Αυτοί βέβαια θα πληρωθούν σε δολάρια από την κρατική εταιρεία Τουρκικές Αερογραμμές που αναλαμβάνει τη μεταφορά των προσκυνητών…
Ταυτόχρονα η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν να χρησιμοποιούν τα εθνικά νομίσματα στο διμερές εμπόριο. Οι αριθμοί όμως είναι αμείλικτοι. Το δεκάμηνο Ιαν. - Οκτ., οι εξαγωγές της χώρας ήταν 117 δισ. δολ. και μόλις 5 δισ. πραγματοποιήθηκαν σε λίρες. Οι εισαγωγές ήταν 164,2 δισ. δολ. και μόλις τα 7 δισ. ήταν στο εθνικό νόμισμα. Φυσικά, το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο δεν καλύπτεται με πατριωτικές δηλώσεις. Η ύφεση της οικονομίας έρχεται και η απογοήτευση όσων παρασύρθηκαν και πούλησαν τα δολάριά τους θα είναι πικρή.
Η έκκληση Ερντογάν ήταν ξεκάθαρη, «πωλήστε δολάρια και ξένο συνάλλαγμα», κάντε συναλλαγές με τουρκική λίρα και αποταμίευση σε χρυσό.