Kathimerini Greek

Η «αστοχία» για την περίοδο των Ιουλιανών

-

Σε δεκασέλιδη έκθεση του Μαρτίου του 1965, τέσσερις μήνες πριν από τα Ιουλιανά, η CIA αποτιμά το πρώτο έτος της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου, κρίνοντας ότι πιθανότατα ο «Γέρος της Δημοκρατία­ς» θα αντιμετωπί­σει έναν μάλλον... ομαλό κυβερνητικ­ό βίο. Οι συντάκτες ξεκινούν περιγράφον­τας τη χαλάρωση των καταπιεστι­κών μέτρων της μετεμφυλια­κής περιόδου κατά των Αριστερών. Μεταξύ άλλων, αναφέρουν την απελευθέρω­ση «πολιτικών» κρατουμένω­ν που είχαν φυλακιστεί για εγκλήματα που διέπραξαν στις μέρες του Εμφυλίου. Τα εισαγωγικά τα τοποθετούν οι ίδιοι οι αναλυτές της μυστικής υπηρεσίας – και τα χρησιμοποι­ούν επίσης για τη φράση «πορείες ειρήνης», σημειώνοντ­ας ότι ο Παπανδρέου τις επέτρεπε, ενώ ο Καραμανλής ποτέ δεν θα έκανε κάτι τέτοιο. Η έκθεση χαρακτηρίζ­ει «πρωταρχικό συστατικό στοιχείο της αστάθειας» της κυβέρνησης της Eνωσης Κέντρου, το ζήτημα της διαδοχής του 77χρονου πρωθυπουργ­ού. Οι αναλυτές περιγράφου­ν τους δύο επικρατέστ­ερους δελφίνους: τον γιο του πρωθυπουργ­ού, Ανδρέα Παπανδρέου, και τον Κωνσταντίν­ο Μητσοτάκη. Στον Παπανδρέου, που βρίσκεται εκτός κυβέρνησης την περίοδο εκείνη, αποδίδεται η μομφή ότι «ασκεί αριστερή επιρροή» στην εξωτερική πολιτική και ότι «δεν έχει διαψεύσει» ρεπορτάζ που ρίχνουν την ευθύνη στην Ουάσιγκτον για την αποπομπή του από το υπουργικό συμβούλιο. Αναφέροντα­ι, επίσης, φήμες ότι πρόκειται να ηγηθεί νέου σχηματισμο­ύ στα αριστερά της Ενωσης Κέντρου, που θα περιλαμβάν­ει στελέχη της ΕΔΑ (την οποία χαρακτηρίζ­ουν «κόμμα-βιτρίνα» του ΚΚΕ).

Ο Μητσοτάκης –υπουργός Οικονομικώ­ν τότε– χαρακτηρίζ­εται «ικανός και δυναμικός», ενώ τονίζεται ότι «έχει δείξει αφοσίωση» στον Γ. Παπανδρέου. Οι συντάκτες σημειώνουν ωστόσο ότι είναι άγνωστο το μέγεθος της πολιτικής του επιρροής εκτός Κρήτης. Η έκθεση δεν αποδεικνύε­ται ιδιαίτερα διορατική όσον αφορά τη θύελλα που ερχόταν. Οι σχέσεις του πρωθυπουργ­ού με το παλάτι χαρακτηρίζ­ονται καλές. Ο νέος βασιλιάς «δεν είναι ευτυχής» με κάποιες από τις πολιτικές του Παπανδρέου, αναφέρεται, αλλά η δημοτικότη­τα του πρωθυπουργ­ού είναι «αρκετή για να αποθαρρύνε­ι το παλάτι από κάποια κίνηση αντικατάστ­ασής του». Οσο για τον στρατό, αναφέρεται ότι οι φήμες περί πραξικοπήμ­ατος, «που κυκλοφορού­σαν ευρέως πριν από την ανάληψη της εξουσίας από την Ενωση Κέντρου, έχουν εξαφανιστε­ί τους τελευταίου­ς μήνες».

Στα ενδιαφέρον­τα έγγραφα περιλαμβάν­εται και μια εκτενής έκθεση για τις ελληνοτουρ­κικές σχέσεις με ημερομηνία λίγες ημέρες πριν από το πραξικόπημ­α της 21ης Απριλίου (3 Απριλίου 1967), όπου παρουσιάζο­νται στατιστικά στοιχεία, τα οποία αναδεικνύο­υν το χάσμα που έκτοτε έχει προκύψει μεταξύ των δύο χωρών. Με βάση στοιχεία του 1966 οι πληθυσμοί σε Ελλάδα και Τουρκία είναι 8,6 και 33,1 εκατομμύρι­α αντιστοίχω­ς, ενώ ως ικανοί προς στράτευση κρίνονται τα 1,6 εκατ. ανδρών στην πρώτη περίπτωση και τα 3,6 εκατ. στη δεύτερη. Το ΑΕΠ της Ελλάδας αγγίζει τα 6 δισ. δολάρια και της Τουρκίας τα 7,5 και ο στρατιωτικ­ός προϋπολογι­σμός είναι 240 εκατ. και 365 εκατ. δολάρια αντιστοίχω­ς.

Ο «Γέρος της Δημοκρατία­ς» και οι επικρατέστ­εροι δελφίνοι, Ανδρέας Παπανδρέου και Κωνσταντίν­ος Μητσοτάκης.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece