«Να στηρίξουμε τη μεσαία τάξη»
Ανακατανομή εισοδήματος προτείνει η Κριστίν Λαγκάρντ για την αντιμετώπιση του λαϊκισμού
Την ανακατανομή εισοδήματος υπέρ της μεσαίας και της εργατικής τάξης, οι οποίες έχουν συντριβεί τα τελευταία χρόνια στη Δύση, πρότεινε χθες από το Νταβός η κ. Κριστίν Λαγκάρντ ως μέσον ανάσχεσης του λαϊκισμού. Στόχος είναι να αυξηθούν οι προνοιακές δαπάνες και να χρηματοδοτηθούν προγράμματα επανεκπαίδευσης εργαζομένων. Γενική παραδοχή ήταν ότι η παγκοσμιοποίηση δεν τους ωφέλησε όλους.
Η εκλογή του κ. Τραμπ και η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση σαν να ξύπνησε αρχηγούς κρατών, επιχειρηματίες και τραπεζίτες που συχνάζουν στο Νταβός, από ένα γλυκό όνειρο. Ξαφνικά, η ελίτ που ωφελήθηκε περισσότερο από κάθε άλλον από την παγκοσμιοποίηση και το άνοιγμα των αγορών συνειδητοποίησε ότι η εργατική και η μεσαία τάξη της Δύσης δεν ανέκαμψαν ποτέ από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και δεν κέρδισαν παρά ελάχιστα από την ανάκαμψη της οικονομίας μετά το 2009.
Σε δεκάδες συζητήσεις στρογγύλης τραπέζης οι παρευρισκόμενοι στο Νταβός εξέτασαν τρόπους ώστε να αντιμετωπίσουν την επέλαση του λαϊκισμού. Ορισμένες προτάσεις που ακούστηκαν είναι προς τη «σωστή κατεύθυνση», αλλά όπως θα έλεγε και η κ. Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, αυτό που έχει σημασία είναι η «εφαρμογή». Γενική διαπίστωση κατά τις συζητήσεις που έγιναν χθες στο Νταβός είναι πως θα πρέπει να βρεθούν τρόποι ώστε «να μεταρρυθμιστεί ο καπιταλισμός», ώστε η παγκοσμιοποίηση να είναι επωφελής για περισσότερους πολίτες (και ψηφοφόρους θα έλεγε ένας κυνικός), ώστε να ενισχυθεί η μεσαία τάξη. Μερικές από τις ιδέες που ακούστηκαν ήταν η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, η βελτίωση της εκπαίδευσης των εργαζομένων, η ενίσχυση της παιδείας. Ηταν η κ. Λαγκάρντ που είπε χθες το πρωί τη δύσκολη (για τον επονομαζόμενο άνθρωπο του Νταβός) λέξη «ανακατανομή» (εισοδήματος). Για την ακρίβεια, ανακατανομή υπέρ της μεσαίας και της εργατικής τάξης, οι οποίες έχουν συντριβεί τα τελευταία χρόνια στη Δύση. «Υπάρχουν πράγματα που μπορεί να γίνουν», είπε η κ. Λαγκάρντ. «Αυτό πιθανότατα σημαίνει μεγαλύτερη ανακατανομή από αυτή που έχουμε σήμερα» και μάλιστα με τρόπο που θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στον λαό. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίον διαχειριστήκαμε την παγκοσμιοποίηση συνέβαλε σημαντικά στην (αύξηση) της ανι- σότητας, ωστόσο δεν έχω ακούσει ακόμη μια καλή συζήτηση για τις αλλαγές στην παγκοσμιοποίηση που θα (συμβάλουν) στην αντιμετώπιση της ανισότητας», παρατήρησε ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ. Δεν είναι τυχαίο, συνέχισε. Αν εννοούμε σοβαρά ότι θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που προκαλεί η παγκοσμιοποίηση, θα πρέπει να μιλήσουμε για μεταφορά πλούτου και εξουσίας από τους ανθρώπους που έρχονται στο Νταβός στους εργαζομένους μέσω της προοδευτικής φορολόγησης, της ενίσχυσης των εργατικών συνδικάτων και της μεγαλύτερης προστασίας των εργαζομένων γενικότερα, τόνισε ο κ. Στίγκλιτζ. «Πρέπει να πληρώσουμε για την κοινωνική συνοχή την οποία έχουν ανάγκη οι κοινωνίες μας ώστε να συνεχίσουν να προοδεύουν και να δεχτούμε ότι ίσως πρέπει να αυξηθεί η φορολογία» ώστε να επανεκπαιδευτούν οι εργαζόμενοι, είπε ο κ. Ρίτσαρντ Μπόλντουιν, καθηγητής Διεθνών Οικονομικών στο Graduate In- stitute of International and Development Studies της Γενεύης.
Η άνοδος του λαϊκισμού στις ΗΠΑ και στη Βρετανία έχει φοβίσει την παγκόσμια επιχειρηματική ελίτ και η προοπτική νέας επέλασής του στις επερχόμενες εκλογές σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία (και πιθανώς Ιταλία) φαντάζει ακόμη πιο ανησυχητική. «Το λέω σαφώς: ο λαϊκισμός με φοβίζει. Το σημαντικότερο πρό- βλημα για κάποιον που συμμετέχει στις αγορές είναι πώς θα εκδηλωθεί ο λαϊκισμός τα επόμενα ένα με δύο χρόνια», είπε χθες ο κ. Ρέι Ντάλιο, δισεκατομμυριούχος ιδρυτής του κεφαλαίου αντιστάθμισης κινδύνου Bridgewater Associates. Εκτίμησε δε πως το σημαντικότερο είναι «να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον φιλικό για να βγαίνουν χρήματα».