Ελληνες ρίχνουν φως στην έρευνα για τη φυματίωση

Nέους ορίζοντες στην κατανόηση και θεραπεία νοσημάτων, όπως η φυματίωση, η σαρκοείδωση και η γιγαντοκυτταρική κροταφική αρτηρίτιδα, ανοίγουν τα ευρήματα έρευνας στην οποία συμμετείχε και ερευνητική ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Η έρευνα, στην οποία εκτός από την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ συμμετείχαν και ερευνητές από τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Δανία και η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Οκτώβριο σε ένα από τα πλέον έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, το «Cell», ρίχνει φως στον μηχανισμό που σχετίζεται με την εμφάνιση αυτών των νοσημάτων, τα οποία ανήκουν στις κοκκιωματώδεις παθήσεις του ανθρώπου. Ειδικότερα, όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ιστολογίας και Εμβρυολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, καθηγητής Βασίλης Γοργούλης, η πρόσφατη έρευνα κατέδειξε ότι ο μηχανικός απόκρισης των κυττάρων στη βλάβη του DNA (γνωστός ως DDR - DNA Damage Response), που παίζει κύριο ρόλο στην καρκινογένεση, φαίνεται ότι λειτουργεί και στις κοκκιωματώδεις νόσους, όπως η φυματίωση, η σαρκοείδωση και η γιγαντοκυτταρική κροταφική αρτηρίτιδα. Συγκεκριμένα, ο ίδιος μηχανισμός οδηγεί και στη γένεση πολυπύρηνων γιγαντοκυττάρων που είναι το χαρακτηριστικό αυτών των νόσων. «Και όταν βρίσκουμε τον μηχανισμό», τονίζει ο κ. Γοργούλης, «τότε εν δυνάμει έχουμε βάλει το πρώτο λιθαράκι για να στοχεύσουμε στη θεραπεία. Ηδη έχει γίνει μεγάλη προεργασία και έχουν βρεθεί φάρμακα για το μονοπάτι που οδηγεί στον καρκίνο. Πιθανώς τα ίδια να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και γι’ αυτό το νοσολογικό φάσμα».

Ο συγκεκριμένος μηχανισμός –το «μονοπάτι» DDR– είχε περιγραφεί από ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ιστολογίας και Εμβρυολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών (συμμετείχε ο δρ Κωνσταντίνος Ευαγγέλου υπό την επίβλεψη του κ. Γοργούλη, που αποτελεί συνεργαζόμενο μέλος ΔΕΠ του εργαστηρίου Φυσιολογίας, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Αθ. Τζιούφα) και είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου η έρευνα έχει οδηγήσει σε μοντέλο δημιουργίας καρκίνου. Ο ευρύτερος συντονισμός της νεότερης έρευνας διενεργήθηκε από τη δρα Αντιγόνη Τριανταφύλλου, υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας Ανοσολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Φράιμπουργκ της Γερμανίας. «Είναι πολύ σημαντικό ότι πρόκειται για εργασίες που έχουν βγει από Ελληνες ερευνητές, οι οποίοι εργάζονται τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας», επισημαίνει ο κ. Γοργούλης και καταλήγει: «Εμείς συνεχίζουμε την έρευνα. Αλλωστε, η κάθε απάντηση στο δικό μας πεδίο δημιουργεί νέα ερωτήματα».

Ανέλυσαν περαιτέρω, με ξένους συναδέλφους τους, τον μηχανισμό απόκρισης των κυττάρων στη βλάβη του DNA.