Ελληνική ιδιαιτερότητα

Ηκ. Λεπέν κατηγορώντας την Ευρώπη για την πολιτική της λιτότητας προτίθεται να την εγκαταλείψει αν εκλεγεί. Εξυπακούεται πως το τραύμα που θα επιφέρει η αποχώρηση της Γαλλίας θα είναι ουσιαστικότερο απ’ αυτό του Brexit, αφού η Βρετανία δεν συμμετέχει στο ευρώ. Το πιθανότερο είναι, βέβαια, πως η κ. Λεπέν δεν θα εκλεγεί. Με τον Φρανσουά Φιγιόν ως επικρατέστερο για την προεδρία η Γαλλία ενδέχεται να ξεφύγει από τον λήθαργο, στον οποίον την έχει ρίξει ο κ. Ολάντ, σίγουρα όμως θα παραμείνει ευρωπαϊκή. Αν όμως οι προεδρικές εκλογές του Μαΐου αποκτήσουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την Ευρώπη, τότε το ποσοστό της κ. Λεπέν θα καταγραφεί ως αντιευρωπαϊκό κεφάλαιο. Αυτή είναι η διαφορά της παρουσίας της κ. Λεπέν, στον φετινό β΄ γύρο των εκλογών, από αυτήν που είχε επιτύχει ο πατέρας της Ζαν Μαρί και η οποία είχε οδηγήσει στη θριαμβευτική εκλογή του Ζακ Σιράκ. Το δέλεαρ για τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις σε όλη την Ενωση θα είναι μεγάλο. Ασχέτως αν αυτές επικαλούνται τη Δεξιά ή την Αριστερά, διαχωρισμός για τον οποίον, εν έτει 2017, πλέον αρμόδιοι είναι οι ιστορικοί, από ό,τι οι πολιτικοί. Και στο σημείο αυτό αναδεικνύεται η μεγάλη ζημιά που έχουν υποστεί οι διάφορες «ιδιαιτερότητες», που ενοποιήθηκαν για να δημιουργηθεί ο μεγάλος οργανισμός. Οι συνθήκες ισοτιμίας στις μεγάλες αποφάσεις μπορεί να λειτούργησαν έως ένα σημείο, όμως γέννησαν και ψευδαισθήσεις. Αν είσαι σαν τον Τσίπρα, ή τον Καμμένο, ανιστόρητος και χωρίς καμία απολύτως ευρωπαϊκή παιδεία, φτάνεις να πιστέψεις ότι επειδή κάθεσαι στο ίδιο τραπέζι με όλους τους υπολοίπους κι αυτοί χάνουν την ώρα τους για να σε πείσουν, είσαι κάτι παραπάνω απ’ αυτό που είσαι στην πραγματικότητα. Το είδωλό σου καθρεφτίζεται στο είδωλο της Μέρκελ, το δικό της στο δικό σου και προκαλείται το εφέ της αίθουσας με τους αντικριστούς καθρέφτες. Νομίζεις ότι η δύναμή σου πολλαπλασιάζεται επειδή στην πραγματικότητα πολλαπλασιάζεται το είδωλό σου. «Ελληνική ιδιαιτερότητα». Υπέροχος τίτλος στην ελληνική έκδοση των σεμιναρίων του Καστοριάδη για την αρχαία ελληνική σκέψη, αλλά και έμμονη ιδέα της σύγχρονης Ελλάδας. Δύση, Ανατολή, Μεσόγειος, Βαλκάνια, Ευρώπη ή Ελλάδα; Λίγο απ’ όλα. «Πολλαπλές ταυτότητες», τιτλοφορείται το ενδιαφέρον δοκίμιο του Γαλλολιβανέζου Αμίν Μααλούφ για τη Μέση Ανατολή. Πέρα από όλες αυτές τις ταυτότητες, με τις οποίες αυτοπροσδιοριζόμαστε για να επιδεικνύουμε τον εσωτερικό μας πλούτο, η «ελληνική ιδιαιτερότητα» έχει ένα χαρακτηριστικό. Είναι η αδυναμία περιγραφής των πραγματικών μας διαστάσεων. Αυτό που εμείς προσλαμβάνουμε ως «εσωτερικό πλούτο» οι υπόλοιποι το προσλαμβάνουν ως αδυναμία προσαρμογής, ως αναπηρία. Στην αγορά συναλλάγματος έχει τόση αξία, όση θα είχε και η δραχμή. Οσοι φέρνουν ως παράδειγμα για την απαλλαγή της Ελλάδας από τον ευρωπαϊκό «ζυγό» τη Βρετανία ή έστω ένα μεγάλος μέρος της γαλλικής κοινωνίας παραγνωρίζουν ένα γεγονός: αν η Ελλάδα τον 21ο αιώνα κατάφερε να συγκρίνει εαυτήν, έστω κατά φαντασίαν, με αυτές τις δύο χώρες, αυτό δεν το οφείλει στην «ιδιαιτερότητά» της, αλλά στην ευρωπαϊκή της ένταξη. Αν η χώρα μας πάψει να είναι μέλος της Ευρώπης, αν χάσει τον καθρέφτη που πολλαπλασιάζει το είδωλό της, τότε θα μείνει μόνη της με την «ιδιαιτερότητά» της, ένα μη ανταλλάξιμο νόμισμα. Δεν ισχύει το ίδιο ακριβώς για τη Βρετανία ή τη Γαλλία. Είναι ζήτημα διαστάσεων. Τόσο πεζά.

Αυτό που εμείς προσλαμβάνουμε ως «εσωτερικό πλούτο», οι υπόλοιποι το προσλαμβάνουν ως αδυναμία προσαρμογής.