Πώς η Deutsche Bank εξαφάνισε ζημίες 367 εκατ. της Paschi
Επινοήθηκε χρηματιστηριακή συναλλαγή με δύο στοιχήματα μεταξύ τους για να καλυφθούν οι απώλειες
H απόκρυψη απωλειών 367 εκατ. ευρώ εις βάρος της Monte dei Paschi από την Deutsche Bank, η οποία διαχειριζόταν κεφάλαια της ιταλικής τράπεζας, το 2008 αποτελεί ένα ακόμη «κεφάλαιο» των παράτολμων κινήσεων στη διαχείριση του επενδυτικού κινδύνου. Η μαγική λύση που επινόησε ο Ιταλός Μικέλε Φαϊσόλα, επικεφαλής μιας μονάδας στην Deutsche Bank, ήταν μια χρηματιστηριακή συναλλαγή σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, η Monte dei Paschi θα προχωρούσε σε ένα κερδοφόρο στοίχημα με την Deutsche Bank. Μετά θα χρησιμοποιούσε αυτά τα κέρδη για να εξαφανίσει τις απώλειες του πελάτη Monte dei Paschi. Στο δεύτερο μέρος αυτής της «θαυματουργής συναλλαγής», οι απώλειες θα επιμερίζονταν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αρκετών ετών. Ετσι δεν θα εμφανίζονταν μεμιάς οι απώλειες των 367 εκατ. ευρώ.
Πώς μπορείς να κρύψεις ζημίες 367 εκατ. ευρώ; Αφού οι τοποθετήσεις της Deutsche Bank με κεφάλαια της Monte dei Paschi απέβησαν άστοχες, βρήκε στη συνέχεια τρόπο για να διορθώσει λογιστικά την κατάσταση. Στο απόγειο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οι περισσότερες από τις ισχυρότερες τράπεζες του κόσμου είχαν λυγίσει κάτω από τις τεράστιες απώλειες της αμερικανικής στεγαστικής πίστης και των ομολόγων δανείων τους. Μία από τις παλαιότερες τράπεζες του κόσμου και η υπ’ αριθμόν 3 μεγαλύτερη της Ιταλίας θα βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού, αλλά από διαφορετικά αίτια σε σχέση με τη χρηματοπιστωτική κρίση.
Η Monte dei Paschi είχε υποστεί απώλειες 367 εκατ. ευρώ ως πελάτης στη μονάδα επιτοκιακών παραγώγων της Deutsche Bank. Τότε ο Ιταλός Μικέλε Φαϊσόλα, επικεφαλής αυτής της μονάδας στην Deutsche Bank, σκέφτηκε να κρύψει τις απώλειες αυτές με μια «μαγική συναλλαγή» που θα εξαφάνιζε στιγμιαία τις απώλειες των 367 εκατ. ευρώ. Διαφορετικά, η Monte dei Paschi θα έπρεπε να τις δημοσιεύσει στους ισολογισμούς της. Οι επιπτώσεις θα ήταν καταστροφικές για την ιταλική τράπεζα, ιδιαίτερα στην ατυχή συγκυρία της χρηματοπιστωτικής κρίσης όπου κυριαρχούσε πανικός. Ηταν πολύ πιθανό να ακολουθούσε μαζική φυγή καταθέ- σεων, μια κρατική διάσωση ή κάτι χειρότερο.
Οπότε ο κ. Φαϊσόλα επινόησε μια χρηματιστηριακή συναλλαγή σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, η Monte dei Paschi θα προχωρούσε σε ένα κερδοφόρο στοίχημα με την Deutsche Bank. Μετά θα χρησιμοποιούσε αυτά τα κέρδη για να εξαφανίσει τις απώλειες του πελάτη Monte dei Paschi. Οπως, όμως, τονίζουν ο Βέρνον Σίλβερ και η Ελίζα Μαρτινούσι του πρακτορείου Bloomberg, η Deutsche Bank «δεν δίνει χρήματα τζάμπα και οι Ιταλοί θα στοιχημάτιζαν με ζημίες». Στο δεύτερο μέρος αυτής της «θαυματουργής συναλλαγής», οι απώλειες θα επιμερίζονταν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αρκετών ετών. Ετσι δεν θα εμφανίζονταν μεμιάς οι απώλειες των 367 εκατ. ευρώ.
Αφού συναντήθηκαν τα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης κινδύνου των διεθνών αγορών –ένα πάνελ υψηλόβαθμων στελεχών που εξετάζουν τις συναλλαγές με όλες τις νομικές και ρυθμιστικές διαστάσεις– ένας εξ αυτών εξέφρασε σοβαρούς ενδοιασμούς για τη λύση του κ. Φαϊσόλα. Στενός συνεργάτης του Ιταλού και καινοτόμος στα swap επιτοκίων, ο 53χρονος Ουίλιαμ Μπρόκσμιθ ανέπτυξε σε μήνυμα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους κινδύνους για την αξιοπιστία της Deutsche Bank. Το μήνυμα δεν είχε καμία επίδραση και ο κ. Φαϊσόλα, μετά μια 90λεπτη σύσκεψη, έλαβε το «πράσινο φως» για να καλύψει τις απώλειες της Monte dei Paschi. Σημειωτέον ότι κανένα στέλεχος της Deutsche Bank δεν έχει κατηγορηθεί για παράπτωμα. Ούτε ο κ. Φαϊσόλα ούτε οι δύο τράπεζες προέβησαν σε καμία δήλωση για το άρθρο.
Μια οκταετία μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι συνθήκες έχουν επιδεινωθεί για την Deutsche Bank. Η Deutsche Bank είναι ο ισχυρότερος παίκτης στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η υπόθεση της Monte dei Paschi εντείνει τις ανησυχίες για την κατάσταση των ισολογισμών της, όταν η διοίκηση έχει ήδη πληρώσει πρόστιμα-μαμούθ για μια σειρά σκανδάλων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η κεφαλαιακή ισχύς της. Και εάν υπάρχουν αμφιβολίες για τις κινήσεις της γερμανικής τράπεζας, οι επενδυτές μπορεί να διστάσουν να διοχετεύσουν νέα κεφάλαια για
Προειδοποιήσεις στελεχών της Deutsche Bank αγνοήθηκαν – Κανείς δεν έχει κατηγορηθεί από το... 2008.
την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας. Μόλις αυτόν τον μήνα, η τράπεζα συμφώνησε να πληρώσει πρόστιμο 7,2 δισ. δολαρίων, αφού αποδέχτηκε πως παραπλάνησε επενδυτές με την πώληση ομολογιακών δανείων. Εχει καταβάλει ακόμη 9 δισ. δολάρια σε πρόστιμα υποθέσεων από την παροχή υπηρεσιών για φοροδιαφυγή έως την παραβίαση κυρώσεων των ΗΠΑ εναντίον της Συρίας, του Ιράν και άλλων χωρών. Εάν, δε, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ σπεύσει να στηρίξει την Deutsche Bank, θα πλήξει τη δημοτικότητά της ύστερα από τη σκληρή στάση που έχει τηρήσει απέναντι σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης για ανάλογες πρωτοβουλίες. Η υπόθεση με τη Monte dei Paschi δεν είναι τόσο μεγάλη για τα δεδομένα της Deutsche Bank, αλλά υπενθυμίζει, τέλος, πως υπάρχουν σκοτεινές πτυχές στη διαπραγμάτευση παραγώγων μιας από τις ισχυρότερες τράπεζες του κόσμου.