Χρήσιμο πέρυσι, απαραίτητο τώρα
Είναι καταθλιπτικό! Ασχολήθηκα, συμπτωματικά, με τα θέματα της επικαιρότητας τέτοιες μέρες πριν από έναν χρόνο. Στην έβδομη σελίδα του φύλλου της 17ης Ιανουαρίου, ο τίτλος ήταν σαφής: «Το ΔΝΤ αναλαμβάνει τον πρώτο ρόλο...». Δύο μέρες πριν, στις 15/1/2016, στον ίδιο αυτόν χώρο, υπό τον τίτλο «Το διαβατήριο για τις αγορές», σημείωνα: «Η αποδοχή του ΔΝΤ στον κεντρικό ρόλο του ελεγκτή, θα αποτελέσει την προτελευταία πράξη προσαρμογής (...) στην πραγματικότητα με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο κ. Τσίπρας». Προς στιγμήν, μπερδεύτηκα με τη σύμπτωση της θεματολογίας. Κι όμως. Είχαν –και τότε– προηγηθεί επιθέσεις της κυβέρνησης, βουλευτών αλλά και των κ. Τσίπρα και Καμμένου εναντίον του Ταμείου. Σε συνέντευξή του προς τους Financial Times, ο πρωθυπουργός σημείωνε: «Εκτιμούμε ότι μετά έξι χρόνια διαχείρισης της έκτακτης κρίσης, η Ευρώπη έχει τώρα τη θεσμική ικανότητα να αντιμετωπίσει με επιτυχία ενδοευρωπαϊκά θέματα». Στην ίδια γραμμή είχε κινηθεί τότε και έκτοτε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας!
Είναι δυνατόν να μην έχει, η κυβερνητική ομάδα, διδαχτεί ούτε καν από τη δική της εμπειρία, ενώ έπρεπε να διδάσκεται από την εμπειρία όλων των προηγουμένων κυβερνήσεων σε ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους και τη διπλωματία των μεγάλων κρατών, που κατά κανόνα συνοδεύει παρόμοιες σχέσεις; Γιατί και πέρυσι, χρειάστηκε η παρέμβαση του τέως υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, κ. Λιου, ο οποίος τηλεφώνησε στον κ. Τσακαλώτο για να του εξηγήσει πως όσο κι αν διατηρεί επιφυλάξεις ως προς τους σχεδιασμούς του κ. Σόιμπλε, η διάσωση της Ελλάδας ήταν υπόθεση των Ευρωπαίων και το μόνο που επιθυμούσε η Αμερική ήταν η πλήρης συμμετοχή του Ταμείου.
Δεν θα πέσουμε έξω αν υποθέσουμε ότι δεν θα υπάρξει καμία διαφορά όταν ο κ. Τσακαλώτος δεχτεί το τηλεφώνημα του νέου υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Τραμπ, του πολυεκατομμυριούχου Στίβεν Μνούσκιν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η ελληνική υπόθεση είναι ευρωπαϊκή υπόθεση. Ο,τι κι αν λέει το πολιτικό τιμ του κ. Τραμπ για τους Γερμανούς, θα ήταν μέγα λάθος να πιστεύσει το τιμ του κ. Τσίπρα ότι οι Αμερικανοί θα πάρουν πάνω τους τη διάσωση του δικού μας κράτους. Αντιθέτως, ο κ. Τραμπ θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους να δώσουν περισσότερα για το ΝΑΤΟ και, κυρίως, να εμποδίσουν με δικά τους μέσα τη μετανάστευση των Αράβων και άλλων μουσουλμάνων μεταναστών προς τη... Δύση.
Σε αντίθεση με όσα διαλαλούν στην κυβέρνηση, η Ελλάδα χρειάζεται τη συμμετοχή του Ταμείου εφέτος περισσότερο κι από πέρυσι. Χωρίς αυτήν, ούτε ο Ντράγκι θα δώσει κεφάλαια, ούτε οι αγορές θα εμπιστευτούν την επανέκδοση κρατικών τίτλων και, το χειρότερο, κανείς επενδυτής, ούτε καν τα hedge funds, δεν θα μας πλησιάζουν. Η αναγνώριση ενός λάθους, ιδιαίτερα όταν αυτό συμβαίνει εξ ανάγκης, αποτελεί δείγμα θάρρους και πολιτικού ρεαλισμού.