Το καθαρό στίγμα που άφησε «φεύγοντας» ο Τζον Χαρτ
Οι ρόλοι του, ειδικά οι καλύτεροι, ήταν κυρίως υποστηρικτικοί και όμως, δεν περνούσαν ποτέ απαρατήρητοι.
Υπάρχει μια σκηνή στο «Elephant Man» του Ντέιβιντ Λιντς όπου ο πρωταγωνιστής Αντονι Χόπκινς συναντάει για πρώτη φορά τον παραμορφωμένο άνθρωπο-ελέφαντα, τον οποίο ερμηνεύει, κάτω από μια μυθική (για τις ώρες που απαιτούσε να προετοιμαστεί) δόση προσθετικών χαρακτηριστικών, ο Τζον Χαρτ. Οπως ανακάλεσε έπειτα από χρόνια ο ίδιος ο σκηνοθέτης σε συνέντευξή του, το συνολικό εκφραστικό αποτέλεσμα ήταν τόσο σπαρακτικό, που στη θέα του ο Χόπκινς αυθόρμητα δάκρυσε καθώς η κάμερα έκανε ζουμ στο πρόσωπό του. Φυσικά, ο Λιντς δεν διανοήθηκε να ξαναγυρίσει τη σκηνή. Για το «Elephant Man», ο Τζον Χαρτ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο σε ηλικία 77 ετών, τιμήθηκε με μια οσκαρική υποψηφιότητα, τη δεύτερή του έπειτα από εκείνη για τον ρόλο του στο «Εξπρές του Μεσονυκτίου», δύο χρόνια νωρίτερα.
Ο Βρετανός ηθοποιός, που το 2015 πήρε και τον τίτλο του «σερ», δεν ήταν σχεδόν ποτέ ο απόλυτος πρωταγωνιστής. Οι ρόλοι του, ειδικά οι καλύτεροι, ήταν κυρίως υποστηρικτικοί, κι όμως είχαν πάντα την ξεχωριστή ιδιότητα να μην περνούν απαρατήρητοι. Από την προαναφερθείσα ερμηνεία στο «Εξ- πρές» του Αλαν Πάρκερ μέχρι τις πιο πρόσφατες συμμετοχές στο «Only Lovers Left Alive» του Τζιμ Τζάρμους (ως βαμπιρικός Κρίστοφερ Μάρλοου) και στο «Jackie», που μόλις κυκλοφόρησε στις αίθουσες, ο Χαρτ δημιουργούσε αξιομνημό- νευτους χαρακτήρες ανεξαρτήτως του χρόνου που οι τελευταίοι περνούσαν μπροστά από τον φακό. Και ανάμεσα στα άλλα, ο ρόλος του στο εμβληματικό πρώτο «Alien» του Ρίντλεϊ Σκοτ, με τον ίδιο να γίνεται θύμα του αδηφάγου εξωγήινου πλάσματος, που στοίχειωσε τον ύπνο μιας ολόκληρης γενιάς.
Φυσικά, τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως ο Τζον Χαρτ στερήθηκε και τους πρώτους ρόλους στην καριέρα του. Στο «1984» του Μάικλ Ράντφορντ, για παράδειγμα, ερμηνεύει ιδανικά τον Ουίστον Σμιθ, τον τραγικό ήρωα του οργουελικού εφιάλτη, έχοντας μάλιστα απέναντί του τον «κακό» Ο’ Μπράιαν του μεγάλου Ρίτσαρντ Μπάρτον. Το ίδιο και με την εμφάνισή του στο τη- λεοπτικό «The Naked Civil Servant», σειρά που επί της ουσίας τον σύστησε και στο ευρύ κοινό. Εκεί ο Χαρτ υποδύεται τον Κουέντιν Κρισπ, έναν εκρηκτικό ομοφυλόφιλο άνδρα που ζει τη συντηρητική καθημερινότητα της Αγγλίας της εποχής. Οπως καταλαβαίνει κανείς, για το 1975 ο ρόλος αποτελούσε κανονική επανάσταση, ενώ θεωρείται πως βοήθησε στη σταδιακή απαγκίστρωση της βρετανικής κοινωνίας από τις σεξουαλικές προκαταλήψεις.
Το πολύπλευρο ταλέντο του Χαρτ, ωστόσο, βρήκε και άλλους εκφραστικούς δρόμους: έπαιξε στο θέατρο σε ρόλους που έμειναν αξιοσημείωτοι στην ιστορία του Ουέστ Εντ και ακόμη η χαρακτηριστική χροιά της φωνής του τον έκανε ιδανικό αφηγητή σε φιλμ όπως τα «Dogville», «Manderlay» και «Το άρωμα. Η ιστορία ενός δολοφόνου». Και στην προσωπική ζωή όμως δεν πήγε πίσω· τέσσερις γάμοι και μπόλικες καταχρήσεις για έναν καλλιτέχνη και άνθρωπο που, αν μη τι άλλο, άφησε καθαρό το στίγμα του φεύγοντας.