Το «τέρας» μπορεί να νικηθεί

Σε εκπομπή του ΣΚΑΪ (Oι Αταίριαστοι) γιατρός, αναφερόμενος στην επαινετή προσπάθεια του δημοσιογράφου κ. Σταμάτη Μαλέλη για ενημέρωση σχετικά με την κατάθλιψη, κατέληξε λέγοντας ότι πρόκειται για ψυχική νόσο που μαστίζει, ότι αντιμετωπίζεται εύκολα από την επιστήμη σήμερα, γιατί υπάρχουν όλες οι λύσεις, και ότι ένα μόνο πρόβλημα είναι άλυτο, ο θάνατος. Δύο επισημάνσεις:

Καλή είναι η αισιοδοξία, αρκεί να μην είναι υπερβολική και να μην αναιρείται από τα πράγματα. Γιατί αν το «τέρας» της κατάθλιψης θανατώνεται με ψυχοφάρμακα, τότε πώς εξηγείται η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της ασθένειας; Επειτα, ο θάνατος είναι όντως πρόβλημα άλυτο, αλλά μόνο γι’ αυτόν που δεν πιστεύει στον Θεό και στην αθάνατη ψυχή. Για τον πιστό, όμως, δεν είναι άλυτο, αλλά ανύπαρκτο πρόβλημα. Είναι γεγονός και πέ- ρασμα στην όντως ζωή. Ο Αγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει: «Το τέλος της παρούσας ζωής δεν είναι δίκαιο να το ονομάζουμε θάνατο, αλλά απαλλαγή από τον θάνατο και χωρισμό από τη φθορά και ελευθερία από τη δουλεία…».

Αναμφισβήτητη, βεβαίως, η αξία και η συμβολή της Ιατρικής και σ’ αυτήν την ασθένεια, όπως και σ’ όλες τις άλλες, πολλώ μάλλον όταν ο γιατρός, καθώς λέει ο Ιπποκράτης, «είναι και φιλόσοφος, (γιατί έτσι) γίνεται ισόθεος, εφόσον ό,τι αποκτάται με τη φιλοσοφία χρειάζεται για την Ιατρική, δηλαδή αφιλοχρηματία, μετριοφροσύνη, γνώση, κριτική ικανότητα, ηρεμία, ψυχική καθαρότητα, έγκυρη γνώμη, επίγνωση των ωφέλιμων και απαραίτητων για τη ζωή, αποφυγή ασχημιών, θεία υπεροχή» (Ιπποκράτης, Περί Ευσχημοσύνης).

Κατά την ιδεαλιστική αυτή περί Ιατρικής άποψη του Ιπποκράτη, ο γιατρός πράγματι μπορεί να αναχθεί σε ύψος υπεροχής, όχι βέβαια ισοθεΐας, αλλά σίγουρα σε επίπεδο κατά χάριν θέωσης. Γιατροί τέτοιοι υπήρξαν και υπάρχουν.

Είναι εκείνοι που με ταπείνωση υπερβαίνουν τα αγωνιστικά σκάμματα και διαβαίνουν από την αίσθηση των πραγμάτων στη φυσική θεωρία και την αλήθεια των όντων. Εκείνοι που με πνευματικό αγώνα έφτασαν στα κράσπεδα των μυστηρίων της γνώσης και μπορούν να σκύβουν στο βάθος της καταθλιβόμενης ψυχής, να ερευνούν και να κατανοούν τη λειτουργία των ψυχικών συγκρούσεων και να βοηθούν με σιγουριά τον πάσχοντα.

Πρέπει, ωστόσο, και ο ασθενής να κάνει το δικό του χρέος. Να σκάβει βαθιά στη καρδιά του για να καταλαβαίνει γιατί κουβαλάει τον αφόρητο εσωτερικό διχασμό του, γιατί επέλεξε την απορρύθμιση των υπαρξιακών στοιχείων της ψυχής του και την αιχμαλωσία του από την τυραννία της λύπης. Τι πρέπει να κάνει;

Να αναστρέψει την πορεία του και με όσες δυνάμεις τού απομένουν να ψάξει και να βρει τη θύρα της γνώσης του Θεού, να κρούσει και να ζητήσει, με πίστη και ελπίδα, το καλό που ζητάει. Θα λάβει οπωσδήποτε την απάντηση, γιατί ο θεάνθρωπος Χριστός το έχει εγγυηθεί (Ματθ. 7, 7-8).

Αν πάλι κάποιος νομίζει ότι αυτά είναι ανέφικτα, ας κάνει αυτό που ο Μέγας Βασίλειος προτείνει, όπως δηλαδή ο αγρότης σπέρνει τους σπόρους στο χωράφι του και ελπίζει για βροχές καλές, και στη φουρτούνα θέλουμε τον καπετάνιο στο πηδάλιο, έτσι κι όποιος καλεί τον γιατρό στο σπίτι του να λέει πάντα: «Κύριε, βοήθα με!».

Υπάρχει, λοιπόν, για κάθε περίπτωση, σίγουρος δρόμος που οδηγεί από την κατάθλιψη και το αδιέξοδο στην ελπίδα και στο ξέφωτο.