Γιατί πρέπει να μείνει...
Το ΔΝΤ βρίσκεται σήμερα στην πιο δυσάρεστη θέση σε σχέση με την εμπλοκή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Η ελληνική κοινή γνώμη το απεχθάνεται βαθιά λόγω του ρόλου του στη διάλυση της ελληνικής οικονομίας και της επιμονής του να εφαρμοστούν περαιτέρω επώδυνες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Το Ταμείο έχει επίσης προκαλέσει έντονη ενόχληση στους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας με την πίεσή του να δεχθούν σημαντική απομείωση του ελληνικού χρέους που έχουν στην κατοχή τους, ως όρο για να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι ο ρόλος του ΔΝΤ στην ελληνική οικονομία την τελευταία επταετία είχε πολύ μεγάλο κόστος, τόσο για την Ελλάδα όσο και για το ίδιο το Ταμείο. Η επιμονή του στην επιβολή υπερβολικής δημοσιονομικής λιτότητας εντός του ζουρλομανδύα του ευρώ συνέβαλε στη βύθιση της ελληνικής οικονομίας σε ύφεση πιο σφοδρή από αυτή που βίωσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη δεκαετία του 1930. Το ΔΝΤ συνεπώς φέρει μερίδιο της ευθύνης για τον κατακερματισμό της ελληνικής πολιτικής σκηνής και την άνοδο του λαϊκισμού στη χώρα.
Παράλληλα, με τη στήριξη οικονομικών προγραμμάτων που απέτυχαν παταγωδώς, το Ταμείο έκανε μεγάλη ζημιά στην αξιοπιστία του ως κομιστή συνετών και αμερόληπτων οικονομικών συμβουλών. Υπονόμευσε έτσι την πολιτική αποδοχή που θα έχει μια ενδεχόμενη συμμετοχή του στην επίλυση κρίσεων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Πρέπει όμως να πιστωθεί στο Ταμείο ότι, σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μοιάζει να έχει μάθει από τα λάθη του. Αναγνωρίζει πλέον την καταστροφική επίδραση της υπερβολικής λιτότητας σε μια χώρα που δεν ελέγχει το νόμισμά της. Αναγνωρίζει επίσης πόσο αντιπαραγωγική είναι η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης σε μια χώρα της οποίας το χρέος είναι ξεκάθαρα σε μη βιώσιμη τροχιά. Είναι κρίμα που το ΔΝΤ δεν έδωσε τη δέουσα σημασία σε αυτά τα θέματα το 2010.
Η καθυστερημένη αναγνώριση των λαθών αυτών έχει οδηγήσει το Νομισματικό Ταμείο σε πολύ πιο λογική θέση από αυτή των πρώην εταίρων του στην τρόικα. Το Ταμείο πλέον σωστά ισχυρίζεται ότι ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ είναι μη διατηρήσιμος μακροπρόθεσμα και απαιτεί υπερβολική δημοσιονομική προσαρμογή βραχυπρόθεσμα. Επιπλέον, επιχειρηματολογεί βάσιμα ότι χωρίς ουσιώδη αναδιάρθρωση, η Ελλάδα οδεύει προς έναν δείκτη χρέους προς ΑΕΠ που θα ξεπεράσει σε βάθος χρόνου το 300%.
Το ΔΝΤ μοιάζει επίσης να έχει δίκιο όταν λέει ότι οι ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις της φορολογίας εισοδήματος και του συνταξιοδοτικού συστήματος αποτελούν αναγκαία συνθήκη για να επανέλθει η χώρα σε πορεία διατηρήσιμης ανάπτυξης. Ωστόσο, με δεδομένες τις πολύ φτωχές αναπτυξιακές επιδόσεις της Νότιας Ευρώπης την τελευταία δεκαετία, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι σκεπτικισμού για τη δυνατότητα της Ελλάδας να επιτύχει ταχύρρυθμη μεγέθυνση του ΑΕΠ της εντός του ζουρλομανδύα του ευρώ.
Είναι μεγάλος ο πειρασμός για την Ελλάδα και τους Ευρωπαίους εταίρους της να αγνοήσουν τις συστάσεις του ΔΝΤ και να συνεχίσουν το πρόγραμμα χωρίς τη συμμετοχή του. Αλλωστε, το Ταμείο δεν έχει πολλούς οπαδούς στην Ευρώπη και δεν έχει διακριθεί έως τώρα για την αποτελεσματικότητα των συστάσεών του.
Η αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα και η απόρριψη των σημερινών του προτάσεων, παρ’ όλα αυτά, θα ήταν σοβαρό σφάλμα. Θα έδειχνε ότι η Ελλάδα και οι Ευρωπαίοι δεν διδάχθηκαν τίποτα από τις ζοφερές πρόσφατες επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Ακόμα σημαντικότερο, η απόφαση αυτή θα καταδίκαζε την Ελλάδα σε πολλά ακόμα χρόνια οικονομικής δυστυχίας, χωρίς προοπτικές πραγματικής ανάκαμψης.
Η απόφαση του Ταμείου για μη συμμετοχή θα καταδίκαζε την Ελλάδα σε πολλά ακόμα χρόνια οικονομικής δυστυχίας.