Και ξαφνικά αρχίσαμε ξανά το φλερτ με το Grexit
Τα σημάδια δεν είναι καλά. Παρακολουθώντας συστηματικά τις δημοσκοπήσεις, διαπίστωσα ότι το ποσοστό των συμπολιτών μας που επιθυμεί την παραμονή της χώρας στη ζώνη του ευρώ, συνεχώς μειώνεται. Σε πρόσφατη (Ιανουάριος 2017) δημοσκόπηση της Alco αυτοί που θέλουν να μείνουμε στο ευρώ είναι μόλις 45,5%, ενώ το 42% πιστεύει ότι θα ήταν καλύτερα με τη δραχμή. Τα ευρήματα αυτά είναι συγκλονιστικά και πολύ ανησυχητικά. Βλέποντας τις δημοσκοπήσεις ξεθάρρεψαν και οι δραχμιστές ή δραχμόφιλοι ή δραχμολάγνοι και άρχισαν τις δηλώσεις. Ενας βουλευτής του Σύριζα προτείνει να πάμε για δημοψήφισμα αν θέλουμε να μείνουμε στο ευρώ ή να γυρίσουμε στη δραχμή. Ενας άλλος προτείνει να συζητήσουμε το θέμα στη Βουλή, γιατί «επί δραχμής μεγαλούργησε η Ελλάδα και δεν πρέπει να την δαιμονοποιούμε».
Σαν πρόλογο, θέλω να σας μεταφέρω (σε χαλαρή μετάφραση) ένα απόσπασμα από το βιβλίο «The Truth About Inflation» του Paul Donovan, υψηλόβαθμου στελέχους της τράπεζας UBS.
«...Η σημασία του πληθωρισμού δεν έχει μειωθεί. Εγιναν ταραχές στην Ιαπωνία το 1918, σχετικά με την τιμή του ρυζιού. Η κοινωνική συνοχή διαλύθηκε στη Γερμανία στα χρόνια του υπερπληθωρισμού το 1923, με την πολιτεία της Βαυαρίας να αποσχίζεται (προσωρινά) από τη χώρα. Το 1951, η Επιτροπή για την Εκπαίδευση και την Εργασία της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή είναι “η σημαντικότερη μοναδική στατιστική που εκδίδει η Κυβέρνηση”...Και παρ’ όλα αυτά ο πληθωρισμός συνήθως παραγνωρίζεται από τον πολύ κόσμο και ένα ανησυχητικά μεγάλο πλήθος των πολιτικών. Η έλλειψη σωστής γνώσης για τον πληθωρισμό δεν βοηθήθηκε καθόλου από τα σύγχρονα μέσα... Σήμερα η οικονομική ανάλυση έχει εξελιχθεί σε οικονομική αναρχία. Οι οικονομικές αυθεντίες που τις περισσότερες φορές είναι ερασιτέχνες με ανεπαρκή γνώση γράφουν και λένε πολλά και διάφορα για τον πληθωρισμό χωρίς να αντιλαμβάνονται τόσο τη σύνθεσή του όσο και τον σκοπό του. Τα κανάλια εμφανίζουν ένα απλουστευμένο γράφημα για 30 δευτερόλεπτα...».
Προτίμησα να αφήσω έναν διακεκριμένο οικονομολόγο να μας περιγράψει τα του πληθωρισμού, γιατί μου φάνηκε ότι ουσιαστικά περιγράφει τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα και την ελαφρότητα με την οποία τα μέσα και οι πολιτικοί αντιμετωπίζουν ένα τόσο σοβαρό θέμα όσο η επιστροφή στη δραχμή. Πάρτε για παράδειγμα τον Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο του Σύριζα κ. Νίκο Ξυδάκη. Είναι ένας καταξιωμένος δη- μοσιογράφος που διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού και μια ζωή ασχολείται με πολιτιστικά θέματα. Με τι γνώσεις αποφάνθηκε ότι η επιστροφή στη δραχμή είναι μια λύση; Είναι πολλοί που πιστεύουν ότι ενεργούσε σαν «λαγός». Πολύ πιθανόν, αλλά μήπως φταίνε και τα μέσα που του δίνουν το βήμα να πει την «άποψή του» (για να θυμηθούμε και τον Clint Eastwood) χωρίς να υπάρχει αντίλογος ώστε να ενημερωθούν σωστά οι τηλεθεατές και να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα; Είδατε πόσο ταιριάζουν στην περίπτωση αυτή οι διαπιστώσεις του Paul Donovan.
Αντί όμως να παραθέσω επιχειρήματα που μπορεί να μην πείθουν κανένα, απλά θα σας θυμίσω γεγονότα που τα έζησα προσωπικά και είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι θα τα θυμάστε. Ελάτε να θυμηθούμε τις ισοτιμίες δολαρίου δραχμής από τη μεταπολίτευση και μετά. Στον πίνακα διάλεξα έτη εκλογών για να διαπιστώσετε πόσο οι πολιτικοί (αλλά και η πολιτική τους) έχουν επηρεάσει τη ζωή μας.
Προσωπικά πιστεύω ότι αυτός ο Πίνακας τερματίζει τη συζήτηση για την επιστροφή στη δραχμή. Μέσα σε 27 χρόνια είχαμε τρεις σοβαρές υποτιμήσεις, όλες με τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και την «κοινωνική» πολιτική του (για θυμηθείτε την ΑΤΑ – Αυτόματη Τιμαριθμική Αύξηση με πληθωρισμένες δραχμές), ενώ κάθε χρόνο είχαμε συνεχή διολίσθηση της δραχμής. Αν είχα στη διάθεσή μου τηλεοπτικό χρόνο θα έβγαζα αυτόν τον Πίνακα κάθε μέρα στο prime time, μήπως καταλάβουν οι συμπολίτες μας και ιδιαίτερα αυτοί που βρίσκονται στα μεσαία και κατώτερα οικονομικά στρώματα τι θα πάθουν, αν γυρίσουμε στη δραχμή. Ουσιαστικά η δραχμή υποτιμήθηκε κατά 1.200%. Αντίθετα μετά τη δημιουργία του ευρώ στις 4 Ιανουαρίου 1999 στα 18 χρόνια που μεσολάβησαν η ισοτιμία ευρώ δολαρίου κυμάνθηκε σε ένα στενό εύρος 0,8225 – 1,6039, με μέσο όρο το 1,2120. Αυτό μας εξασφάλισε την ευημερία μας.
Επειδή όμως διαθέτω ενοχλητική μνήμη θα σας θυμίσω τι μπορεί να πάθουν οι χώρες με το δικό τους Νόμισμα.
Την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 1992, ο γνωστός κερδοσκόπος George Soros μέσω του Quantum Fund αρχίζει την επίθεσή του, μετατρέποντας σε άλλα νομίσματα σχεδόν 7 δισεκατομμύρια στερλίνες που είχε δανειστεί. Η επιχείρηση γίνεται με τυμπανοκρουσίες μαζί με τα ταμεία Caxton Corp και Jones Investment, καθώς και με τις αμερικανικές τράπεζες JP Morgan, Citicorp, Chase Manhattan και Bank of America, γεγονός που μεγεθύνει την κίνηση.
Αντιμέτωπη με μια τέτοια κερδοσκοπία, η Τράπεζα της Αγγλίας δαπανά 50 δισεκατομμύρια στερλίνες για να στηρίξει το νόμισμά της, αλλά μάταια. Οταν φτάνει στο τέλος των αποθεμάτων της, συνθηκολογεί. Την επομένη, η Βρετανία αποφασίζει να βγει από το ΕΝΣ και προχωρεί σε υποτίμηση 15%. Ο George Soros μπορεί τότε να αγοράσει ξανά στερλίνες και να αποπληρώσει το δάνειό του. Μέσα σε μερικές ώρες καταγράφει κέρδη άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων. Το βρετανικό υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει τις απώλειές του σε 3,4 δισεκατομμύρια στερλίνες. Τα άλλα ευρωπαϊκά νομίσματα υποτιμώνται το ένα μετά το άλλο. Το ΕΝΣ δέχεται σοβαρό πλήγμα και την 1η Αυγούστου 1993 τα περιθώρια διακύμανσης των νομισμάτων αυξάνονται στο 15%.
Θα μου πείτε αυτά συνέβησαν στη στερλίνα, όταν ο George Soros εκτίμησε ότι η στερλίνα ήταν υπερτιμημένη και φρόντισε να δανειστεί 7 δισεκατομμύρια λίρες. Να όμως που σε μερικά χρόνια ήρθε και η σειρά της Ελλάδος να υποστεί κερδοσκοπική επίθεση στο νόμισμά της. Τον Μάιο του 1997 λόγω της αρνητικής εξέλιξης στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, δημιουργήθηκαν προϋποθέσεις και προσδοκίες για υποτίμηση της δραχμής. Ετσι άρχισε η επίθεση. Ευτυχώς η Τράπεζα της Ελλάδος αντέδρασε ακαριαία και ανέβασε τα επιτόκια στο 179% προκειμένου να αποτρέψει τη μαζική πώληση δραχμών. Ομολογώ ότι δεν θυμάμαι για πόσο διάστημα διατηρήθηκαν τα πολύ υψηλά επιτόκια, αλλά η παρτίδα και η πατρίδα σώθηκε. Πάντως δεν γλιτώσαμε τότε τη διολίσθηση. Η ισοτιμία τον Δεκέμβριο 1996 ήταν 1 δολάριο = 180 δραχμές και τον Δεκέμβριο 1997 έγινε 1 δολάριο = 300 δραχμές. Κατρακύλα μου φαίνεται και όχι διολίσθηση.
Αυτά είναι τα γεγονότα και δεν αποτελούν ούτε εκτιμήσεις ούτε αφορισμούς. Καλό είναι να τα θυμόμαστε, γιατί σ’ αυτόν τον τόπο φαίνεται ότι έχουμε μνήμη χρυσόψαρου και είμαστε επιρρεπείς στο να επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας. Η επιστροφή στη δραχμή δεν μπορεί να είναι επιλογή και ο Θεός της Ελλάδος να βάλει το χέρι του να μην καταλήξουμε εκεί από ατύχημα. Μοναδικοί ωφελημένοι θα είναι αυτοί που έχουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό νόμιμα ή παράνομα. Μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και μερικοί βουλευτές του Σύριζα.
Πιστεύω ότι ο πίνακας τερματίζει τη συζήτηση για την επιστροφή στη δραχμή. Μέσα σε 27 χρόνια είχαμε τρεις σοβαρές υποτιμήσεις, όλες με τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ενώ κάθε χρόνο είχαμε συνεχή διολίσθηση της δραχμής.