Η ευκαιρία της Κίνας με τον Τραμπ

Η Κίνα προωθεί ήρεμα και ήσυχα τις φιλοδοξίες της για την ανάδειξή της σε παγκόσμια υπερδύναμη, υπογραμμίζοντας τη διαφορά ανάμεσα στο σταθερό χέρι του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ και στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, του οποίου οι πρώτες ημέρες στο τιμόνι της υπερδύναμης χαρακτηρίστηκαν από αψιμαχίες με τον Τύπο και διαδηλώσεις. Λίγες ημέρες πριν από την ανάληψη της εξουσίας από τον Τραμπ, ο Σι μιλούσε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός και υπερασπιζόταν την παγκοσμιοποίηση. Διεμήνυε, έτσι, την επιθυμία του Πεκίνου να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Σε αντίθεση με τις δηλώσεις του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου περί «υπεράσπισης των διεθνών εδαφών», η Κίνα υπογράμμισε την επιθυμία της για ειρήνη και συνέστησε στην Ουάσιγκτον διακριτικά να προσέχει τι λέει. Κι ενώ η Κίνα έχει επανειλημμένως τονίσει ότι δεν επιθυμεί να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή, Κινέζος διπλωμάτης παραδέχθηκε προ ημερών ότι ίσως, τελικά, της επιβληθεί ένας τέτοιος ρόλος. «Αν πει κανείς ότι η Κίνα παίζει ηγετικό ρόλο στον κόσμο, θα απαντήσει ότι η υπερδύναμη έκανε πίσω αφήνοντας χώρο για την Κίνα», σχολίασε, άλλωστε, ο Ζανγκ Γιον, γενικός διευθυντής του τμήματος διεθνών οικονομικών στο υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας. Το μήνυμα ενισχύθηκε προ ημερών, όταν ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου του Ειρηνικού (ΤΡΡ), απομακρύνοντας έτσι την Αμερική από τους συμμάχους της στην Ασία. Πολλά άλλα κράτη-μέλη της ΤΡΡ προτίθενται να προχωρήσουν σε μεταξύ τους αντίστοιχη συμφωνία και να συμπεριλάβουν σε αυτήν την Κίνα ή να προσχωρήσουν σε εναλλακτικές συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Κίνα. «Σε πολλά σημαντικά διεθνή fora, ο ηγέτης της Κίνας παρουσίασε πολλές προτάσεις, προσθέτοντας θετικό περιεχόμενο στην παγκόσμια ανάπτυξη», σχολίασε ο Σου Σιαοχουί, ερευνητής του κινεζικού Ινστιτούτου Διεθνών Μελετών, που έχει τη στήριξη του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών. Το σχόλιό του αφορούσε την απόφαση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από την ΤΡΡ και δημοσιεύθηκε στη διεθνή έκδοση της «Λαϊκής Ημερησίας». «Κατά τη διαδικασία οικονομικής ενοποίησης στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, σε αντίθεση με ορισμένες χώρες που μονίμως έχουν στον νου τους τον ηγετικό τους ρόλο, η Κίνα ενδιαφέρεται περισσότερο για την “ευθύνη” και την “πρόοδο”», τόνισε ο ίδιος. Τον Μάιο του 2016 φιλοξένησε τη διεθνή διάσκεψη «Μια ζώνη, ένας δρόμος», που ήταν μια ευκαιρία για το Πεκίνο να προβάλει την πρωτοκαθεδρία της Κίνας στον τομέα των υποδομών και των επενδύσεων. Διπλωματική πηγή που ασχολήθηκε με την προετοιμασία της διάσκεψης δήλωσε πως η Κίνα επρόκειτο να φιλοξενήσει αυτήν τη διάσκεψη στο συνεδριακό κέντρο που χρησιμοποίησε το 2004 για τη σύνοδο κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού, το σημαντικότερο διπλωματικό γεγονός εκείνης της χρονιάς. «Η Κίνα ουσιαστικά προσκαλεί τους πάντες», σχολίασε ο εν λόγω διπλωμάτης. Ενας άλλος τομέας στον οποίο είναι πρόθυμη η Κίνα να αντιμετωπιστεί ως ηγετική δύναμη είναι η κλιματική αλλαγή. Ο Τραμπ αρνήθηκε στο παρελθόν την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής και δεσμεύθηκε να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα. Ο Λι Τζονχουά, επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Διασκέψεων στο κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, επισήμανε πως ο κόσμος ανησυχεί για την κλιματική αλλαγή και για το αν οι χώρες θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στο Παρίσι. «Σε ό,τι αφορά την Κίνα, ο πρόεδρος κατέστησε σαφές ότι η Κίνα θα συνδράμει με όλα της τα μέσα», τόνισε ο κ. Λι μιλώντας στους δημοσιογράφους. Δεν ήταν πάντα έτσι όμως. Η Κίνα έχει περάσει από μακρά διαδικασία εκπαίδευσης μέχρις ότου γίνει μια υπεύθυνη υπερδύναμη. Στην πρώτη επίσημη αντίδρασή του κατά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κάλεσε την πολιτική ηγεσία της Κίνας να κατανοήσει τη σημασία του αξιώματος «Μία Κίνα», με το οποίο η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τη θέση του Πεκίνου σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας στην Ταϊβάν.

Στην αντεπίθεση το Πεκίνο, προβάλλοντας την επιθυμία για ειρήνη και συστήνοντας διακριτικά στην Ουάσιγκτον να προσέχει τι λέει.