Ορθοδοξία και θεογνωσία
Σ ε άρθρο του κ. Απ. Λακασά («Καθημερινή» 4/2/17) γίνεται αναφορά σε δημοσκόπηση ξένου Ινστιτούτου (Pew Research Center), σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα κατατάσσεται στην κορυφαία θέση 13 χωρών του δυτικού κόσμου ως «… η μακράν πρώτη χώρα που η εθνική ταυτότητα συνδέεται με την επικρατούσα θρησκεία» (Ορθοδοξία), με το μεγάλο ποσοστό 54%, όταν ο μέσος όρος δημοσκόπησης είναι 15%. Αν και κατά προσωπική ταπεινή εκτίμηση, και για διάφορους λόγους, πιστεύω ότι το ποσοστό είναι πολύ υψηλότερο, ωστόσο παραμένει η ευοίωνη και ελπιδοφόρα διαπίστωση, στους ζοφερούς και χαλεπούς καιρούς που ζούμε, ότι ο Ελληνας «βεβυθισμένος υπάρχων εξ απογνώσεως» (Δεσποτικό Κατανυκτικό) επιμένει να φωτίζει τον δρόμο του με λυχνάρι αναμμένο με τη φλόγα που καίει στην ορθόδοξη καρδιά του. Είναι το λυχνάρι της ζωής του που το ανάβει με γνώση και πράξη με το φως των θείων δογμάτων, σύμφωνα με τα οποία ο Χριστός είναι η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή, ο μόνος αληθινός Θεός που μας διαβεβαιώνει, με την ενανθρώπησή Του και με τον λόγο Του, για το κατ’ εικόνα και αυτεξούσιο, τη δυνατότητα δηλαδή του χοϊκού ανθρώπου να απελευθερώνει τον νου του από τα φθαρτά, να τον προσκομίζει καθαρό και ελεύθερο στον Θεό, για να ντυθεί, όσο είναι δυνατό για τον άνθρωπο, την εικόνα του επουράνιου Πατέρα του (Α΄ Κορ. 15, 49).
Αυτό είναι το πνεύμα της Ορθοδοξίας και το επίτευγμα εκείνων που στηριγμένοι στον θεϊκό λόγο και την υπόσχεσή Του διάβηκαν και διαβαίνουν στον χώρο και τον χρόνο χωρίς να αφήσουν σε κανένα από τα τερπνά του κόσμου το ίχνος της ψυχής τους. Αυτός είναι ο νους της χάριτος (της Ορθοδοξίας) που έχει περάσει στο DNA του Ελληνα, που τον καθοδηγεί και τον φωτίζει, που τον διδάσκει όχι μόνο να αγαπάει τον άλλον πνευματικά, όπως αγαπάει τον εαυτόν του, αλλά και περισσότερο, να δίνει καθημερινή απόδειξη αυτής της αγάπης του με την εκούσια αυταπάρνησή του και τη θυσία του ακόμη, αν χρειαστεί. Γιατί «Μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα τις την ψυχήν αυτού θη υπέρ των φίλων αυτού» (Ιω. 15, 13). Ο Θεός πορεύεται στις τρικυμισμένες θάλασσες για να βρει όλους εκείνους που τα αφρισμένα κύματα τους έχουν ρίξει στα βράχια. «Εν τη θαλάσση αι οδοί σου, και τα ίχνη σου ου γνωσθήσονται» (Ψαλ. 76, 20). Πορεύεται ο Θεός και σβήνει τα ίχνη Του για να μην είναι διακριτά από όλους, αλλά να γίνονται αισθητά από εκείνους μόνο που μπορούν με τις πνευματικές αισθήσεις τους να διακρίνουν την παρουσία Του στη ζωή τους. Η Ορθοδοξία, λοιπόν, θα παραμένει ο μοναδικός δρόμος που οδηγεί στην πραγματική θεογνωσία. Είναι η σίγουρη διάβαση από την αδιέξοδη μεταπτωτική δυστυχία και αθλιότητα σε μια αποκάλυψη εσωτερική, μια γνώση και αίσθηση κοινωνίας με τον Θεό που οράται αοράτως. Είναι, κοντολογίς, βίωμα της ψυχής.