Ο θρήνος του Αβραάμ Λίνκολν
ΟΑμερικανός συγγραφέας Τζορτζ Σόντερς ( George Saunders, γενν. το 1958) δεν είχε έως τώρα γράψει κανένα μυθιστόρημα παρά μόνον διηγήματα (παράξενα, ερεθιστικά, λοξά διηγήματα μιας κοινότοπης καθημερινότητας που όμως διαπλέκεται ζωηρά με το παράδοξο και την εσωτερική περιπέτεια), για τα οποία είχε αποσπάσει πλήθος διακρίσεων και ένα φανατικό αναγνωστικό κοινό, τόσο στις ΗΠΑ όσο και διεθνώς.
Στη χώρα μας τον ξέρουμε από την έξοχη συλλογή «Δεκάτη Δεκεμβρίου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ικαρος. Λοιπόν, από τον ιστορικό εκδοτικό οίκο θα κυκλοφορήσει μέσα στην άνοιξη και το πρώτο του μυθιστόρημα, με τον τίτλο «Λήθη και Λίνκολν» (μτφρ. Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης).
Ο πρωτότυπος αγγλικός τίτλος είναι «Lincoln in the Bardo», όπου η λέξη Bardo παραπέμπει στο θιβετιανό «Βιβλίο των νεκρών» και σημαίνει κάτι σαν «ενδιάμεση, μεταβατική συνθήκη». Είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ψυχές των νεκρών προτού μετενσαρκωθούν, κατά το βουδιστικό πιστεύω. Στην αγγλική, η ίδια λέξη χρησιμοποιείται για να περιγραφεί μια κατάσταση εσωτερικής αναδίπλωσης, ασθένειας και υψηλού πυρετού. Είναι ακόμα ένα πέρασμα κάπου ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, στο οποίο ο νεκρός δεν έχει ακόμα προσαρμοστεί στη νέα του πραγματικότητα.
Ο Σόντερς παρουσιάζει τον Αμερικανό πρόεδρο Αβραάμ Λίνκολν να θρηνεί τον θάνατο του εντεκάχρονου γιου του Ουίλι (από ασθέ- νεια) εν μέσω της εκατόμβης των νεκρών του αμερικανικού εμφυλίου (βρισκόμαστε στα 1862). Πατέρας ενός νεκρού παιδιού, ο Λίνκολν είναι ταυτόχρονα και «πατέρας» χιλιάδων νέων Αμερικανών που πέφτουν καθημερινά στο πεδίο της μάχης, σε έναν κρίσιμο για το έθνος πόλεμο, στο ξέσπασμα και στην έκβαση του οποίου ο Λίνκολν έπαιξε, ως γνωστόν, καταλυτικό ρόλο.
Στο βιβλίο, ο Λίνκολν, και πολύ περισσότερο ο μικρός Ουίλι, περιστοιχίζεται από φαντάσματα, από μορφές και φωνές νεκρών που διόλου δεν έχουν να κάνουν μονάχα με τον πόλεμο. Κάποιοι αγνοούν ότι έχουν πεθάνει, άλλοι αρνούνται πεισματικά να αποδεχθούν την αλήθεια (θυμίζοντας, έστω και αμυδρά, τη νεκρή μητέρα και τα δύο νεκρά παιδιά στην έξοχη ταινία «Οι άλλοι» του Αμεναμπάρ).
Δομημένο πάνω στη λογική των αλληλοσυνδεόμενων διηγημάτων, αφηγημάτων, ψευδο-μαρτυριών και ψευδο-ιστορικών χρονικών, το μυθιστόρημα του Σόντερς είναι μια Νέκυια επί της Γης, όχι κάπου βαθιά στα έγκατά της, σε έναν σκοτεινό Αδη, αλλά στην επιφάνειά της. Και το πέρασμα δεν αφορά μόνον τους τεθνεώτες αλλά και τον ζωντανό της ιστορίας: τον Λίνκολν. Είναι το πέρασμα για έναν πατέρα που θρηνεί τον μικρό του γιο και τους γιους της Αμερικής. Και είναι το πέρασμα για έναν ζωντανό που έχει να πάρει δύσκολες αποφάσεις και που, χωρίς να το γνωρίζει, μέσα σε τρία χρόνια θα ενωθεί βίαια και αυτός με τις σκιές γύρω του. Ακόμα μία σημαντική στιγμή της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας.