Τα δύο σενάρια για τη διαπραγμάτευση
Το «καλό» προβλέπει συμφωνία τον Απρίλιο, το «κακό» παράταση της αβεβαιότητας έως τον Ιούνιο και συμφωνία με άδεια ταμεία
Καθώς όλα δείχνουν πως οι δύο ισχυρές κυρίες των πιστωτών, η καγκελάριος Μέρκελ και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ανέλαβαν να γεφυρώσουν τις διαφορές μεταξύ των θεσμών, η κυβέρνηση ανησυχεί για το επιπλέον κόστος που θα έχει η μεταξύ τους συμφωνία για την ίδια. Με βάση αυτά, διαγράφονται πλέον δύο σενάρια, ένα «καλό» με συμφωνία τον Απρίλιο κι ένα «κακό» με παράταση της αβεβαιότητας ώς τον Ιούνιο και συμφωνία υπό την πίεση των άδειων ταμείων.
Σύμφωνα με γερμανικά δημοσιεύματα, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν πριν από λίγες ημέρες, η κ. Μέρκελ και η κ. Λαγκάρντ συμφώνησαν τη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα χωρίς τη λήψη νέων μέτρων για το χρέος έως το 2018. Σύμφωνα με το Spiegel μάλιστα, η συμμετοχή του ΔΝΤ θα είναι πλήρης, δηλαδή και με δάνειο έως 5 δισ. ευρώ. Μπορεί το ποσό να είναι συμβολικό, όμως, είναι αρκετό προκειμένου να αποφύγει η καγκελάριος νέες αντιδράσεις και προβλήματα κατά την προεκλογική περίοδο. Οι δύο κυρίες θα συναντηθούν την Τετάρτη στο Βερολίνο, ενώ με την κ. Μέρκελ θα έχει συνάντηση και ο κ. Γιούνκερ.
Ωστόσο, η κυβέρνηση ανησυχεί πως η συμφωνία μεταξύ των πιστωτών, με τρόπο που διευκολύνει πολιτικά το Βερολίνο, δηλαδή χωρίς σημαντικές παραχωρήσεις στο χρέος, θα ενισχύσει τις πιέσεις προς την Αθήνα. «Εμείς έχουμε κάνει παραχωρήσεις σε επίπεδα που είναι δύσκολα διαχειρίσιμα, πολιτικά», λέει στέλεχος της κυβέρνησης. Παρ’ όλες τις παραχωρήσεις, όμως, η διαπραγμάτευση την Παρασκευή έδειχνε να έχει κολλήσει, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο. Οι θεσμοί περιμένουν από την κυβέρνηση να απο- δεχθεί το πλαίσιο των απαιτήσεών τους. Μόνο αφού γίνει αυτό, στη συνέχεια θα έρθει η τρόικα στην Αθήνα προκειμένου να κλείσουν οι τεχνικές λεπτομέρειες, οι οποίες ωστόσο δεν είναι ούτε τόσο τεχνικές ούτε τόσο λεπτομέρειες. Πρόκειται για θέματα όπως το ακριβές ποσό των δημοσιονομικών μέτρων που θα κληθεί να προνομοθετήσει η κυβέρνηση, το ύψος του νέου αφορολόγητου ορίου, το οποίο θα περικοπεί σε κάθε περίπτωση, το μείγμα των «γλυκαντικών», δηλαδή των ελαφρύνσεων, που θα προνομοθετηθούν επίσης κ.ά. Στο παρασκήνιο η ελληνική πλευρά επιδιώκει πριν από το Eurogroup της Δευτέρας μια τελευταία διαπραγμάτευση σε υψηλό επίπεδο με τους θεσμούς, αντίστοιχη με εκείνη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη, και στην οποία συμμετείχαν οι κ. Τσακαλώτος, Ντάισελμπλουμ, Τόμσεν, Κερέ (ΕΚΤ) κ.ά. Ωστόσο, έως το βράδυ της Παρασκευής η επιδίωξη της Αθήνας για μια τηλεδιάσκεψη στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου σε τόσο υψηλό επίπεδο δεν είχε ακόμη ικανοποιηθεί.
Με αυτά τα δεδομένα, στο καλό σενάριο, η κυβέρνηση αποδέχεται στο αυριανό Eurogroup τις απαιτήσεις των δανειστών, οι οποίοι δίνουν το πράσινο φως για την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα, είτε αυτή είτε την επόμενη εβδομάδα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ολοκλήρωση της συμφωνίας είναι πιθανή στο Eurogroup τον Απρίλιο.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, για να ξεμπλοκάρει η διαδικασία, η κυβέρνηση πρέπει να αποδεχθεί την άμεση νομοθέτηση της μείωσης του αφορολόγητου ορίου και της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς αλλά με εφαρμογή από το 2019. Από την άλλη, οι πιστωτές δέχονται να προνομοθετηθούν μειώσεις φόρων, αλλά με ισχύ επίσης από τότε και σε περίπτωση υπέρβασης του στόχου 3,5% του ΑΕΠ για το πρωτογενές πλεόνασμα. Η κυβέρνηση επιδιώκει, ωστόσο, να νομοθετηθεί μόνο η μείωση του αφορολογήτου και να μπουν οι περικοπές στις συντάξεις στον «κόφτη». Αλλο σημείο διαφωνιών είναι το ποιες μειώσεις φόρων θα γίνουν σε περίπτωση υπεραπόδοσης. Οι πιστωτές υιοθετούν τη συνταγή του ΔΝΤ, δηλαδή μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις και των υψηλότερων φορολογικών συντελεστών στα φυσικά πρόσωπα. Η κυβέρνηση θέλει πιο... φιλολαϊκά μέτρα, που μπορεί να τα «πουλήσει» ευκολότερα στο εσωτερικό ακροατήριο.
Στα εργασιακά, οι πιστωτές ζητούν να μη γίνει καμία αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, όπως διαμορφώθηκε με τους μνημονιακούς νόμους τα τελευταία χρόνια. Από την άλλη, δεν επιμένουν σε αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων. Η κυβέρνηση επιδιώκει την επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων, δηλαδή την εφαρμογή τους και από επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη στις αντίστοιχες εργοδοτικές οργανώσεις.
Στο κακό σενάριο, η κυβέρνηση απορρίπτει το πλαίσιο των δανειστών, η αβεβαιότητα παρατείνεται και η λύση θα βρεθεί τον Ιούνιο, όταν τα ταμειακά διαθέσιμα θα έχουν εξαντληθεί και θα είναι αναγκαία η δόση του δανείου για την αποπληρωμή των ομολόγων που λήγουν τον Ιούλιο.
Στο παρασκήνιο η ελληνική πλευρά επιδιώκει, πριν από το Eurogroup, μια τελευταία διαπραγμάτευση σε υψηλό επίπεδο με τους θεσμούς.