Η διεθνής λέσχη των Μινχάουζεν

Τοτρομοκρατικό χτύπημα στη Σουηδία, η μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσαν η Αργεντινή και η Βενεζουέλα κατά της Ελλάδας, οι κοινές φωτογραφίες της ηθοποιού Πέμης Ζούνη με τον διάσημο σκηνοθέτη Ανγκ Λι («Το μυστικό του Brokeback Mountain», «Τίγρης και Δράκος», «Η ζωή του Πι» κ.ά.). Θα μπορούσαν να είναι τρεις πραγματικές ειδήσεις από τη διεθνή και την εσωτερική επικαιρότητα. Eίναι και οι τρεις ψεύτικες και πέρασαν με ευκολία στο κοινό, που τις ενστερνίστηκε ως αληθινές με μεγάλη προθυμία.

Η αλήθεια: O Ντόναλντ Τραμπ σε ομιλία του στη Φλόριντα, πριν από λίγες μέρες, θέλοντας να υπερτονίσει το θέμα της εσωτερικής ασφάλειας, είπε στο συγκεντρωμένο πλήθος: «Κοιτάξτε τι συνέβη χθες τη νύχτα στη Σουηδία. Στη Σουηδία! Ποιος μπορεί να το πιστέψει, στη Σουηδία! Δέχθηκαν μεγάλο αριθμό μεταναστών. Εχουν προβλήματα που δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν». Στη Σουηδία δεν είχε συμβεί απολύτως τίποτα, η κυβέρνηση της χώρας έμεινε άφωνη από τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου και η Σουηδή υπουργός Εξωτερικών Μάργκο Βάλστρομ απάντησε στους ισχυρισμούς του Ντόναλντ Τραμπ αναρτώντας στο Twitter απόσπασμα ομιλίας της, στο οποίο αναφέρει ότι η δημοκρατία και η διπλωματία «απαιτούν από εμάς να σεβόμαστε την επιστήμη, τα τεκμήρια και τα μέσα ενημέρωσης».

Στα εγχώρια τώρα. Χιουμοριστικό μπλογκ στο ελληνικό Διαδίκτυο ανήρτησε δήθεν δημοσίευμα του πρακτορείου Ρόιτερς, σύμφωνα με το οποίο:

Η Αργεντινή και η Βενεζουέλα κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά κατά της ελληνικής κυβέρνησης. Ο λόγος είναι ότι συχνά εδώ και αρκετά χρόνια εκλεγμένοι Ελληνες αξιωματούχοι χρησιμοποιούν τις δύο χώρες της Λατινικής Αμερικής ως αντιπαραδείγματα. Φαντάζομαι ότι ο δη- μοσιογράφος του Ρόιτερς που υποδεικνύεται ως συντάκτης του άρθρου, ο Φελίθ Ναβιδάδ (sic), αναφέρεται στις γνωστές φράσεις «Θα γίνουμε Βενεζουέλα» ή «Θα σπάμε τα σούπερ μάρκετ όπως στην Αργεντινή». Φυσικά, ούτε ο συντάκτης είναι υπαρκτό πρόσωπο, ούτε μηνυτήρια αναφορά έγινε ποτέ. Παρ’ όλα αυτά, το δημοσίευμα αναπαράχθηκε ταχύτατα και πολλοί το πίστεψαν.

Πριν από λίγες μέρες, επίσης, μάθαμε από έρευνα Ελληνα δημοσιογράφου ότι οι φωτογραφίες του βραβευμένου με Οσκαρ σκηνοθέτη Ανγκ Λι με την Πέμη Ζούνη είναι προϊόν photoshop. Οι δυο τους δεν φωτογραφήθηκαν πλάι πλάι και χαμογελαστοί υπό το βλέμμα της Κόρης Φρασίκλειας στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Τώρα για το αν ο Ανγκ Λι σκηνοθέτησε την κ. Ζούνη στην παράσταση «... και Ιουλιέτα», μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις πολλοί είναι όσοι αμφιβάλλουν. Φρόντισε, πάντως, η εταιρεία παραγωγής της παράστασης να μας πληροφορήσει ότι συμβαίνουν αυτά –τα photoshops–, είναι μια διεθνής πρακτική, που προφανώς εμείς στην επαρχία της Ελλάδας δεν μπορούμε να κατανοήσουμε. Γιατί δεν μας «επιμόρφωσαν» εξαρχής;

Η καθημερινότητα βομβαρδίζεται τα τελευταία χρόνια από τρελές ιστορίες, υπερβολές, μισές αλήθειες, κατασκευασμένα γεγονότα, ειδήσεις είτε απολύτως ψευδείς, είτε σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ αλήθειας και ψεύδους. Διακινούνται ανεμπόδιστα και ανεξέλεγκτα στο Διαδίκτυο, γίνονται «υλικό» στην επίσημη ρητορική προσώπων πρώτης γραμμής, έχουν τεράστιο αποτύπωμα στον δημόσιο διάλογο και στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Είναι πολλοί αυτοί που πείθονται απ’ ό,τι τους θυμώνει, τους εντυπωσιάζει, τους κολακεύει, τους ιντριγκάρει κι ας μην έχει απολύτως καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Αυτού του είδους η «ενημέρωση» είναι ένα υπερόπλο. Ακόμη δεν έχει βρεθεί τρόπος να αντιμετωπιστεί.

Ψεύδη και χοντροκομμένα παραμύθια βρίσκουν εν ριπή οφθαλμού ένα τεράστιο, παγκόσμιο, εύπιστο ακροατήριο.