«Στο QE μετά τη συμφωνία»

Συνέντευξη Γ. Χουλιαράκη

«Μία καλή συμφωνία σήμερα είναι προτιμότερη από μία καλύτερη αύριο», λέει σήμερα στην «Κ» ο αναπλ. υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης. «Εχουμε την πεποίθηση», προσθέτει, «πως η χώρα θα ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ( QE) της ΕΚΤ αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας».

Παρά τα πολλά ανοικτά θέματα που θα πρέπει να κλείσουν τις επόμενες εβδομάδες στην Αθήνα, αυτά που αξιολογούν στις Βρυξέλλες ως τα «δύσκολα» μέτωπα είναι ο καθορισμός των πρωτογενών πλεονασμάτων και ο προσδιορισμός των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους που θα εξασφαλίσουν και τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πρόγραμμα. Μετά τη συνάντηση της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ με την επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, Βρυξέλλες και Βερολίνο νιώθουν μεγαλύτερη σιγουριά ότι το Ταμείο θα συμμετάσχει σε ένα νέο πρόγραμμα με την Ελλάδα με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης που θα εξασφαλίζει τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί στο Εurogroup του Μαΐου, σύμφωνα με εκτιμήσεις ευρωπαϊκών πηγών.

Οι εκτιμήσεις, μετά τη συνάντηση των δύο ισχυρών κυριών, είναι ότι το πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ θα διατηρηθεί για «σημαντικά λιγότερο» από 10 χρόνια, που ήταν η πρωταρχική θέση του Βερολίνου, αλλά σίγουρα περισσότερο από 3 χρόνια. Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε στην «Κ» ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα, το ύψος και ο χρόνος διατήρησής τους, μετά τη λήξη του προγράμματος, έχουν λίγο-πολύ συμφωνηθεί, αλλά θα αποτελέσουν επισήμως θέμα προς συζήτηση όταν επιτευχθεί η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement). Συγχρόνως μετά τη συνάντηση Λαγκάρντ και Μέρκελ, είναι ξεκάθαρο ότι το Βερολίνο θα δεχθεί κάποια περαιτέρω συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που θα επιτρέψουν στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ να εγκρίνει την έναρξη νέου προγράμματος με την Ελλάδα. Κάτι το οποίο ζήτησε το Ταμείο και την Πέμπτη.

Τα επόμενα άμεσα, όμως, βήματα που πρέπει να γίνουν είναι τα εξής:

1. Επιστρέφουν οι θεσμοί στην Αθήνα και συμφωνούν στο τελικό ποσό των μέτρων που θα χρειαστεί να πάρει η κυβέρνηση για επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Η εκτίμηση είναι ότι τα μέτρα θα είναι κατά τι λιγότερο από το 2% του ΑΕΠ, καθώς η δημοσιονομική υπεραπόδοση του 2016 θα μειώσει το τελικό ποσό των μέτρων. Το πόσο θα οριστικοποιηθεί από τους θεσμούς, οι οποίοι θα πρέπει να συμφωνήσουν μεταξύ τους για το ύψος του, κάτι που δεν έχουν καταφέρει να κάνουν όλο το προηγούμενο διάστημα. Παρά τη μεγάλη απόσταση που χωρίζει την Ε.Ε. και το ΔΝΤ στις προβλέψεις τους, την ερχόμενη εβδομάδα θα πρέπει να καταλήξουν και οι δύο σε ένα κοινό νούμερο. Σε αυτή τη συζήτηση όμως είναι ξεκάθαρο πως το ΔΝΤ έχει το «πάνω χέρι», όπως λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ».

2. Οι θεσμοί θα πρέπει να συμφωνήσουν στα μέτρα που θα πάρει η ελληνική κυβέρνηση μετά τη λήξη του προγράμματος. Υπολογίζεται ότι χονδρικά θα είναι 1% του ΑΕΠ μέτρα για το ασφαλιστικό και 1% του ΑΕΠ για φορολογικό. Συγχρόνως θα συμφωνηθούν και τα αναπτυξιακά μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ αν η Ελλάδα ξεπεράσει τους στόχους της για το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019. Αν π.χ. το πρωτογενές πλεόνασμα ξεπεραστεί κατά 1%, τότε θα ληφθούν αναπτυξιακά μέτρα 0,5% στον τομέα των φοροελαφρύνσεων και 0,5% στον τομέα των ασφαλιστικών, πολύ πιθανό ενισχύοντας το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Και οι δύο κατηγορίες μέτρων θα πρέπει να προνομοθετηθούν τώρα.

3. Ενώ είναι οι θεσμοί στην Αθήνα η κυβέρνηση θα πρέπει να διαπραγματευθεί και το νέο πρόγραμμα με το ΔΝΤ, το λεγόμενο MEFP, το οποίο θα έχει προαπαιτούμενα που η Αθήνα θα πρέπει να υλοποιήσει για να εξασφαλίσει ένα νέο πρόγραμμα με το Ταμείο, διαφορετικά από αυτά που θα συμφωνήσει με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Αν αυτά συμφωνηθούν, υπάρχει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο. Αυτό δεν αναμένεται να έχει συμβεί μέχρι το επόμενο Eurogroup στις 20 Μαρτίου, σύμφωνα με εκτιμήσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων.

4. Μετά την τεχνική συμφωνία θα πρέπει να γίνει η πλέον δύσκολη συμφωνία στην οποία θα οριστούν τα πρωτογενή πλεονάσματα για τα χρόνια μετά τη λήξη του προγράμματος, καθώς και η περαιτέρω διευκρίνιση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Παρόλο που μπορεί μέχρι το Eurogroup στις 7 Απριλίου να έχει επιτευχθεί συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, επειδή το συγκεκριμένο θα έχει τη μορφή άτυπου με πρόγραμμα στο οποίο δεν υπάρχουν περιθώρια για μακρές συζητήσεις δεν αναμένεται να ληφθούν εκεί οι τελικές αποφάσεις.

Οι βασικοί πρωταγωνιστές θα βρεθούν στη συνέχεια στην Ουάσιγκτον, 20-21 Απριλίου, για την εαρινή συνάντηση του ΔΝΤ. Εκεί θα έχουν τη δυνατότητα να μιλήσουν περισσότερο για πρωτογενή πλεονάσματα και χρέος πριν από το Eurogroup του Μαΐου, οπότε πλέον αναμένονται και οι τελικές αποφάσεις.

Βρυξέλλες και Γερμανία νιώθουν μεγαλύτερη σιγουριά ότι το Ταμείο θα συμμετάσχει σε ένα νέο πρόγραμμα με την Ελλάδα.