Δύο ανησυχητικά «σημάδια» έρχονται από την Αγκυρα
Tι εκτιμά η Αγκυρα για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα; Καλά ενημερωμένες τουρκικές πηγές επισημαίνουν στην «Κ» ότι ο κ. Τσίπρας, από τη μια, κατανοεί τη σημασία του διαλόγου και των καλών σχέσεων στα ελληνοτουρκικά και, από την άλλη, «τρέχει» πίσω από περιπέτειες, εξαιτίας των πιέσεων των δανειστών της Ελλάδας και των εξελίξεων στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο.
Σύμφωνα με την οπτική γωνία της Αγκυρας, ο κ. Τσίπρας καλείται άμεσα να λάβει σημαντικές αποφάσεις που επιφυλάσσουν αντίκτυπο για τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό. Θα αναλάβει «θαρραλέες» πρωτοβουλίες για συμβιβαστικές λύσεις με ανταλλάγματα στο Αιγαίο, στη Θράκη, στο Κυπριακό, στο ζήτημα των οκτώ στρατιωτικών και σε όλα τα ανοικτά μέτωπα στα ελληνοτουρκικά; Ή θα επιλέξει τον δρόμο της αντιπαράθεσης; Η Αγκυρα θεωρεί ότι το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η ένταση στα ελληνοτουρκικά θα εξαρτηθούν από την τελική απόφασή του.
Το δημοψήφισμα
Μπορεί ο κ. Τσίπρας να είναι ένας σημαντικός πρωταγωνιστής στα ελληνοτουρκικά, ωστόσο τι έχει να πει η Αγκυρα για τον αντίκτυπο του επικείμενου δημοψηφίσματος στην Τουρκία και της σημερινής απουσίας των ΗΠΑ και των ξένων παραγόντων από το ευρύτερο πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Οι πηγές συμφωνούν με την «Κ» ως προς τη σημασία που φέρουν αυτές οι εξελίξεις. «Η ηγεσία Τραμπ, εξαιτίας των δυσκολιών που προκύπτουν στο εσωτερικό, καθυστερεί να λάβει πρωτοβουλίες και αποφάσεις στην περιοχή μας. Ακόμη, δεν είναι καθόλου δεδομένο το γεγονός αν τελικά η νέα κυβέρνηση θα δείξει ενδιαφέρον για τα ελληνοτουρκικά ή το Κυπριακό, τη στιγμή που η Ουά- σιγκτον στρέφει την προσοχή της και στέλνει ναυτικό στα στενά του Χουρμούζ και στα ανοικτά της Κίνας», επισημαίνει στην «Κ» μια πηγή που παρακολουθεί εδώ και χρόνια τις εξελίξεις στον τουρκικό στρατό.
Η ίδια πηγή αποδίδει ιδιαίτερη σημασία για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων και στο δημοψήφισμα του Απριλίου στην Τουρκία. «Από το αποτέλεσμα αυτού του δημοψηφίσματος θα εξαρτηθεί η τροπή των εξελίξεων σε πολλά ζητήματα. Ενα από αυτά είναι το πεδίο των ελληνοτουρκικών. Ωστόσο, το δημοψήφισμα δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που κρίνει την τύχη των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μια σειρά παραγόντων επιδεινώνει τις διμερείς σχέσεις και εισερχόμαστε σε περίοδο ελεγχόμενης έντασης», τονίζει η πηγή μας.
Το μοτίβο της ελεγχόμενης έντασης στα ελληνοτουρκικά το συναντάμε σε όλες μας τις επαφές και συζητήσεις στους κύκλους της τουρκικής κυβέρνησης στην τουρκική πρωτεύουσα. «Μέχρι η Αθήνα να κατανοήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, για ένα διάστημα ακόμη θα έχουμε δυσάρεστες εξελίξεις στο Αιγαίο», επισημαίνει χαρακτηριστικά πήγη από τον κύκλο του κυβερνώντος κόμματος.
Τι εννοεί η Αγκυρα με τον όρο «ελεγχόμενη ένταση»; Παρά το γεγονός ότι οι συνομιλητές μας αποφεύγουν με επιμονή να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, οι τελευταίες πληροφορίες και ενδείξεις μάς προϊδεάζουν για τη νέα στρατηγική της Αγκυρας στα ελληνοτουρκικά. Μετά την άρνηση της έκδοσης των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών στην Τουρκία, η Αγκυρα ορθώνει το ανάστημά της στο Αιγαίο, κυρίως στα Ιμια, και φέρνει στο προσκήνιο την υπόθεση «εκατοντάδων νησιών και νησίδων» που υποτίθεται ότι έθεσε τα προηγούμενα χρόνια de facto υπό την κατοχή της η Ελλάδα.
Σε αυτό το σημείο, ξεχωρίζουν δύο «ανησυχητικά» σημάδια. «Θυμάστε τι δήλωσε πριν από λίγο καιρό ο υπουρ- γός Εξωτερικών της Τουρκίας;» αναρωτιέται η πηγή μας από τον κύκλο του τουρκικού στρατού που προσθέτει το εξής: «Ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψει μια ανεπιθύμητη εξέλιξη, ένα δυστύχημα στο Αιγαίο. Με άλλα λόγια, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα της στρα- τηγικής της ελεγχόμενης έντασης».
Από τη σκοπιά της Αγκυρας, υπάρχει και μια άλλη πτυχή του όλου ζητήματος, την οποία καλείται να λάβει υπόψη της η ελληνική πλευρά. Η ένταση στα ελληνοτουρκικά ενδέχεται να ξεπεράσει τα στενά όρια της περιοχής των Ιμίων και να εξαπλωθεί σε διάφορα πεδία. Ενα από τα πεδία που ενδέχεται να έχει μερίδιο στην ένταση είναι η κυπριακή ΑΟΖ. Ως γνωστόν, η κυπριακή κυβέρνηση δρομολογεί νέο κύκλο ερευνών στα περίχωρα του νησιού για την αρχή του καλοκαιριού, ενώ η Αγκυρα παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις της Λευκωσίας και στο Κυπριακό και ετοιμάζεται να απαντήσει «δυναμικά» στην ελληνοκυπριακή πλευρά.
Η «ελεγχόμενη ένταση» μπορεί, σύμφωνα με την οπτική της Τουρκίας, να εξαπλωθεί σε διάφορα πεδία, όπως για παράδειγμα στην κυπριακή ΑΟΖ.