Εντείνονται οι πιέσεις για φρένο στο QE
Η άνοδος του πληθωρισμού ενισχύει τους επικριτές του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης
Ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης ανήλθε στο 2% τον Φεβρουάριο, στον στόχο δηλαδή που έχει θέσει η ΕΚΤ. Ωστόσο, η άνοδός του οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο των τιμών της ενέργειας, γι’ αυτό και ο δομικός πληθωρισμός, τον οποίο παρακολουθεί πολύ προσεκτικά η ΕΚΤ, εξακολουθεί να κυμαίνεται σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά αναμένεται πως οι «σκληροί» της Ευρωζώνης θα πιέσουν τους επόμενους μήνες ακόμη περισσότερο την ΕΚΤ να αρχίσει να αναθεωρεί την επεκτατική νομισματική της πολιτική, αρχής γενομένης με τον περιορισμό των μηνιαίων αγορών ομολόγων (QE).
Ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης ανήλθε στο 2% τον Φεβρουάριο, πρώτη φορά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός κινείτο κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ. Ωστόσο, η άνοδος του πληθωρισμού τους τελευταίους τρεις μήνες οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο των τιμών της ενέργειας, γι’ αυτό και ο δομικός πληθωρισμός, τον οποίο παρακολουθεί πολύ προσεκτικά η ΕΚΤ, εξακολουθεί να κυμαίνεται σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά αναμένεται πως οι «σκληροί» της Ευρωζώνης θα πιέσουν τους επόμενους μήνες ακόμη περισσότερο την ΕΚΤ να αρχίσει να αναθεωρεί την επεκτατική νομισματική της πολιτική, αρχής γενομένης με τον περιορισμό των μηνιαίων αγορών ομολόγων (QE). Το ενδεχόμενο αυτό ανησυχεί ιδιαίτερα την ελληνική κυβέρνηση, που φοβάται ότι θα μπορούσε ακόμη και να μείνει εκτός ποσοτικής χαλάρωσης, αν βέβαια έχει επιλυθεί το πρόβλημα με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Πάντως, οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές συμφωνούν ότι η ΕΚΤ δεν πρόκειται να αρχίσει να μειώνει τις αγορές ομολόγων πριν από τις αρχές του 2018 και όταν θα το κάνει θα είναι σταδιακά.
Η αύξηση του πληθωρισμού από το 1,8% τον Ιανουάριο στο 2% τον Φεβρουάριο οφείλεται, κυρίως, στην αύξηση κατά 9,2% των τιμών της ενέργειας και στην αύξηση των τιμών των τροφίμων κατά 5,2%. Ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 0,9%. Παρ’ όλα αυτά, η επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού σίγουρα θα προκαλέσει «πονοκέ- φαλο» στον πρόεδρο της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι και σε πολλούς άλλους ομολόγους του. Ηδη ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας Γενς Βάιντμαν έχει σπεύσει να δηλώσει πως η ΕΚΤ πρέπει να αναθεωρήσει προς τα επάνω την πρόβλεψή της για τον πληθωρισμό τα επόμενα χρόνια. «Ο πληθωρισμός φέτος είναι πιθανόν να διαμορφωθεί πολύ υψηλότερα από το ποσοστό που έχει προβλεφθεί», δήλωσε την Τετάρτη από τη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας ο κ. Βάιντμαν. Εκτίμησε, δε, πως η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης πρέπει να αναθεωρηθεί κατά 0,5%, δηλαδή στο 1,8% από το 1,3% που προβλέπει η ΕΚΤ για το 2017. Ο κ. Ντράγκι και η πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ τηρούν πιο επιφυλακτική στάση, επισημαίνοντας ότι ο δομικός πληθωρισμός εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο, ότι η άνοδος των τιμών της ενέργειας θα είναι παροδική και θα μετριαστεί προς τα τέλη του 2017 (πάντα σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα). Ακόμη σημαντικότερο είναι πως η ΕΚΤ είχε αναφέρει τον Ιανουάριο τέσ- σερα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται ώστε η κεντρική τράπεζα να είναι σίγουρη για την πορεία του πληθωρισμού και να μπορέσει να αρχίσει να περιορίζει, σταδιακά, την ποσοτική χαλάρωση. Ο κ. Ντράγκι είχε πει στη συνεδρίαση του Ιανουαρίου πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει μακροπρόθεσμα κοντά στον στόχο του 2%, ότι αυτό πρέπει να ισχύει σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης, η άνοδός του δεν θα είναι παροδική και πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει κοντά στον στόχο και αφότου ολοκληρωθεί η ποσοτική χαλάρωση.
Ακόμη και έτσι, όμως, η ΕΚΤ θα αντιμετωπίσει αυξημένη πίεση για αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της, κυρίως από τη Γερμανία. Η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει ότι αν κλείσει η αξιολόγηση, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα ενδεχομένως προς το τέλος του καλοκαιριού. Το ύψος των ομολόγων που θα μπορούσαν να περιληφθούν στο QE υπολογίζεται γύρω στα 3,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο η ΕΚΤ θα ήθελε να κατανείμει τις αγορές, πρόθεση που ικανοποιεί την ελληνική κυβέρνηση, διότι θεωρεί πως όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα έχει την υποστήριξη του QE, τόσο πιο ελκυστικά θα είναι τα ελληνικά ομόλογα στα μάτια των επενδυτών. Το πρώτο σημάδι πως η ΕΚΤ αλλάζει την πολιτική της θα είναι η αλλαγή της φρασεολογίας (θα αποκτήσει αισιόδοξη χροιά) και το δεύτερο θα είναι η αναθεώρηση προς τα επάνω των προβλέψεων για τον πληθωρισμό. Η κρίσιμη στιγμή θα έρθει όταν η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τον σταδιακό περιορισμό των αγορών, κάτι που τοποθετείται το νωρίτερο τον Ιανουάριο του 2018.
Η ΕΚΤ θα δεχθεί πίεση για αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της, κυρίως από τη Γερμανία.