Προσέγγιση Λαγκάρντ με Μέρκελ

Για το ελληνικό χρέος

Είναι πλέον ξεκάθαρο: υπάρχει στροφή της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ όσον αφορά τον προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για τη χαλάρωση του χρέους και μια σύσφιγξη των σχέσεων με την επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Οι δυο τους φαίνεται να έχουν ενωθεί κάτω από τον ίδιο σκοπό, αυτόν του να μην υπάρξει περαιτέρω αναταραχή στην Ευρωζώνη.

Υπό την πίεση των θεσμών, το οικονομικό επιτελείο ξαναγράφει τις προτάσεις για τα αντίμετρα ελάφρυνσης, περιλαμβάνοντας αυτήν τη φορά και τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πρόταση θα προβλέπει τη μείωση του φορολογικού συντελεστή των νομικών προσώπων από το 29% σήμερα στο 27% ή στο 26% το 2019.

Στην αρχική πρόταση, που παρουσιάστηκε στους επικεφαλής των θεσμών την Τετάρτη, δεν περιλαμβανόταν μέτρο άμεσης ελάφρυνσης των επιχειρήσεων. Υπήρχαν άλλα μέτρα, με τα οποία η κυβέρνηση προσπάθησε να ανταποκριθεί στην απαίτηση των θεσμών για δράσεις αναπτυξιακού προσανατολισμού, όπως η μείωση του ΦΠΑ στην ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, απορρίφθηκε διότι ο ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις συμψηφίζεται, άρα το όφελος είναι περιορισμένο. Συνολικά, για επιχειρήσεις και νοικοκυριά δεν θα ξεπερνούσε τα 200 εκατ. και θα επωφελούνταν κυρίως τα νοικοκυριά. Κάθε μονάδα μείωσης του φορολογικού συντελεστή έχει όφελος για τις επιχειρήσεις 130 εκατ. ευρώ.

Στόχος της κυβέρνησης ήταν να ενδύσει με αναπτυξιακό μανδύα ένα μέτρο με στόχευση κυρίως πολιτική, δηλαδή τους οικιακούς καταναλωτές. Ομως, οι θεσμοί δεν «τσίμπησαν». Αντιθέτως, φρόντισαν να διαμηνύσουν ότι μέτρα οριζοντίων και γενικευμένων ελαφρύνσεων και παροχών παραβιάζουν την ουσία της κατ’ αρχήν συμφωνίας που επετεύχθη στο Eurogroup. Η κυβέρνηση είχε διαμορφώσει ένα πακέτο, με μείωση του ΕΝΦΙΑ, των εισφορών για μικρομεσαίους και του χαμηλότερου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος, με στόχο να αμβλύνει τις αντιδράσεις για τις περικοπές που θα εφαρμοστούν το 2019. Με το νέο πακέτο των αντιμέτρων, το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει νέα ισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων των θεσμών και των ανοχών της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Ετσι, υπολογίζει ένα σημαντικό μέρος των ελαφρύνσεων, τουλάχιστον το 1/3 σύμφωνα με πληροφορίες, να είναι του τύπου που ζητούν οι θεσμοί.

Η νέα πρόταση επρόκειτο να υποβληθεί στους εκπροσώπους των πιστωτών, ίσως και εντός του Σαββατοκύριακου. Προς το παρόν, η διαπραγμάτευση προχωράει αργά και σε κλίμα καχυποψίας. «Οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν την πυκνότητα που περιμέναμε», λέει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης που συμμετέχει στις συναντήσεις με την τρόικα. Η ελληνική πλευρά υποψιάζεται ότι οι θεσμοί δεν τα έχουν βρει μεταξύ τους σε όλα τα θέματα της αξιολόγησης. Είναι ενδεικτικό ότι την Τετάρτη το πρωί τα κλιμάκια της τρόικας είχαν μεταξύ τους διαβουλεύσεις προκειμένου να καταλήξουν στα προσχέδια των μνημονίων τους. Τα δύο κείμενα (του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων) θα πρέπει να είναι πανομοιότυπα. Επίσης, η κυβέρνηση εκτιμά πως μπορεί επίτηδες να καθυστερούν την αξιολόγηση προκειμένου να δώσουν χρόνο στους ανωτέρους τους να συμφωνήσουν στο τι πρέπει να γίνει με το χρέος.

Οι πληροφορίες που φθάνουν στην ελληνική πλευρά επιβεβαιώνουν ότι η καγκελάριος Μέρκελ θα δεχθεί να γίνει ποσοτικοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων. «Η πληροφόρηση που έχουμε κι εμείς είναι πως η κ. Μέρκελ είπε στην κ. Λαγκάρντ ότι κατανοεί τη θέση του Ταμείου και πως θα προχωρήσει στην παραμετροποίηση των μέτρων μόλις ολοκληρωθεί η αξιολόγηση. Ωστόσο, αν ζητάει να προηγηθεί και ψήφιση όλων των μέτρων, ίσως υπάρξει πρόβλημα», λέει η ίδια κυβερνητική πηγή. Είναι προφανές ότι την Αθήνα ανησυχεί το ενδεχόμενο, αφού έχει ψηφίσει τα μέτρα, η γερμανική κυβέρνηση να υπαναχωρήσει λόγω των αντιδράσεων στο εσωτερικό της.

Οι θεσμοί, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να διαστρεβλώσει την ουσία της κατ’ αρχήν συμφωνίας του Eurogroup και να μοιράσει υποσχέσεις για μελλοντικές παροχές. Επίσης, θεωρούν ότι η καθυστέρηση στις αποκρατικοποιήσεις, η συζήτηση για μονιμοποιήσεις στο Δημόσιο κ.ά. δημιουργούν υποψίες ότι μπορεί να εξυπηρετούν άλλους πολιτικούς σχεδιασμούς. Επιπλέον, διαπι- στώνουν ότι με εξαίρεση το υπουργείο Οικονομικών, όλα τα άλλα υπουργεία που εμπλέκονται στην αξιολόγηση δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένα.

Καχυποψία χαρακτηρίζει και τις σχέσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου με το Μέγαρο Μαξίμου, ο οποίος την εβδομάδα που πέρασε συμμετείχε μόνο στις συναντήσεις με την τρόικα που είχαν ως αντικείμενο θέματα αρμοδιότητας ή συναρμοδιότητας του υπ. Οικονομικών.

Σε αυτό το κλίμα, η πιθανότητα να υπάρξει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο έως το τέλος της εβδομάδας είναι μικρή. Εκτός απροόπτου, την Τρίτη ή το αργότερο την Τετάρτη οι θεσμοί θα φύγουν, προκειμένου οι επικεφαλής τους να συμμετάσχουν στο Euroworking Group της Πέμπτης και οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν εξ αποστάσεως, με μικρές πιθανότητες να υπάρχει staff level agreement έως το Eurogroup της 20ής Μαρτίου.

Από το 29% που είναι σήμερα ο φορολογικός συντελεστής των νομικών προσώπων να γίνει 27% ή 26% το 2019.