Ολλανδία, ο «γρίφος» Χερτ Βίλντερς και οι εκλογές
Αν και είναι δεύτερος στα γκάλοπ, όλη η Ευρώπη στρέφει το βλέμμα σ’ αυτόν
Ενα γιγάντιο γκράφιτι με το ερώτημα #HoeDanGeert? (Πώς λοιπόν Χερτ;) εμφανίστηκε την περασμένη εβδομάδα στη γέφυρα της πόλης Βένλο, πατρίδας του αντιισλαμιστή Ολλανδού πολιτικού Χερτ Βίλντερς. Ηταν μια συμβολική απόπειρα να πέσει φως στις προθέσεις του ανθρώπου που έχει κάνει όλη την Ευρώπη να παρακολουθεί τις ολλανδικές εκλογές.
Ο Βίλντερς χρησιμοποιεί ως όχημα ένα κατ’ όνομα κόμμα, το PVV, του οποίου ο ίδιος είναι το μοναδικό μέλος και στο οποίο δεν υφίστανται όργανα και διαδικασίες για τη λήψη αποφάσεων ή τη διαμόρφωση προγραμματικών θέσεων. Εως σήμερα, δέκα ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, το πρόγραμμα του Βίλντερς συνίσταται σε μία αραιογραμμένη σελίδα Α4 γεμάτη συνθήματα, που γεννούν περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντούν. Αυτό όμως που δεν κατανοούν όσοι τον πιέζουν για διευκρινίσεις είναι ότι οι υποστηρικτές του δεν τις χρειάζονται.
Η ψήφος προς τον Βίλντερς είναι μια έκφραση απέχθειας προς το πολιτικό κατεστημένο και προς τις οικονομικές συνθήκες, μια αρχέγονη κραυγή παρόμοια με αυτή που οδήγησε τη Βρετανία να ψηφίσει Brexit και έστειλε τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Στην περίπτωση της Ολλανδίας, εκτός δραματικού απροόπτου, η κραυγή αυτή δεν θα οδηγήσει σε κυβερνητική αλλαγή. Ο Βίλντερς υπόσχεται να βγάλει την Ολλανδία από την Ε.Ε. και την Eυρωζώνη, παρ’ όλα αυτά Ολλανδοί διαχειριστές κεφαλαίων παρακολουθούν ατάραχοι τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα τους και εντοπίζουν τον πολιτικό κίνδυνο στην άνοδο της Λεπέν στη Γαλλία.
Iδίως μετά τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις που εμφανίζουν τον Βίλντερς να περνάει δεύτερος πίσω από το συντηρητικό VVD του πρωθυπουργού Ρούτε (και τα δύο πρώτα κόμματα δεν ξεπερνούν το 16%-17%), θα ήταν πιο εύκολο να αγνοήσει κανείς το φαινόμενο Βίλντερς – και πιο επικίνδυνο, όχι μόνο γιατί οι δημοσκοπήσεις δεν είναι αλάνθαστες, αλλά κυρίως γιατί όσο οι κοινωνικές διεργασίες που ενισχύουν τον Βίλντερς αποσιωπούνται τόσο τροφοδοτείται ο φαύλος κύκλος.
«Ιδού το σχέδιό μας: Αντί να πληρώνουμε για ολόκληρο τον πλανήτη και για ανθρώπους που δεν θέλουμε εδώ, θα δώσουμε τα χρήματα στους απλούς Ολλανδούς πολίτες», αναφέρει η σελίδα-πρόγραμμα που τιτλοφορείται «Η Ολλανδία και πάλι δική μας». Το ενδιαφέρον των σχολιαστών έχουν μονοπωλήσει προτάσεις που καταστρατηγούν το ολλανδικό Σύνταγμα, όπως το κλείσιμο των συνόρων, το κλείσιμο όλων των τζαμιών, η απαγόρευση του Κορανίου και η κατάργηση της διαδικασίας ασύλου. Ομως το «κλειδί» για να κατανοήσει κανείς την πολιτική του Βίλντερς βρίσκεται στα νούμερα που συνοδεύουν τις προτάσεις. Από τα διάφορα μέτρα «αποϊσλαμοποίησης» κατά μαγικό τρόπο ο Βίλντερς υπολογίζει δημοσιονομικό όφελος 7,2 δισ. ευρώ, στο οποίο προσθέτει το όφελος 10 δισ. ευρώ που θα προκύψει αν «κοπεί το δημόσιο χρήμα για αναπτυξιακή βοήθεια, ανεμόμυλους, τέχνη, καινοτομία, ραδιοτηλεόραση κ.λπ.» (τι περιλαμβάνεται στο κ.λπ. ουδείς γνωρίζει).
Ετσι, υπόσχεται ότι θα βρει τα χρήματα για την ενίσχυση της αστυνομίας και της άμυνας (από ποιον εξωτερικό εχθρό κινδυνεύει άραγε η Ολλανδία;) αλλά κυρίως για ένα πρόγραμμα ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων. Πίσω από τις επίσημες στατιστικές, που εμφανίζουν την Ολλανδία να αναπτύσσεται με ρυθμό 2,3% και την ανεργία να μην ξεπερνά το 5,5%, ο Βίλντερς έχει διακρίνει μια πραγματική αίσθηση οικονομικής ανασφάλειας σε μια υπολογίσιμη μερίδα του πληθυσμού. Την ώρα που άλλοι ηγέτες προσπαθούν να πείσουν τους Ολλανδούς πόσο τυχεροί είναι, ο Βίλντερς τους πιέζει εκεί που πονάνε και υπόσχεται κατάργηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στις ιατρικές δαπάνες (που τα τελευταία χρόνια έχει διπλασιαστεί), στεγαστική βοήθεια, αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις ανάλογες με τον πληθωρισμό, χαμηλότερη φορολογία εισοδήματος και επαναφορά των κονδυλίων που έχουν περικοπεί από τη βοήθεια στο σπίτι και τη βοήθεια προς τους ηλικιωμένους.
Είναι πολλοί οι παρατηρητές που κοιτάζουν το ένα εκατομμύριο ψήφους που πήρε ο Βίλντερς το 2012 και συμπεραίνουν ότι η ανοικτή και πολυπολιτισμική Ολλανδία έγινε αγνώριστη. Ομως η εξέλιξη αυτή, καθώς και η ευρύτερη διάβρωση του ποσοστού των τριών μεγαλύτερων παραδοσιακών κομμάτων από το 80% στο 40%, θα ήταν πολύ πιο ήπια αν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών δεν είχαν επιταχύνει την καταστροφή της εργασιακής προστασίας και τη διάβρωση του ολλανδικού κοινωνικού μοντέλου.
Σε μία αραιογραμμένη σελίδα Α4 αναφέρει το πρόγραμμά του και τα οφέλη δισεκατομμυρίων που υπόσχεται...