Γιατί κέρδισε και πώς θα κυβερνήσει...
Ο Μπιλ Ανθόλης, διευθυντής του Κέντρου Miller, μιλάει στην «Κ» για την εκλογή Τραμπ και την αρνητική προσέγγισή του για ΝΑΤΟ, Ε.Ε.
Εάν ο Ντόναλντ Τραμπ διαφοροποιείται σημαντικά από τις εισηγήσεις των αρμόδιων παραγόντων του κυβερνητικού μηχανισμού, τότε τα στελέχη της γραφειοκρατίας αλλά και τα μέλη του Κογκρέσου θα του ασκούν μεγάλη πολιτική πίεση, για να μην απομακρύνεται από τις πάγιες πολιτικές των ΗΠΑ σε επιμέρους ζητήματα, τονίζει στην «Κ» ο Μπιλ Ανθόλης, διευθυντής του Κέντρου Miller του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, που εξειδικεύεται στην πολιτική ιστορία της Αμερικής με ιδιαίτερη έμφαση στον βίο και στην πολιτεία των προέδρων.
Ο ελληνικής καταγωγής πρώην εκτελεστικός διευθυντής του Ιδρύματος Brookings, ο οποίος συμμετείχε τις προηγούμενες ημέρες στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, αποδίδει την εκλογή Τραμπ στην απήχηση που είχε στους λευκούς ψηφοφόρους της εργατικής τάξης. Σημειώνει ότι είναι ακόμη νωρίς για να τον κρίνει κανείς και στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζει ότι η επιλογή κάποιων υπουργών και συμβούλων του εκπέμπει την αίσθηση πως σταδιακά οικοδομεί μια ισχυρή ομάδα, αν και, όπως αναφέρει, το πραγματικό ερώτημα είναι κατά πόσον θα «τους ακούει».
Τέλος, επισημαίνει την αρνητική προσέγγιση του νέου Αμερικανού προέδρου προς το ΝΑΤΟ, την εκτίμησή του ότι η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη εξυπηρετούν τη Γερμανία, ενώ εκφράζει την ελπίδα πως ο κ. Τραμπ θα καταβάλει προσπάθεια για να οικοδομήσει ένα σκηνικό συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. – Γιατί κέρδισε ο Τραμπ; Υπήρξε κάποιο κύμα αντισυστημικού λαϊκισμού;
– Ο Τραμπ σταθερά είχε σχετικά μεγαλύτερη απήχηση από τη Χίλαρι Κλίντον στους λευκούς ψηφοφόρους της εργατικής τάξης. Τους έπεισε ότι ήταν σε θέση να εξασφαλίσει την επανεκκίνηση και ανάκαμψη της οικονομίας. Ολα τα άλλα είναι, κατά την άποψή μου, δευτερεύουσας σημασίας στην προσπάθεια να εξηγηθούν τα αίτια της νίκης του. – Πώς βλέπετε τον τρόπο που κυβερνά;
– Το στυλ διακυβέρνησης του Τραμπ εστιάζεται στη δημόσια επικοινωνία και στη χρήση των προνομίων και της ισχύος της εκτελεστικής εξουσίας σε συγκεκριμένους τομείς. Στο πεδίο της επικοινωνίας κατάφερε αρκετές φορές να ελέγχει το αφήγημα και αυτό ήταν πολύ σημαντικό σε ό,τι αφορά τη χρήση της εκτελεστικής εξουσίας. Αλλά εξακολουθεί να δείχνει ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσπάθεια που καταβάλλει ώστε να θέσει υπό τον έλεγχό του τα διαφορετικά εργαλεία διακυβέρνησης και να τα αξιοποιήσει προκειμένου να πετύχει αυτό που θέλει. – Πώς θα τον συγκρίνατε με τον προκάτοχό του;
– Και ο πρόεδρος Ομπάμα εξέδωσε αρκετά προεδρικά διατάγματα, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων που και αυτός δεν ήταν σε θέση να υλο- ποιήσει, όπως το κλείσιμο των εγκαταστάσεων κράτησης στο Γκουαντάναμο. Ο Ομπάμα είχε μια πολύ επιτυχημένη πρώτη χρονιά σε ό,τι αφορά τη νομοθέτηση μέτρων της πολιτικής του. Πέρασε τέσσερα σημαντικά νομοθετήματα, όπως αυτό για την οικονομική ανάκαμψη, αυτό για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις υπηρεσίες, τον νόμο για τις διακρίσεις στον χώρο εργασίας, όπως φυσικά και τον νόμο για την παροχή ιατρικής ασφάλισης. Οπως και με την περίπτωση του προέδρου Ομπάμα κατά την πρώτη διετία, έτσι και τώρα το κόμμα του προέδρου Τραμπ ελέγχει και τα δύο σώματα του Κογκρέσου, τη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Δεν φαίνεται ότι θα είναι σε θέση να πετύχει στο νομοθετικό πεδίο αυτά που πέτυχε ο Μπαράκ Ομπάμα, ωστόσο είναι ακόμη πολύ νωρίς. – Πόσο σημαντικό πλήγμα αποτέλεσε ο εξαναγκασμός σε παραίτηση του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Μάικλ Φλιν;
– Οι περισσότεροι πρόεδροι αντι- μετωπίζουν την πρώτη χρονιά κρίσεις εθνικής ασφάλειας, που απορρέουν από δικές τους αποφάσεις. Ο πρόεδρος Κένεντι είχε τον Κόλπο των Χοίρων, ο Μπιλ Κλίντον την αποτυχημένη επιχείρηση στο Μογκαντίσου, ο Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε δυσκολίες στη δημιουργία ομάδας και μόλις τους πρώτους μήνες της δεύτερης χρονιάς της προεδρίας του αντικατέστησε τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας καθώς και τον υπουργό Εξωτερικών. Στην περίπτωση Τραμπ, η επιλογή του ναυάρχου Μακάστερ και των στρατηγών Κέλι και Μάτις εκπέμπει την αίσθηση ότι σταδιακά οικοδομεί μια ισχυρή ομάδα. Το πραγματικό ερώτημα εδώ είναι κατά πόσον θα «τους ακούει». – Μπορεί στην πορεία να στραφούν εναντίον του οι Ρεπουμπλικανοί;
– Ο Λίντον Τζόνσον είχε κάποτε πει: «Εχεις μόλις ένα χρόνο μέχρι να σταματήσουν να σκέφτονται για σένα ως πρόεδρο και να αρχίσουν να σκέφτονται για τη δική τους επανεκλογή». Εάν η δημοφιλία του προέδρου εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά στο 40% ύστερα από ένα χρόνο στον Λευκό Οίκο, είναι πολύ πιθανό ότι στις ενδιάμεσες εκλογές του 2018 πολλοί γερουσιαστές και βουλευτές θα πάρουν αποστάσεις για να μην ταυτιστούν με έναν αντιδημοφιλή πρόεδρο. – Η κοινή γνώμη έχει πειστεί από τη μάχη του προέδρου Τραμπ κατά των μέσων ενημέρωσης;
– Το πόσο σοφό είναι να επιτίθεται κατά των μέσων ενημέρωσης πρέπει να αποτιμηθεί από τον τρόπο που ορίζει την επιτυχία ο ίδιος ο πρόεδρος. Εάν ορίζει την επιτυχία ως την προώθηση του νομοθετικού έργου, τότε θα πρέπει να ακούσει πολλά κορυφαία στελέχη του κόμματός του στο Κογκρέσο, που τον ενθαρρύνουν να είναι πιο συμβατικός στην προσέγγισή του. Εάν, ωστόσο, ορίζει την επιτυχία από το κατά πόσον θα διατηρήσει την υποστήριξη της κομματικής βάσης ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του ’18, αλλά και των επόμενων προεδρικών του ’20, τότε ίσως συνεχίσει να προωθεί μέτρα μέσω προεδρικών διαταγμάτων.
Ο λαϊκισμός, η προεδρία Ομπάμα, η παραίτηση Φλιν και οι επιθέσεις Τραμπ κατά των μέσων ενημέρωσης.