Παράσταση στις Βερσαλλίες

Η σύνοδος των Βερσαλλιών είχε όλα τα στοιχεία μιας γαλατικής πρωτοβουλίας. Επιβλητικό σκηνικό, μεγαλεπήβολη ρητορεία, σε μια απόπειρα επιβεβαιώσεως «καθοδηγητικού» πολιτικού ρόλου της Γαλλίας, σε μια περίοδο περίπου ολικής κυριαρχίας του Βερολίνου επί της «ενωμένης» Ευρώπης. Το αποτέλεσμα της συναντήσεως των Βερσαλλιών ήταν η απόφαση των ηγετών Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Ιταλίας για τη δημιουργία μιας Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων». Από το όλον περάσαμε στο μερικόν και ίσως, τελικώς, οδηγηθούμε στον πλήρη κατακερματισμό της Ενώσεως. Ωστόσο, από τις τέσσερις προαναφερθείσες χώρες, μόνον η Γερμανία διαθέτει πραγματική οικονομική ισχύ. Την οικονομική κατάσταση της Ιταλίας διεκτραγωδούν οι εγκυρότεροι αναλυτές σε επίπεδο παγκόσμιο· οι επιδόσεις της Γαλλίας στο θέμα των μεταρρυθμίσεων και της οικονομίας είναι περιορισμένες· στην Ισπανία υπάρχει αναμφισβήτητα ανάκαμψη, αλλά ο ρόλος αυτής της χώρας δεν είναι ασφαλώς ρυθμιστικός. Με δεδομένο ότι η εφαρμογή αποφάσεων αυτής της μορφής προϋποθέτει μακρόχρονη περίοδο ωριμάνσεως, η σύνοδος των Βερσαλλιών ήταν χρονικώς άκαιρη, αλλά εξυπηρετούσε τρέχουσες πολιτικές σκοπιμότητες, κάποιων εκ των τεσσάρων ηγετών. Το μήνυμα που εξεπέμφθη από τα Ανάκτορα των Βουρβόνων είχε δύο σκέλη. Το πρώτο και τυπικώς άρρητο ήταν ότι η «ενωμένη» Ευρώπη, υπό την παρούσα μορφή της, έκλεισε οριστικά τον κύκλο της. Το δεύτερο σκέλος ήταν ότι μπορεί να διασφαλισθεί μια ταχύτερη πορεία στις πλέον ανεπτυγμένες χώρες. Παραλήπτες του δεύτερου μηνύματος είναι πρωτίστως οι ψηφοφόροι της Γαλλίας, όπου δημοσκοπικά προηγείται το Εθνικό Μέτωπο υπό την κ. Μαρίν Λεπέν, αλλά και οι Γερμανοί, οι οποίοι έδειχναν τουλάχιστον έως τώρα μια ανησυχητική προτίμηση για το ευρωσκεπτικιστικό AfD. Εξίσου σημαντικό ήταν το μήνυμα και προς την Ιταλία, όπου το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και η Λέγκα του Βορρά εμφορούνται από αντιευρωπαϊκές διαθέσεις. Το όλο θέμα μάλλον δεν αφορά την Ισπανία – τη μόνη χώρα της Ευρώπης όπου η Δεξιά δεν θρυμματίσθηκε και όπου η ριζοσπαστική Αριστερά έπαυσε να είναι σημαντική απειλή. Πέρα όμως από τις κομματικές και προεκλογικές σκοπιμότητες, η απόφαση των Βερσαλλιών ήταν κυρίως μια σοβαρή προειδοποίηση προς την ομάδα των χωρών του Βίσεγκραντ –Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία– που συνεργούσης της Αυστρίας έχει εξερεθίσει την καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, αντιτιθέμενες με θρασύτητα στη μεταναστευτική πολιτική της. Εάν μάλιστα υποτεθεί πως η πολιτική του νέου Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έναντι της Ρωσίας δεν πρόκειται να ανατραπεί σε σύντομο διάστημα, τότε οι χώρες της ομάδος του Βίσεγκραντ θα αναγκασθούν ενδεχομένως να προσαρμοσθούν στους ευρωπαϊκούς κανόνες πολιτικής ορθότητος. Ισως αυτό να είναι το μείζον θέμα που προκύπτει από τη σύνοδο των Βερσαλλιών. Θα είναι, βεβαίως, ένα πλήγμα εις την προσπάθεια της Αυστρίας να εδραιώσει την επιρροή της στις πρώην γαίες των Αψβούργων, αλλά αυτό είναι παρεμπίπτον ζήτημα.