«Βόμβα» για τα Ταμεία οι χαμηλοί μισθοί

Απαιτούνται οι εισφορές 10 εργαζομένων για να πληρωθεί μία σύνταξη, έναντι 4 πριν από την κρίση

Η συνεχής υποχώρηση των μισθών και η επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης υπονομεύουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, παρά τις αλλεπάλληλες παρεμβάσεις στις συντάξεις. Σύμφωνα με ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, όπως διαμορφώνονται πλέον οι μέσοι μισθοί, απαιτούνται οι ασφαλιστικές εισφορές δέκα εργαζομένων για να πληρωθεί μία σύνταξη, ενώ πριν από την κρίση χρειάζονταν οι εισφορές μόνο(;) 4 εργαζομένων. Η επιδείνωση αυτής της σχέσης καταδεικνύει το πρόβλημα βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, βασικό χαρακτηριστικό του οποίου είναι πως οι σημερινοί εργαζόμενοι πληρώνουν εισφορές για να καταβάλλονται οι συντάξεις των υφιστάμενων συν- ταξιούχων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, από την ανάλυση των περιοδικών δηλώσεων (ΑΠΔ) του Μαΐου του προηγούμενου έτους, ο μέσος μισθός 1,4 εκατ. εργαζομένων με πλήρη απασχόληση ήταν 1.176 ευρώ μεικτά. Οι μέσες μεικτές αποδοχές 588.000 εργαζομένων με μερική απασχόληση ήταν 394 ευρώ. Ο αριθμός των τελευταίων αυξήθηκε σχεδόν κατά 11% σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι οι αμοιβές είναι υψηλότερες στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, στις επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς, ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στο 58,90% του μέσου μισθού στις επιχειρήσεις με πάνω από δέκα εργαζομένους.

Αμοιβές κάτω των 400 ευρώ τον μήνα λαμβάνουν περίπου 600.000 εργαζόμενοι με μερική απασχόληση, όπως προκύπτει από τα αποκαλυπτικά στοιχεία του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Τη δραματική κατάσταση που επικρατεί στην αγορά εργασίας περιγράφουν με τα πλέον μελανά χρώματα τα στοιχεία του ΕΦΚΑ για την απασχόληση και τις αμοιβές, σύμφωνα με την ανάλυση των περιοδικών δηλώσεων (ΑΠΔ) Μαΐου του 2016.

Συγκεκριμένα, δείχνουν ότι ο μέσος μισθός της μερικής απασχόλησης κατήλθε στα 393,79 ευρώ μεικτά. Με αυτούς τους μισθούς δε, αμείβονται 587.924 εργαζόμενοι. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά για το μέγεθος του προβλήματος, αποθαρρυντικά για το μέλλον της κοινωνικής ασφάλισης αλλά και της κοινωνικής συνοχής στη χώρα. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ τα προηγούμενα χρόνια για την πληρωμή της σύνταξης ενός συνταξιούχου αρκούσαν οι εισφορές από τέσσερις εργαζομένους, πλέον, λόγω της συρρίκνωσης των εισοδημάτων από την απασχόληση παράλληλα με την επικράτηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, θα πρέπει να πληρώσουν 10 εργαζόμενοι!

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς «μετρούν» την επίδραση της ευέλικτης και υποαμειβόμενης απασχόλησης στα έσοδα του ΕΦΚΑ από το 2017 που ξεκίνησε να λειτουργεί το υπερταμείο ασφάλισης μέχρι το 2055 και ο λογαριασμός που βγαί- νει είναι τρομακτικός: εκτιμούν πως θα χαθούν εισφορές ύψους 65,6 δισ.

Αναλυτικά, από τις ΑΠΔ Μαΐου του περασμένου έτους, φαίνεται νέα μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Συγκεκριμένα, στο σύνολο των κοινών επιχειρήσεων, σε ασφαλισμένους με πλήρη απασχόληση, το μέσο ημερομίσθιο ανέρχεται σε 51,02 ευρώ και ο μέσος μισθός σε 1.176,13 ευρώ. Στη μερική απασχόληση τα αντίστοιχα ποσά ανέρχονται σε 23,72 και 393,79 ευρώ. Στα οικοδομοτεχνικά έργα το μέσο ημερομίσθιο είναι 41,09 ευρώ και ο μέσος μισθός 560,06 ευρώ.

Να σημειωθεί εδώ, ότι τον αμέσως προηγούμενο μήνα, Απρίλιο του 2016, το μέσο ημερομίσθιο ήταν 52,07 ευρώ ο μέσος μισθός 1.219,74 ευρώ, ενώ αντίστοιχα στη μερική απασχόληση ανερχόταν σε 23,51 ευρώ και 405,51 ευρώ. Στα οικοδομοτεχνικά έργα το μέσο ημερομίσθιο ήταν 41,38 ευρώ και ο μέσος μισθός 565,66 ευρώ.

Συγκρίνοντας τα μεγέθη του Μαΐου 2016 με εκείνα που είχαν καταγραφεί ένα χρόνο νωρίτερα, διαπιστώνεται αύξηση των ασφαλισμένων μερικής απασχόλησης κατά 10,69% στις κοινές επιχειρήσεις παράλληλα με μικρότερη αύξηση της τάξεως του 2,89% και των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση. Επίσης, κατά 13,60% αυξήθηκε ο αριθμός των αλλοδαπών εργαζομένων, μέσα σε ένα έτος. Οι ασφαλισμένοι που δηλώθηκαν στις ΑΠΔ του περασμένου Μαΐου έφτασαν το 1.956.236 από 241.483 κοινές επιχειρήσεις και 10.762 από οικοδομοτεχνικά έργα.

Η μέση απασχόληση μειώθηκε κατά 0,66% το αντίστοιχο διάστημα, ενώ μειώσεις κατέγραψαν τόσο το μέσο ημερομίσθιο (1,73%) όσο και ο μέσος μισθός (2,41%) τον Μάιο του 2016, συγκριτικά με τον Μάιο του 2015. Ειδικά στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση, το μέσο ημερομίσθιο μειώθηκε κατά 1,24% και κατά 1,03% μειώθηκε ο μέσος μισθός.

Συγκριτικά με ένα μήνα νωρίτερα, τα στοιχεία του ΙΚΑ δείχνουν ότι ο αριθμός των ασφαλισμένων αυξήθηκε κατά 4,27% στο σύνολο των επιχειρήσεων, ενώ ειδικά των αλλοδαπών, αυξήθηκε κατά 23,63%. Η μέση απασχόληση τον Μάιο του 2016 συγκριτικά με τον Απρίλιο του 2016 αυξήθηκε κατά 0,43% στο σύνολο των επιχειρήσεων, το μέσο ημερομίσθιο μειώθηκε κατά 1,04% στις κοινές επιχειρήσεις και κατά 0,61% μειώθηκε ο μέσος μισθός.

Για τον Μάιο του 2016 στις επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς, το μέσο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στο 63,03% του μέσου ημερομισθίου των ασφαλισμένων σε επιχειρήσεις με πάνω από δέκα μισθωτούς, ενώ ο μέσος μισθός ανέρχεται σε 58,90%. Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση αντιπροσωπεύει το 84,96% του αντίστοιχου ημερομισθίου των ανδρών, ενώ στη μερική απασχόληση το 95,68%. Στο σύνολο των ασφαλισμένων η μέση απασχόληση είναι 21,07 ημέρες, στους ασφαλισμένους στις κοινές επιχειρήσεις 21,20 και στους ασφαλισμένους στα οικοδομοτεχνικά έργα 13,63.

Στο σύνολο των επιχειρήσεων, 22,64% των ασφαλισμένων είναι έως 29 ετών και 54,46% έως 39 ετών.

Εισφορές 65,6 δισ. θα χαθούν έως το 2055 από την ευέλικτη και υποαμειβόμενη απασχόληση.