Ποιος θα εκφράσει την αλλαγή;

Ενα στοιχείο από την επικαιρότητα της περασμένης εβδομάδας δείχνει σε πόσο σοβαρή κατάσταση βρίσκεται η, κατά το στερεότυπο, «ευρωπαϊκή προοπτική» της χώρας. Είναι μια πρόταση του πρωθυπουργού από τη συνέντευξή του στις Βρυξέλλες και αναφέρεται στην προοπτική της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων: «Δεν μπορούμε να μείνουμε στάσιμοι επειδή κάποιοι προωθούν την Ευρώπη α λα καρτ», είπε.

Αν επρόκειτο για κανένα μάθημα στο (ελληνικό) πανεπιστήμιο, θα κάναμε μια κατάληψη και θα το λύναμε. Ομως, δυστυχώς για τον πρωθυπουργό, κατάληψη στην Ευρώπη και, γενικότερα, κατάληψη στην πραγματικότητα που μας περικλείει δεν γίνεται. Χρειάζεται τεράστιο θράσος και επικίνδυνη επιπολαιότητα (για όλα ταυτοχρόνως είναι ικανός ο πρωθυπουργός...) ώστε να προβάλεις την εξίσωση προς τα κάτω ως επιχείρημα εναντίον της ευρωπαϊκής εξέλιξης. Και μόνον ότι τίθεται κατά τον συγκεκριμένο ατυχέστατο τρόπο, ενισχύει την αποφασιστικότητα όσων θέλουν να προχωρήσουν στις πολλές ταχύτητες. Η επιλογή να γίνουμε όλοι φτωχοί, στο όνομα των φτωχών και του δίκιου τους, δεν υφίσταται στην Ευρώπη.

Πόσο απροετοίμαστη είναι η σημερινή Ελλάδα του αριστεροδεξιού εθνικολαϊκισμού, για τους κινδύνους από τον ανασχεδιασμό της αρχιτεκτονικής της Ενωσης, το έδειξε η ανασφάλεια του πρωθυπουργού γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα, σε συνδυασμό με τη θλιβερή ρηχό- τητα του λόγου του. «Να ανοίξουμε όλοι τα χαρτιά μας», ζήτησε επανειλημμένα. (Μα τα άνοιξαν – δεν το κατάλαβε; Παρουσιάστηκαν οι προτάσεις. Ή μήπως νομίζει ότι και εδώ μπορούμε να παίζουμε με την κουτοπονηριά των καθυστερήσεων;) Επειτα, είπε ότι δεν θέλουμε Ευρώπη «πολλών ταχυτήτων», αλλά «πολλών επιλογών». (Εδώ γελάμε. Οχι τρόικα, αλλά θεσμοί. Ή, αν προτιμάτε, όχι Γιάννης με δύο νι, αλλά με ένα...) Τέλος –και ήταν κατηγορηματικός σε αυτό– «όχι αποκλεισμοί». (Θα τους θέσει η πραγματικότητα μόνη της. Διότι εσύ θα πρέπει να προλάβεις τους άλλους που προχώρησαν, όχι εκείνοι να γυρίσουν για να σε μαζέψουν· τόσο απλό είναι.) Βέβαια, ο Τσίπρας και η Ελλάδα την οποία εκφράζει θα προτιμούσαν τον χρόνο να τρέχει α λα καρτ. Το έθεσε πολύ χαριτωμένα –με την έπαρση της ανυποψίαστης αφέλειας– ο Δ. Τζανακόπουλος τις προάλλες, όταν τον ρώτησαν για την αξιολόγηση. «Σημασία έχει το αποτέλεσμα, όχι πότε θα κλείσει», είπε. Δεν του πέρασε από τον νου ότι, γενικώς στη ζωή, το αποτέλεσμα είναι πάντα συναρτημένο με τον χρόνο; Ισως να το σκέφθηκε λιγάκι περισσότερο όταν ανακοινώθηκε αργότερα από την ΕΛΣΤΑΤ το μέγεθος της ύφεσης και όλοι μάθαμε, σε αριθμούς, το κόστος των καθυστερήσεων. Ο κίνδυνος

του αποκλεισμού της χώρας από τον ευρωπαϊκό πυρήνα ενισχύεται και για έναν παραπάνω λόγο. Αν η απάντησή μας στο ενδεχόμενο των πολλών ταχυτήτων

είναι η επιθετικότητα και η γκρίνια του αιωνίως αδικημένου, αν το πνεύμα της αρχικής δήλωσης του πρωθυπουργού γίνει η θέση που θα εκπέμπει η χώρα μέσα και έξω, δημιουργούνται προϋποθέσεις που ευνοούν την εξάπλωση του μετώπου των αντιευρωπαϊστών, οι οποίοι διαχέονται σχεδόν παντού στο πολιτικό φάσμα. Δεν είναι δύσκολο, για όποιον το μπορεί, να εκμεταλλευθεί τον πληγωμένο εγωισμό Ελλήνων και, πολύ περισσότερο, Ελληναράδων.

Ομως, ο Τσίπρας και η συμμαχία εθνικολαϊκιστών που κυβερνά σήμερα δεν είναι όλη η Ελλάδα. Η έρευνα του οργανισμού «διαΝΕΟσις», την οποία ανέδειξε ως κύριο θέμα της η «Κ» την περασμένη Κυριακή, αποτυπώνει την ενίσχυση τάσεων που ισοδυναμούν με πολιτισμική αλλαγή για τα έως τώρα δεδομένα μας, π.χ., το αίτημα για λιγότερο Δημόσιο και χαμηλότερους φόρους. Δεν είναι η μοναδική έρευνα που καταγράφει την ενδυνάμωση αυτών των τάσεων, όμως η συγκεκριμένη ήταν η πλέον διεξοδική και εκτεταμένη. Αν λοιπόν αλλάζουμε, αν δηλαδή αλλάζουν η νοοτροπία και οι πεποιθήσεις μας εκείνες που προκάλεσαν το αδιέξοδο και τη χρεοκοπία, ποιος θα εκφράσει πολιτικά αυτή την αλλαγή; Η Νέα Δημοκρατία, παρά τις άριστες προθέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως κόμμα δεν δείχνει πρόθυμη. Μήπως ο Τσιτουρίδης με τον Τσιαρτσιώνη;