Μια γύψινη κόρη μέσα στο χαλάζι
Απ’ όλα τα εργαλεία της παραπλάνησης, ένα ήταν το πιο δραστικό. Οχι τα πανηγυρικά δελτία Τύπου που ανήγγελλαν ότι την Πέμη Ζούνη θα σκηνοθετήσει ο Ανγκ Λι, ο τιμημένος με Οσκαρ σκηνοθέτης του «Brokeback Mountain». Ούτε οι μεταγενέστερες, καθησυχαστικές διαρροές ότι ο τιμημένος, πλην άφαντος, Λι τηλεσκηνοθετούσε τη Ζούνη μέσω Skype. Απ’ όλα τα μέσα της ομολογημένης πια απάτης το πιο πειστικό ήταν εκείνη η εικόνα που έδειχνε την πρωταγωνίστρια στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Χαλαρή, με τουριστική περιβολή, η Ζούνη ατένιζε με κάτι σαν συναδελφική οικειότητα την αρχαϊκή κόρη Φρασίκλεια. Μεταξύ Πέμης και Φρασικλείας, σεμνό μέσα στο κοστουμάκι του, χαμογελούσε το άβαταρ του διάσημου σκηνοθέτη.
Τι άλλο θα έκανε μια Ελληνίδα επαγγελματίας της σόουμπιζ που ζούσε, επιτέλους, τη φαντασίωση της «διεθνούς καριέρας»; Τι άλλο από το να πάρει τον ξένο από το χέρι και να τον πάει βουρ στα Μάρμαρα – για να τον κάνει να νιώσει κι αυτός λίγο σέβας; Πραγματικά, ήταν πολύ κοινότοπο για να έχει μπει κανείς στον κόπο να το κατασκευάσει. Πολύ σωστό για να είναι ψέμα.
Αλλωστε, κανείς δεν ξέρει πια τι είναι ψέμα. Ο μέσος καταναλωτής πληροφορίας –αυτός που κάπως ελέγχει την έκθεσή του στο ιντερνετικό χαλάζι– έρχεται αντιμέτωπος με τόσες εικόνες, με τόσα ψιχία «πραγματικότητας», που είναι αδύνατον να διεκδικήσει κάτι περισσότερο από την αληθοφάνεια.
Αυτό το νέο περιβάλλον όρισε –ασυναίσθητα, αλλά καίρια– και η υπεύθυνη για τη μιντιακή προβολή της παράστασης. «Εμείς», είπε, «ποτέ δεν είπαμε ότι δεν είναι φώτοσοπ. Κανείς δεν μας ρώτησε» αν είναι ή δεν είναι πειραγμένες οι φωτογραφίες. Μπορεί αυτό να ακούγεται σαν προκλητική αντιστροφή του βάρους της ευθύνης, από τον δράστη της απάτης στο θύμα του. Προκλητικός ή όχι, όμως, αυτός είναι πια ο νόμος. Αυτό που παρουσιάζεται ως πραγματικότητα είναι ρευστό, εικονικό ή και επεξεργασμένο. Οποιος επιμένει να διεκδικεί την πραγματική πραγματικότητα, πρέπει να την ψάξει.
Πρέπει να ψάξει τη λιτότητα μετά το «τέλος της λιτότητας». Να ψάξει τα μέτρα πίσω από τα «αντίμετρα». Πρέπει να ακούσει πίσω από τα σαλπίσματα της οικονομικής «άνοιξης» τα υπόκωφα νούμερα της ύφεσης.
Εντάξει, η σύγκριση είναι παρατραβηγμένη. Χονδροειδής, σαν κακή φάρσα, η φωτοσοπιά της Ζούνη δεν μπορεί να συγκριθεί με τα εξεζητημένα μέσα οργουελικής μηχανικής που ορίζουν πλέον τη δημόσια σφαίρα.
Ισως να μην έχουν πια νόημα αυτές οι διακρίσεις. Οσο κι αν προσπαθήσει κανείς, δεν μπορεί να κρατάει διαρκώς σε λειτουργία τα φίλτρα της αμφιβολίας του. Ισως είναι αναπόφευκτο να αψηφήσει τα γεγονότα και να κολυμπήσει αμέριμνος στα παραμορφώματά τους. Να ακολουθήσει τον μόνο εφικτό κανόνα πλοήγησης: Fuck the facts. Enjoy the ride.
Η εικόνα ήταν πολύ κοινότοπη για να έχει μπει κανείς στον κόπο να την κατασκευάσει.