Με ένα υγιεινό lifestyle μπορούμε να αλλάξουμε το πεπρωμένο μας
Εξηγώ στον Νάταν Μπορνστάιν τι σημαίνει η ελληνική παροιμία «Δάσκαλε που δίδασκες», πριν τον ρωτήσω πόσο... επιμελής είναι ο ίδιος σε ό,τι αφορά την πρόληψη ενός πιθανού εγκεφαλικού για τον εαυτό του. Γελάει. «Δεν ήμουν πάντα αδύνατος όπως με βλέπετε σήμερα», απαντά. «Εχω χάσει περισσότερα από 30 κιλά. Εχω κόψει το τσιγάρο· κάπνιζα δύο πακέτα την ημέρα. Προσέχω τη διατροφή μου· τρώω μόνο μία φορά την ημέρα κι όχι απλώς για να ικανοποιήσω την πείνα μου. Το φαγητό μου είναι ποιοτικό, με βάση τους κανόνες της μεσογειακής διατροφής. Ευτυχώς στο Ισραήλ, όπως και στην Ελλάδα, έχουμε πολλές επιλογές σε εκλεκτά λαχανικά, φρούτα, ψάρια και θαλασσινά. Επίσης αθλούμαι· τρεις φορές την εβδομάδα πηγαίνω στο γυμναστήριο. Προσπαθώ να κρατάω σε φόρμα το σώμα αλλά και τον εγκέφαλό μου. Δεν είναι πάντα εύκολο, απαιτεί τρομερή πειθαρχία, αλλά ξέρω πόσο σημαντικό είναι και κάνω ό,τι μπορώ. Εχετε ακούσει για την επιγενετική; Είναι η επιστήμη που μελετά πώς οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, το άγχος, μπορούν να μετατρέψουν τη λειτουργία κά- ποιων γονιδίων χωρίς όμως να επηρεάσουν την ακολουθία του DNA. Με ένα υγιεινό lifestyle, λοιπόν, μπορούμε να αλλάξουμε το πεπρωμένο μας. Αυτό πρέπει όλοι να καταλάβουν. Κάποιοι φτάνουν στα 40 και όχι μόνο δεν έχουν μετρήσει ποτέ την πίεσή τους, αλλά καπνίζουν σαν τρελοί, κάθονται όλη μέρα στον καναπέ παρακολουθώντας facebook και twitter. Δεν σκέφτεσαι τον θάνατο όταν είσαι νεότερος...».
Γεννήθηκε στο Τελ Αβίβ. Ο πατέρας του Πολωνός, από την Κρακοβία, η μητέρα του Ρουμάνα, από την Τρανσυλβανία – επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Ξεκίνησαν μια καινούργια ζωή στο Ισραήλ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Είμαι μοναχοπαίδι. Μου δίδαξαν πολλά και οι δύο. Κυρίως πώς επιβιώνεις έπειτα από μια τόσο μεγάλη καταστροφή. Αλλά πρέπει να ομολογήσω ότι είμαι... πρότζεκτ κυρίως της μητέρας μου, που ήταν έξυπνη σαν τον διάβολο! Επένδυσε όλο της τον χρόνο και όλη της την ενέργεια σε μένα: να μορφωθώ, να μείνω μακριά από κινδύνους, να με κατευθύνει στον σωστό δρόμο». – Ηθελε να γίνετε γιατρός;
– Εγώ το ήθελα πολύ. Εκείνη μου έδειξε πώς θα μπορούσα να το πετύχω. Ξεκίνησα τις σπουδές μου στην Ιταλία, στη Σιένα, γιατί εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν πολλές θέσεις στην Ιατρική Σχολή στη χώρα μου. Στο τρίτο έτος επέστρεψα και ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη Χάιφα. Συνέχισα με την ειδικότητα της Νευρολογίας, έφυγα για τον Καναδά και επέστρεψα στο Ισραήλ. – Γιατί γίνατε νευρολόγος;
– O αδελφός της μητέρας μου ήταν νευρολόγος. Ηταν σπουδαίος επιστήμονας και τρυφερός θείος. Πάντα ήθελα να του μοιάσω. Επιπλέον, ανέκαθεν με γοήτευε ο εγκέφαλος· η λειτουργία του, τα μυστικά του. Οταν ο θείος μου πέθανε –πολύ νέος, από καρκίνο του παγκρέατος– μου χάρισε όλα του τα βιβλία και τα ιατρικά του εργαλεία. Ο σπόρος είχε ήδη φυτευτεί μέσα μου. Για να είμαι ειλικρινής, πάντως, πρέπει να σας πω ότι ξεκίνησα την καριέρα μου στη Νευρολογία ως νοσοκόμος! Οταν ακόμα φοιτούσα στο πανεπιστήμιο, οι ανάγκες σε νοσηλευτικό προσωπικό ήταν αυξημένες στο Τελ Αβίβ κι όλοι οι φοιτητές βοηθούσαμε. Ετσι, τα Σαββατοκύριακα που πήγαινα στη γενέτειρά μου για να δω τους γονείς μου έκανα βάρδιες στη Νευρολογική Κλινική κι είχα μια μεγάλη γκάμα από υποχρεώσεις (γελάει) – από το να αλλάζω σεντόνια μέχρι να πλένω ασθενείς. – Η σύζυγός σας είναι επίσης γιατρός;
– Οχι, ζωγράφος. – Ιατρική και τέχνη, ενδιαφέρων συνδυασμός...
– Μα, και η ιατρική, τέχνη είναι κατά κάποιον τρόπο. Και δεν αναφέρομαι στο κομμάτι της επιστημονικής γνώσης, αλλά στον τρόπο που επικοινωνείς με τον ασθενή και πόσο καλά το κάνεις. Αυτό απαιτεί μια μεγάλη μαστοριά: είτε την έχεις είτε όχι. Ετσι διαφοροποιείται ο καλός γιατρός από τον εξαιρετικό, τον σπουδαίο. Ειδικά στη Νευρολογία. Λέω συχνά στους φοιτητές μου ότι στον δικό μας κλάδο το 80% της διάγνωσης εξαρτάται από το πώς παίρνεις το ιστορικό του ασθενούς, αν κάνεις τις σωστές ερωτήσεις ώστε να πάρεις τις αληθινά χρήσιμες απαντήσεις. Μετά τον εξετάζεις και προχωράς στις απαραίτητες εξετάσεις – οι οποίες θα επιβεβαιώσουν ή όχι τη διάγνωσή σου. Στις μέρες μας, δυστυχώς, οι νέοι γιατροί δεν ξέρουν να ακούν τους ασθενείς. – Εχετε παιδιά;
– Τέσσερις κόρες και έξι εγγόνια. Από μέρα σε μέρα θα γεννηθεί το έβδομο. – Κέρδισε κάποια από τις κόρες σας η ιατρική;
– Οχι. Η μεγάλη είναι αρχιτέκτων, η δεύτερη διπλωμάτης, η τρίτη σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και η μικρότερη μόλις πήρε το πτυχίο της στις Νευροεπιστήμες αλλά δεν θέλει να γίνει γιατρός. – Πώς είναι η ζωή στο Τελ Αβίβ;
– Θαυμάσια. Είναι υπέροχη πόλη, με ένα πανέμορφο παραλιακό μέτωπο, ζωντανή, με κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα. – Εκτός από τη δουλειά σας, τι άλλο σας δίνει χαρά;
– Τα κρασιά! Εχω ένα μεγάλο κελάρι, με 700 φιάλες, κυρίως από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και το Ισραήλ. Αν δεν είχα γίνει γιατρός, θα καλλιεργούσα τα δικά μου αμπέλια και θα ήμουν οινοποιός.