FAST, για να εντοπίσουμε αμέσως τα σημάδια της νόσου

– Ποια είναι τα συνήθη λάθη που κάνουν οι ασθενείς;

– Επειδή σε αντίθεση με τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής, που είναι έντονα και επώδυνα (όπως ο πόνος στο στήθος, η εφίδρωση, η δύσπνοια) και μας οδηγούν αμέσως στο νοσοκομείο, το εγκεφαλικό δεν πονάει, οι περισσότεροι αγνοούν τα σημάδια. Κι αυτό είναι κάτι που δεν έχει σχέση με τη μόρφωση, το κοινωνικό ή οικονομικό στάτους. Αφορά τους πάντες! «Γιατί δεν ήρθες νωρίτερα;» ρωτάμε τους ασθενείς . «Νόμιζα ότι θα περάσει», λένε. Και το επόμενο πρωί ξύπνησαν παράλυτοι. – Ποια σημάδια «δίνει» η νόσος;

– Θα σας πω ένα ακρωνύμιο που θα σας βοηθήσει να τα θυμάστε: FAST. F, όπως face, πρόσωπο: αν δεν μπορείς να σχηματίσεις χαμόγελο στο πρόσωπο, αν τα χείλη σου έχουν στραβώσει. Α, όπως arms, χέρια: τα τεντώνεις αλλά δεν μπορείς να τα κρατήσεις σ’ αυτή τη θέση, οι παλάμες πέφτουν. S, όπως speech, ομιλία: δεν μπορείς να αρθρώσεις καλά τις λέξεις. T, όπως time, χρόνος: και ένα δευτερόλεπτο καθυστέρησης μετράει, η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση. Μην τηλεφωνήσεις π.χ. στην κόρη σου που ζει σε άλλη πόλη, για να έρθει να σε συνοδεύσει στο νοσοκομείο. Και μην μπεις στο δικό σου αυτοκίνητο. Κάλεσε ασθενοφόρο. Κάθε λεπτό που ο εγκέφαλός μας ισχαιμεί, 2 εκατ. κύτταρά του πεθαίνουν. Σε εμένα δεν πε- ρισσεύουν. Φαντάζομαι ούτε σε εσάς. – Πώς αντιμετωπίζεται ένα εγκεφαλικό;

– Συνήθως με το tPA, μια ειδική φαρμακευτική ουσία, που χορηγείται ενδοφλεβίως, ενεργοποιεί την πλασμίνη και αποδομεί τα ινώδη στοιχεία του θρόμβου. Αυτή η φαρμακευτική θρομβόλυση μας ανοίγει ένα «παράθυρο» δράσης 4-4.30 ωρών. Τελευταία, με τεχνικές όπως η μηχανική θρομβόλυση και η ενδοαρτηριακή θρομβεκτομή με stent-retriever, όπως λέγονται, νέας γενιάς, το χρονικό περιθώριο έχει αυξηθεί στις 6-8 ώρες. Επαναλαμβάνω τη σημασία της ταχύτητας: αν το περιστατικό αντιμετωπιστεί μέσα σε 90 λεπτά, οι πιθανότητες να βγει ο ασθενής από το νοσοκομείο εντελώς υγιής διπλασιάζονται. – Υπάρχουν επιβαρυντικοί παράγοντες;

– Η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, η αυξημένη χοληστερίνη, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή. Αν ελέγξεις αυτά μειώνεις τον κίνδυνο κατά 90%! – Είναι αλήθεια ότι τα εγκεφαλικά προτιμούν τους άνδρες;

– Στις μικρότερες ηλικίες ισχύει. Αργότερα, η κατάσταση αντιστρέφεται. Ο άνδρες, βλέπετε, είμαστε πιο αδύναμοι από τις γυναίκες –εσείς είστε το ισχυρό φύλο!– και πεθαίνουμε νωρίτερα. Μετά τα 80, λοιπόν, τα εγκεφαλικά προτιμούν τις γυναίκες, λόγω... λειψανδρίας!