Η επιμονή του κ. Τραμπ για τις μειώσεις φόρων στους πλουσίους
Στο σύντομο διάστημα από την αρχή της θητείας του, ο Ντόναλντ Τραμπ πηγαίνει από το ένα λάθος στο άλλο, αλλά έχει διατηρήσει σταθερό έναν στόχο του: τις μειώσεις φόρων για τους πλούσιους.
Παράλληλα, πρότεινε τελευταία να βρεθούν επιπλέον 54 εκατ. δολάρια για την αύξηση των αμυντικών δαπανών μέσω περικοπών από κοινωνικά προγράμματα όπως η σίτιση των εγκύων με χαμηλό εισόδημα, η προστασία του περιβάλλοντος και άλλα αντίστοιχα. Ολες αυτές οι προτάσεις είναι από μόνες τους κακές. Προδίδουν, όμως, παράλληλα μια ολέθρια αντίληψη για τον κόσμο που ορίζει ως υπερβολικές όσες δαπάνες δεν είναι για την άμυνα και ως απαραίτητες όσες φοροαπαλλαγές στοχεύουν στην ανάπτυξη. Η συλλογιστική αυτή απλώς θα αποδυναμώσει την οικονομία και θα απογοητεύσει όσους εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στον κ. Τραμπ. Οι δαπάνες για προγράμματα εκτός των αμυντικών τις οποίες έχει θέσει στο στόχαστρό του ο κ. Τραμπ ανέρχονται στο 3,2% της οικονομίας, σαφώς κάτω του 3,8% στο οποίο ανήλθαν κατά μέσον όρο ετησίως από το 1962 ώς σήμερα. Αν πράγματι μειώσει κατά 15% όλες τις δαπάνες πλην της άμυνας και των προγραμμάτων κοινωνικής ασφάλισης, ο κ. Τραμπ θα υπονομεύσει τις ίδιες τις υποσχέσεις του πως θα διασφαλίσει «σε κάθε παιδί στην Αμερική πρόσβαση σε καλή εκπαίδευση», πως θα βοηθήσει «τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους» και πως θα ανανεώσει τις υποδομές της χώρας. Αλλες κατηγορίες δαπανών που κινδυνεύουν είναι εκείνες για επιστημονική και ιατρική έρευνα, επαγγελματική κατάρτιση, εθνικά πάρκα, για τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας και τη συντήρηση των φραγμάτων.
Το χειρότερο όλων είναι πως πολλοί Ρεπουμπλικανοί ενδέχεται να επιβάλουν περιορισμούς στις μειώσεις φόρων που ζήτησε ο κ. Τραμπ και να επιμείνουν σε μείωση των δαπανών για τα προγράμματα κοινωνικών ασφαλίσεων που έχει υποσχεθεί πως θα προστατεύσει. Μια πλούσια χώρα με μια ανθεκτική οικονομία έχει τη δυνατότητα να ενδιαφέρεται τόσο για τους φτωχούς όσο και για τους ηλικιωμένους. Επιπλέον, η στήριξη στους ηλικιωμένους περιορίζεται διαρκώς, συνεπεία με- ταρρυθμίσεων που θεσπίστηκαν πριν από χρόνια, μεταξύ των οποίων και η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 65 που ήταν το 2002 στα 67 μέχρι το 2027.
Είναι λογικό οι μειώσεις δαπανών να συμπληρώνονται με αυξήσεις φόρων. Με την προσέγγιση του κ. Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών του Κογκρέσου, θα είναι να μειωθούν δραστικά οι φόροι, ενώ παράλληλα θα περικόπτονται οι δαπάνες. Ο κ. Τραμπ ουσιαστικά ζητεί να μειωθούν τρεις φόροι: ο φόρος εισοδήματος, ο εταιρικός φόρος και οι φόροι για την προσιτή ασφάλιση, κοινώς για το Obamacare. Το μόνο σαφές είναι πως όλες αυτές οι μειώσεις φόρων θα αποβούν προς όφελος των πλουσιότερων Αμερικανών. Σύμφωνα με την ανεξάρτητη οργάνωση Tax Policy Center, το σχέδιο νόμου για τους φόρους εισοδήματος φέρει τουλάχιστον το ήμισυ των μειώσεων φόρων να καταλήγουν στις τσέπες του πλουσιότερου 1% το 2025. Με την ακύρωση του Obamacare θα διοχετευθεί ένα επιπλέον 0,9% των φόρων από τα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης στις τσέπες όσων έχουν εισοδήματα άνω των 200.000 δολαρίων ή 250.000 για τα παντρεμένα ζευγάρια.
Ο κ. Τραμπ και οι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου υποστηρίζουν πως οι φοροαπαλλαγές θα διανείμουν την ευημερία, επιταχύνοντας την ανάπτυξη και οδηγώντας, έτσι, σε αύξηση των εσόδων του κράτους. Η εμπειρία μάς διδάσκει ότι οι μεγάλες φοροαπαλλαγές είτε διευρύνουν τα χρέη της χώρας είτε υπαγορεύουν μεγάλες περικοπές δαπανών. Οι προβλέψεις της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Κογκρέσου καταδεικνύουν πως αν δεν αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα την επόμενη δεκαετία, θα χρειαστούν περικοπές δαπανών 3 τρισ. δολαρίων για να διατηρηθεί το χρέος της χώρας στα υφιστάμενα επίπεδα του 77,5% του ΑΕΠ. Αν αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες την επόμενη δεκαετία, όπως επιθυμεί ο κ. Τραμπ, ενώ θα μειώνονται τα φορολογικά έσοδα, είτε θα αυξηθεί το χρέος είτε θα χρειαστούν ακόμη περισσότερες περικοπές δαπανών. Θα μπορούσαν, όμως, να αποφευχθούν και τα δύο αν δεν είναι μεγάλες οι μειώσεις φόρων.
Είναι φρόνιμο να αυξάνεται το χρέος με σκοπό την τόνωση της οικονομίας σε εποχές επιβράδυνσης ή για να γίνουν έργα υποδομής αλλά όχι για να καλυφθούν τα κενά από τις μειώσεις φόρων σε εποχές μεγάλων αμυντικών δαπανών. Με τις συνεχείς μειώσεις των φόρων στους πλούσιους και τις περικοπές σε προγράμματα για τη μεσαία τάξη, θα ενισχυθούν η δυσφορία και η ανισότητα που υποσχέθηκε να καταπολεμήσει ο κ. Τραμπ.
Οι μεγάλες φοροαπαλλαγές είτε θα διευρύνουν τα χρέη των ΗΠΑ είτε θα οδηγήσουν σε μεγάλες περικοπές δαπανών.