Η Ιστορία και τα παράδοξά της

Οι επιδιώξεις του Ταγίπ Ερντογάν είναι σαφείς: Να κερδίσει το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου και να αποσπάσει έτσι και νομότυπα όσες υπερεξουσίες ορέγεται η φιλοδοξία του, ένα τμήμα των οποίων το απολαμβάνει ήδη, μετατρέποντας το εναντίον του πραξικόπημα σε ευκαιρία. Σαφής είναι και η στρατηγική του: ποινικοποίηση της αντιπολιτευτικής δράσης, ή και σκέψης, στο εσωτερικό, με κύρια θύματα τη δημοσιογραφία και τους Κούρδους, και γενικώς όσους καταδικάζονται με συνοπτικές διαδικασίες σαν φιλογκιουλενιστές. Και εξαγωγή «νευρικότητας» και νταηλίδικης ρητορικής κατ’ αρχάς στο Αιγαίο, εις βάρος της Ελλάδας, και κατόπιν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με κύριο στόχο την πριμοδότησή του από τις ψήφους των Γκρίζων Λύκων. Εξάγει επίσης στη Δυτική Ευρώπη ο Τούρκος πρόεδρος την αξίωση να αναγνωριστούν σ’ αυτόν και στους υφισταμένους του (αλλά μόνο σ’ αυτούς, όχι βέβαια και στους υπερμάχους του «Οχι») δικαιώματα που ο ίδιος τα περιφρονεί σκαιά και τα στερεί από όσους τολμούν και τον αντιπολιτεύονται. Με τα παράδοξά της πορεύεται πάντα η Ιστορία. Αλλο παράδοξο; Ενώ ο κ. Ερντογάν καταγγέλλει την ισλαμοφοβία των Δυτικών, κάνει ό,τι μπορεί για να την καλλιεργήσει και να την οξύνει, επειδή τον συμφέρει εκλογικά. Από καιρό άλλωστε καλλιεργεί και κάτι ακόμη: τον μύθο πως είναι ο ηγέτης όλου του Ισλάμ, σε Ανατολή και Δύση. Αντίθετα, δύσκολα θα χαρακτηρίζονταν σαφείς οι επιδιώξεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και καθαρή η στρατηγική της, η τακτική της έστω. Και συνολικά απέναντι στην Τουρκία και στην «ευρωπαϊκή προοπτική» της και ειδικά όσον αφορά τις προεκλογικές ομιλίες ερντογανικών αξιωματούχων στο εσωτερικό χωρών-μελών της. Το προεκλογικό άγχος, επιδεινωμένο από την ανοδική πορεία των ακροδεξιών αντιμεταναστευτικών και αντιπροσφυγικών δυνάμεων, υπήρξε και εδώ καθοριστικό, ιδιαίτερα στην Ολλανδία και στη Γερμανία. Οδήγησε λοιπόν σε απαγορευτικές αποφάσεις που μαρτυρούν φόβο, όχι εμπιστοσύνη στις αντοχές της δημοκρατίας, ακόμα κι όταν πρόκειται να υποστεί τη δοκιμασία της καπηλικής εκμετάλλευσής της από καθεστώτα ελάχιστα δημοκρατικά, όπως το τουρκικό. Την ίδια στιγμή, η βαθύτερη και μονιμότερη αγωνία, όσον αφορά τη μοίρα της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας για το προσφυγικό, την οποία ο δεύτερος συμβαλλόμενος χρησιμοποιεί εκβιαστικά, ανάγκασε τους ηγέτες της Γερμανίας και της Ολλανδίας και να μην καταγγείλουν τη φαλκίδευση των δημοκρατικών δικαιωμάτων στο εσωτερικό της Τουρκίας και να καταπιούν ουσιαστικά τη βαρύτατη προσβολή που συνιστούν για τις χώρες τους τα λεγόμενα του Ταγίπ Ερντογάν και των έξαλλων υπουργών του για «φασίστες» και «απομεινάρια του ναζισμού». Ενα επιπλέον ιστορικό παράδοξο: να καταγγέλλουν για ναζισμό την Ολλανδία, θύμα των χιτλερικών, οι ηγέτες μιας χώρας, της Τουρκίας, που δεν διέπρεψε δα στον πόλεμο κατά του ναζισμού. Παράδοξο τελευταίο: Ο τουρκικός εκλογικός νόμος απαγορεύει τις προεκλογικές εκδηλώσεις στο εξωτερικό.