Τα αντίμετρα θα ληφθούν το 2019 μόνο αν η εκτίμηση για πρωτογενές πλεόνασμα υπερβεί το 3,5% του ΑΕΠ

Θολώνει τα νερά η κυβέρνηση σχετικά με τα αντίμετρα, θέλοντας να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι δήθεν αυτά είναι δεδομένα και ότι κάπως έτσι η λιτότητα βαδίζει στο τέλος της.

Ετσι, χθες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημ. Τζανακόπουλος ισχυρίστηκε ότι τα αντίμετρα θα υλοποιηθούν «στη βέβαιη περίπτωση που το 2018 θα έχουμε πετύχει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ». Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες από αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η εφαρμογή ή μη των αντίμετρων το 2019 θα εξαρτηθεί όχι από το αποτέλεσμα του 2018, αλλά από την πρόβλεψη για το 2019 και βεβαίως δεν είναι καθόλου σίγουρη. Αν στο τέλος του 2018 εκτιμηθεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 θα υπερ- βαίνει το 3,5% του ΑΕΠ, θα εφαρμοστούν στον βαθμό της προβλεπόμενης υπέρβασης. Αν όχι, δεν θα εφαρμοστούν. Αντίθετα, τα επιβαρυντικά μέτρα θα ληφθούν ούτως ή άλλως.

Το μόνο που δεν έχει ακόμη αποφασιστεί είναι ο μηχανισμός, ο οποίος θα διαμορφώνει την πρόβλεψη για την επόμενη χρονιά.

Η κυβέρνηση υποχρεώθηκε χθες να δώσει νέες εξηγήσεις για τα αντίμετρα, μετά τη δημοσιοποίηση ενημερωτικού εγγράφου του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ στην ολλανδική Βουλή, ενόψει του Eurogroup της 20ής Μαρτίου. Στο έγγραφο, ο κ. Ντάισελμπλουμ σημείωνε ότι τα ενισχυτικά της ανάπτυξης μέτρα (σ.σ. τα αντίμετρα) «θα μπορούν να εφαρμόζονται όταν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος πάνω από τους στόχους του προγράμματος για το πρω- τογενές πλεόνασμα». Εξηγούσε, δηλαδή, ο Ολλανδός υπουργός ότι τα μέτρα δεν θα λαμβάνονται σε κάθε περίπτωση, όπως αφήνει ώς τώρα η κυβέρνηση να εννοηθεί, αλλά μόνο όταν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος. Διευκρινίζει δε περαιτέρω ότι ο δημοσιονομικός αυτός χώρος δημιουργείται όταν υπάρχει υπέρβαση έναντι του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα (ο οποίος είναι το 3,5% του ΑΕΠ).

Από την αρχή που ετέθη το θέμα των αντιμέτρων, μετά το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, η κυβέρνηση προσπαθούσε να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι δεν θα πάρει κανένα νέο μέτρο, αφού μέτρα και αντίμετρα σε κάθε περίπτωση θα λαμβάνονται μαζί και θα αντισταθμίζει το ένα το άλλο.

Ετσι, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είπε στη Βουλή, τέσσερις μέρες μετά το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, ότι για κάθε ευρώ επιβάρυνσης θα υπάρχει και ένα ευρώ ελάφρυνσης και ότι κανένα από τα μέτρα δεν θα τελεί υπό αίρεση.

Λίγες μέρες μετά, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αποστασιοποιήθηκε από την πρωθυπουργική προσέγγιση της μη λιτότητας («δεν ωραιοποιούμε καταστάσεις», είπε, «ούτε λέμε ότι σταμάτησε η λιτότητα») και κατέρριψε τη θεωρία ότι κανένα μέτρο δεν θα τελεί υπό αίρεση. Ωστόσο, μπέρδεψε τα πράγματα λέγοντας ότι αν δεν πιάνονται οι στόχοι θα λαμβάνονται μέτρα.

Μάλιστα, οι πληροφορίες από πηγές των θεσμών ανέφεραν ότι το συγκεκριμένο θέμα αποτέλεσε πηγή σύγκρουσης μεταξύ του κ. Τσακαλώτου και των εκπροσώπων των θεσμών την πρώτη κιόλας μέρα που συναντήθηκαν στην Αθήνα, δημιουργώντας δυσάρεστο κλίμα που επιβάρυνε την πορεία των διαπραγματεύσεων...

Τελικά, ο κ. Τσακαλώτος αποδέχθηκε αυτό που θεωρούσαν δεδομένο οι θεσμοί, με βάση τη συμφωνία στο περιθώριο του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου: ότι δηλαδή τα αντίμετρα τελούν υπό την αίρεση της υπεραπόδοσης έναντι των στόχων. Απλώς, ο υπουργός Οικονομικών προτιμά τη θετική διατύπωση . «Τα καλά μέτρα», λέει, «θα εφαρμόζονται, εκτός αν είμαστε εκτός στόχων».

Η ενεργοποίησή τους δεν εξαρτάται από την επίδοση του 2018, αλλά από την εκτίμηση για το 2019.