Κρίσιμες εκλογές στην Ολλανδία
Για το μέλλον της Ευρώπης
Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι Ολλανδοί, σε μια εκλογική αναμέτρηση την οποία ο πρωθυπουργός Ρούτε έχει χαρακτηρίσει «προημιτελικό στη μάχη εναντίον του κακώς νοούμενου λαϊκισμού», με το βλέμμα στον «ημιτελικό» των γαλλικών προεδρικών εκλογών και στον «τελικό» των γερμανικών βουλευτικών εκλογών. Η Ευρώπη αποδίδει μεγάλη σημασία στο ποσοστό που θα αποσπάσει ο αντιισλαμιστής Χερτ Βίλντερς, αν και στην πραγματικότητα οι πιθανότητες να βρεθεί ο Βίλντερς στην κυβέρνηση, ακόμη και αν αποσπάσει το μεγαλύτερο ποσοστό, είναι ελάχιστες. Εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδαύλισε χθες το κλίμα αντιπαράθεσης, κατηγορώντας τους Ολλανδούς ως υπεύθυνους για τη σφαγή μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα της Βοσνίας.
Ο Συντηρητικός Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε παρομοιάζει τη σημερινή εκλογική αναμέτρηση στη χώρα του με «προημιτελικό στη μάχη εναντίον του κακώς νοούμενου λαϊκισμού». Ο Ρούτε τοποθετεί τον ημιτελικό στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του Απριλίου-Mαΐου και τον τελικό στις γερμανικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Αντίθετα με τα ξεκάθαρα σκορ του ποδοσφαίρου όμως, η κρίσιμη αυτή πολιτική στιγμή δεν προσφέρεται για σαφείς διαχωρισμούς ανάμεσα σε νικητές και ηττημένους.
Η Ευρώπη έχει βάλει στο μικροσκόπιο τις ολλανδικές εκλογές, έτοιμη να πανηγυρίσει εάν ο αντιισλαμιστής Χερτ Βίλντερς καταλήξει δεύτερος και να μοιρολογήσει εάν ο Βίλντερς ανατρέψει τις δημοσκοπικές προ-
O Ερντογάν έριξε νέο λάδι στη φωτιά, κατηγορώντας τους Ολλανδούς για τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα.
βλέψεις και έρθει πρώτος. Μια ήττα του Βίλντερς θα χαρακτηριστεί «φρένο στο ακροδεξιό ντόμινο», ενώ μια νίκη του, προάγγελος του θανάτου της ανεκτικότητας και της διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, μεγαλύτερη σημασία από το ποσοστό που θα αποσπάσει σήμερα ο Βίλντερς (οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν 14% - 20%) έχει η επιρροή που ασκεί σε ολόκληρο το ολλανδικό πολιτικό σκηνικό. Από μια άποψη, δεν χρειάζεται να περιμένει κανείς τα εκλογικά αποτελέσματα για να διαπιστώσει ότι ο Βίλντερς έχει ήδη χάσει, εφόσον κανείς δεν προτίθεται να κυβερνήσει μαζί του, άρα ακόμη και αν έρθει πρώτος, μακράν το πιθανότερο σενάριο είναι να καταλήξει και πάλι στην αντιπολίτευση. Ούτε όμως χρειάζεται να ξημερώσει η 16η Μαρτίου για να γίνει σαφές πόσο δραματική είναι η μετατόπιση ολόκληρου του ολλανδικού στερεώματος προς τις θέσεις που υπερασπίζεται ο ακροδεξικός πολιτικός. Οσο περνούν τα χρόνια, ο Βίλντερς γίνεται όλο και πιο ακραίος και τα υπόλοιπα κόμματα ασπάζονται πιο ήπιες εκδοχές των δικών του θέσεων.
Ετσι, το Εργατικό Κόμμα προτείνει πλέον περιορισμούς στην ελεύθερη μετακίνηση εργαζομένων στο εσωτερικό της Ε.Ε., η Πράσινη Αριστερά δεν διαμαρτύρεται για τη χρησιμοποίηση αστυνομικών σκύλων εναντίον Τουρκοολλανδών διαδηλωτών, η δε προεκλογική εκστρατεία περιεστράφη γύρω από το θέμα της «ολλανδικής ταυτότητας». Στα ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα, ο Βίλντερς μιλάει και οι υπόλοιποι κάνουν ό,τι μπορούν για να ακολουθήσουν. Στο ντιμπέιτ της Δευτέρας, ο ακροδεξιός ηγέτης ανέφερε τρεις φο- ρές τις λέξεις Ελληνες - Ελλάδα, και τις τρεις για να κατηγορήσει τον πρωθυπουργό Ρούτε για εξαπάτηση των ψηφοφόρων, επειδή προσυπέγραψε το τρίτο πρόγραμμα δανεισμού της Ελλάδας, παρά τις υποσχέσεις που είχε δώσει το 2012.
Τρεις κατηγορίες
Ο Ολλανδός κοινωνιολόγος Κουν Νταμχάις πέρασε δύο χρόνια αναζητώντας ψηφοφόρους του Βίλντερς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας και σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Επειτα από δεκάδες συνεντεύξεις, τους χώρισε σε τρεις κατηγορίες. Μόνο η πρώτη και μικρότερη αποτελείται από ανθρώπους που συμφωνούν με τις απόψεις του, βλέπουν το Ισλάμ ως «τον υπ’ αριθμό ένα κίνδυνο για την Ολλανδία», θέλουν Nexit κ.λπ. Είναι λοιπόν τεράστιο λάθος τόσο για την Ολλανδία όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη να αντιμετωπίζει το φαινόμενο Βίλντερς μόνο από αυτή τη σκοπιά. Οι άλλες δύο κατηγορίες είναι άνθρωποι που νιώθουν «ριγμένοι» και παραδοσιακά θα ψήφιζαν σοσιαλδημοκρατικά ή αριστερά κόμματα, και άνθρωποι που αισθάνονται ότι «έχουν πληρώσει αρκετά» και παραδοσιακά θα ψήφιζαν φιλελεύθερα ή συντηρητικά κόμματα.
Είναι η αποτυχία του πολιτικού συστήματος να στηρίξει τις δύο αυτές κατηγορίες που ενισχύει την επιρροή του Βίλντερς. Χωρίς φυσικά να υποτιμάται και η καίρια συμβολή του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, ο οποίος φρόντισε χθες να εξαγριώσει και να συσπειρώσει ακόμη περισσότερους ψηφοφόρους στις αντιτουρκικές θέσεις του Βίλντερς, κατηγορώντας τους Ολλανδούς ως υπευθύνους για τη σφαγή των μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα.