Ξεχάσαμε την οικοδομή
Κάποτε, με αυτονόητη περηφάνια, όλοι οι παράγοντες του κατασκευαστικού τομέα υπογράμμιζαν με νόημα: «Η οικοδομή είναι η ατμομηχανή της οικονομίας». Κι ας μην περάσαμε ποτέ από τη βιομηχανική επανάσταση που διέτρεχαν οι ατμομηχανές. Οι πολιτικοί πωλούσαν μια χαρά «προστασία» στα επαγγέλματα της οικοδομής. Από τον οικοδόμο και μικρό εργολάβο, μέχρι τον μεγαλοκατασκευαστή δημοσίων έργων, κοιλαδογεφυρών και, κυρίως, τούνελ.
Η «φούσκα» του εύκολου χρήματος απέκρυψε την καταβαράθρωση. Τα οικοδομικά έργα χάνουν έδαφος αμέσως μετά το κατασκευαστικό μπουμ, που προηγείται και τελειώνει με τους Ολυμπιακούς Αγώνες αν και δεν συνδέεται απολύτως με τη μεγάλη γιορτή «εις υγείαν των κορόιδων». Οφείλεται κυρίως στον κρουνό κεφαλαίων που έστρεψε η Ευρώπη του Ντελόρ προς τον βαλκανικό μας Νότο, με την ελπίδα πως όταν κλειδώσει και για μας το σκληρό κοινό νόμισμα του ευρώ, θα έχουμε αποκτήσει μια στοιχειωδώς ευρωπαϊκή υποδομή·για τον πληθυσμό, υπό την έννοια της κατοικίας αλλά και για την οικονομία, δηλαδή τους οδικούς άξονες και τα έργα που περιλαμβάνει το «κοινοτικό κεκτημένο».
Ομως η πτώση υπήρξε συνεχής πολύ πριν ξεσπάσει η μεγάλη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κρίση. Ο δείκτης παραγωγής οικοδομικών έργων ήταν το 2003 σχεδόν τρεις φορές υψηλότερος από εκεί που έπεσε το 2010, ενώ το 2014 όταν βρέθηκε στο χειρότερο σημείο της παρούσας κρίσης ο δείκτης ήταν δέκα φορές χαμηλότερος.
Αυτό που με εντυπωσιάζει είναι πόσο πολύ έχουν ξεχάσει τα κόμματα, η τρόικα και ολόκληρος ο επιχειρηματικός κόσμος την πραγματική αξία τού ως άνω ρητού περί της συμβολής της οικοδομής. Οταν μάλιστα ο πραγματικός ρόλος των κατασκευών κατοικίας και γενικότερα της πολεοδομικής ανάπτυξης είναι αποδεδειγμένος, ειδικότερα όταν ειλικρινώς επιθυμούμε να βγάλουμε τη χώρα από τη βαθύτατη κρίση της.
Φανταστείτε ότι στο σχέδιο που κυκλοφορεί στα υπουργικά γραφεία με τον βαρύγδουπο τίτλο «ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ 2021 - Παραγωγική ανασυγκρότηση για μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη (2017 - 2021)» το ηλεκτρονικό ψαχτήρι δεν συνάντησε ούτε μία φορά τη λέξη «οικοδομή» ή τα παράγωγά της, ενώ ακόμη και το λήμμα «κατοικία» χρησιμοποιείται από τους φιλόδοξους συντάκτες μόνον για να θυμίσουν την «υπερεπένδυση» ή την παραθεριστική παρουσία των αστών στην ύπαιθρο!
Αποδεικνύεται, δυστυχώς πολύ συχνά, πόσο μας λείπουν η συνέχεια και η φιλοδοξία. Οποιοδήποτε άλλο κράτος θα είχε ήδη ενεργοποιήσει κάποια προγράμματα πολεοδομικής ανασυγκρότησης (π.χ. υποβαθμισμένο κέντρο), θα είχε προσαρμόσει αρχαϊκά νομικά πλαίσια (οριζόντια ιδιοκτησία) και θα είχε αναμορφώσει πλήρως την απαγορευτικά βαριά φορολογία (κληρονομιά, μεταβίβαση αλλά και ΕΝΦΙΑ). Μία ακόμη απόδειξη της ακαταλληλότητας του πανάκριβου κράτους της κομματικής νομενκλατούρας.