Πώς οι λαϊκιστές ηγέτες θα κεφαλαιοποιήσουν τη δημοσιονομική κρίση
Γαλλία και Ιταλία ρέπουν προς τα κόμματα των άκρων, λόγω των χαμηλών οικονομικών τους επιδόσεων
Ο λαϊκισμός και ο ευρωσκεπτικισμός έχουν βρει πρόσφορο έδαφος στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ιταλία και στην Ολλανδία, οι οικονομίες των οποίων διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους. Μία δεκαετία οικονομικής στενότητας, λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, έχει αφήσει ανεξίτηλα τα ίχνη της. Ποια οικονομία, όμως, κινδυνεύει περισσότερο από την ενίσχυση των άκρων, ενόψει των εκλογικών αναμετρήσεων σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία και ίσως σε Ιταλία;
Οι Γάλλοι και οι Ιταλοί ρέπουν περισσότερο σε κόμματα με ακραίες πολιτικές θέσεις, γεγονός που συνδέεται με τις χαμηλές οικονομικές τους επιδόσεις. Ερευνα του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CBNC καταλήγει στο συμπέρασμα πως η οικονομία της Γαλλίας κινδυνεύει να καταρρεύσει αν υπερισχύσει η Μαρίν Λεπέν στις προεδρικές εκλογές. Η οικονομία της «πάσχει» ήδη από υψηλό χρέος και αυξημένη ανεργία. Η ηγέτης του Εθνικού Μετώπου έχει επικρίνει την Ε.Ε. και έχει προτείνει την επιστροφή της Γαλλίας στο εθνικό νόμισμα. Μια τέτοια εξέλιξη θα ανέτρεπε τα δεδομένα για την υπ’ αριθμόν 2 μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Θα αποτελούσε ισχυρό πλήγμα στην ενότητα της Ε.Ε., ιδιαίτερα όταν έχουν προηγηθεί τo Βrexit και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.
Στη Γαλλία, η ανεργία ανέρχεται στο 10,4% και το δημόσιο χρέος στο 96,2% του ΑΕΠ. Σε αρκετά χειρότερη μοίρα βρίσκεται η Ιταλία, επειδή η ανεργία κυμαίνεται στο 11,9% και το δημόσιο χρέος της εκτοξεύθηκε στο 132,2% το 2015, με μεγάλη έκθεση των ομολόγων σε ξένους επενδυτές. Συν τοις άλλοις, η Ιταλία εμφανίζει τις λιγότερες κοινωνικές δαπάνες, κι αυτό σημαίνει πως οι πολίτες βίωσαν πολύ έντονα την ύφεση των προηγούμενων ετών. Στην Ιταλία δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί πότε θα γίνουν οι επόμενες εθνικές εκλογές. Επικρατεί πολιτική αστάθεια, όπως κατέστη σαφές από την παραίτηση του Ματέο Ρέντσι αλλά και από την άνοδο της δημοτικότητας του Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
Στην Ιταλία, οι κατά κεφαλήν κοινωνικές παροχές ανήλθαν το 2014 στα 7.684,71 ευρώ, αντί των 10.427,93 ευρώ στη Γαλλία και των 11.374,26 ευρώ στην Ολλανδία. Παρά τη δημοσιονομική πειθαρχία που διακρίνει τη γερμανική οικονομία, οι κατά κεφαλήν κοινωνικές παροχές φθάνουν τις 10.035,26 ευρώ.
Οι οικονομίες της Γερμανίας και της Ολλανδίας έχουν την υποδομή να απορροφήσουν ή να αποτρέψουν τυχόν ραγδαίες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό τους. Η Γερμανία επωφελείται από τις μεταρρυθμίσεις που είχε κάνει στο παρελθόν, από τα επιτόκια που κινούνται σε χαμηλά επίπεδα και από το αδύναμο ευρώ που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών τους, εξηγεί στο CNBC ο Κάρστεν Μπρέζσκι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING. Σε γενικές γραμμές, προσθέτει ο ίδιος, η Γερμανία και η Ολλανδία είναι ισχυρότερες οικονομικά από τη Γαλλία και την Ιταλία. Η Ολλανδία έχει προχωρήσει σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις που δημιουργούν μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης για το μέλλον. Τα δημοσιονομικά στοιχεία της Γερμανίας και της Ολλανδίας είναι σαφώς καλύτερα από αυτά της Γαλλίας και της Ιταλίας. Ενδεικτικό στοιχείο είναι ότι το δημόσιο χρέος στη Γερμανία και την Ολλανδία περιορίζεται στο 71,2% και στο 65,1%, αντίστοιχα. Χαμηλή είναι, επίσης, η ανεργία.
Εν τούτοις, η δυσαρέσκεια των
Οι οικονομίες της Γερμανίας και της Ολλανδίας έχουν την υποδομή να απορροφήσουν ή να αποτρέψουν αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό τους.
πολιτών είναι έντονη και στα τέσσερα κράτη-μέλη. Αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στη σκληρή κριτική που ασκούν στα πολιτικά τους συστήματα αλλά και συνολικά στην Ε.Ε. Σημαντικό ρόλο, όμως, διαδραμάτισαν οι οικονομικές πιέσεις που έχουν υποστεί λόγω της πιστωτικής ασφυξίας και της δημοσιονομικής λιτότητας των τελευταίων ετών. Οπως επισημαίνει ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου Ifo Κλέμενς Φιστ, «τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν στιγματιστεί από τη χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Aυτό κάνει τον κόσμο να χάνει την εμπιστοσύνη του στο υπάρχον πολιτικό σύστημα, και έτσι οι λαϊκιστές πολιτικοί εκμεταλλεύονται την κατάσταση και υπόσχονται εύκολες λύσεις σε δύσκολα προβλήματα».