Εκλογές αναζήτησης της ολλανδικής ταυτότητας
Ολλανδοί ψηφοφόροι μιλούν στην «Κ» για τον τρόπο με τον οποίο αποφάσισαν ποιο κόμμα τελικά θα στηρίξουν.
«Οταν έρχονται οι πρόσφυγες από την Αφρική και τη Συρία έχουν πρόσβαση στα πάντα δωρεάν, υγεία, σχολεία, σπίτια», λέει ο 75χρονος Μπεν, που κυκλοφορεί στη Χάγη με ένα έντονο πορτοκαλί μπλουζάκι που γράφει με άσπρα γράμματα ΝΕΧΙΤ (έξοδος της Ολλανδίας από την Ε.Ε.). «Το οικονομικό μας σύστημα δεν το αντέχει αυτό», λέει ο συνταξιούχος Μπεν και προσθέτει πως «αντί να τους φιλοξενούμε εδώ έπρεπε να επενδύσουμε στις χώρες τους», θίγοντας ένα από τα βασικά θέματα των ολλανδικών εκλογών: αυτό της μετανάστευσης και του μουσουλμανικού στοιχείου που όλο αυξάνεται στη χώρα, αγγίζοντας πλέον το 6% του πληθυσμού.
Και ενώ η Χάγη είναι μάλλον μετριοπαθής, στον κεντρικό σταθμό των τρένων της πόλης, όπου έχει στηθεί μία λευκή τέντα μετατρέποντάς τον σε εκλογικό κέντρο, οι ψηφοφόροι δεν διστάζουν να παραδεχτούν ότι παρόλο που δεν ψήφισαν τον ακροδεξιό λαϊκιστή Χερτ Βίλντερς θεωρούν ότι έκανε κάτι καλό. Η ακραία ρητορική του έβγαλε στην επι- φάνεια θέματα ταμπού για την ολλανδική πολιτική σκηνή.
Για τον Μπία Σρέντερ, η ψήφος είναι περισσότερο διαμαρτυρίας γι’ αυτό και επέλεξε ένα μικρό κόμμα που ελπίζει να καταφέρει να μπει στην κυβέρνηση. Κατά τον Σρέντερ, ο Βίλντερς εκφράζει «αυτό που σκέφτονται πολλοί στη χώρα, αλλά δεν έλεγαν μέχρι τώρα», καθώς η πολιτική στην Ολλανδία έχει γίνει τετριμμένη χωρίς να δίνει απαντήσεις στις «ανάγκες και τους φόβους του πληθυσμού». Και παρόλο που για τον Σρέντερ ο Βίλντερς «μόνο φωνάζει χωρίς να μπορεί να προσφέρει συγκεκριμένες λύσεις», ο ίδιος εκτιμά ότι ήταν «ο πρώτος που έχει βάλει ταμπού στην ατζέντα και έχει κάνει πολλά κόμματα να τοποθετούνται στα θέματα αυτά».
Εκτός από το θέμα των μουσουλμάνων, το οποίο πρώτη φορά τίθεται τόσο ανοικτά στην ολλανδική πολιτική σκηνή, με τον Χερτ Βίλντερς να υποστηρίζει να κλείσουν τα τζαμιά της χώρας αλλά και να απαγορευτεί η είσοδος σε μουσουλμάνους στην Ολλανδία, το δεύτερο θέμα που τέθηκε σε αυτές τις εκλογές είναι η δύναμη των Βρυξελλών και κατά πόσο πρέπει να περιοριστεί. Για τον πρώην δημόσιο υπάλληλο, Ντιρκ Φοντεριέλ, «οι Βρυξέλλες πλέον είναι πολύ μακριά», όπως λέει χαρακτηριστικά, καθώς απολαμβάνει μία σπάνια ηλιόλουστη μέρα σε ένα παγκάκι στο κέντρο της Χάγης. «Οι αποφάσεις παίρνονται πολύ γρήγορα και εμείς και οι Γερμανοί είμαστε οι μόνοι που πληρώνουμε. Δεν μπορούμε να πληρώνουμε για όλους τους άλλους», λέει. Στο επιχείρημα ότι τα χρήματα που έχει πάρει η Ελλάδα είναι «δάνειο» και επιστρέφονται με επιτόκιο, η απάντηση ήταν «οι Ελληνες δεν μπορείτε να μας πληρώσετε και οι Ισπανοί και οι υπόλοιποι δεν θέλουν να μας πληρώσουν».
Γι’ αυτό και το επιχείρημα του κ. Βίλντερς ότι θα κάνει δημοψήφισμα για την έξοδο της Ολλανδίας από την Ε.Ε. συναντά ευήκοα ώτα σαν αυτά του συνταξιούχου Μπεν, που, παρόλο που δεν ψήφισε τον ακροδεξιό λαϊκιστή επειδή θεωρεί ότι «φωνάζει πολύ και τελικά λίγα κάνει», πιστεύει ότι η Ολλανδία θα είναι καλύτερα εκτός της ευρωπαϊκής οικογένειας, καθώς βλέπει τη σύνταξή του να μην αυξάνεται όπως στο παρελθόν.
Για άλλους αυτές οι εκλογές ήταν περισσότερο μία ενδοσκόπηση για το ποια είναι η πραγματική ολλανδική ταυτότητα. Για την 27χρονη Γερτρούδη Σάλαν, που ψήφισε το κόμμα των Πρασίνων, Ολλανδός σημαίνει «να είσαι ανοικτός για τους ανθρώπους που σε χρειάζονται». Για την ίδια, ακόμη και το ενδεχόμενο ότι θα μπορούσε το κόμμα του Βίλντερς να βγει πρώτο αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τη σημερινή ολλανδική ταυτότητα.