Η συμφωνία Ε.Ε. - Gazprom αποκλιμακώνει την ένταση στις σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας
μία διετία διαπραγματεύσεων σε νεφελώδες κλίμα, η Gazprom έκανε ένα θετικό βήμα για την επίλυση της μακροχρόνιας διαμάχης με την αρχή ανταγωνισμού της Ε.Ε. Μπορεί έτσι ο ρωσικός κολοσσός να διατηρήσει την περιφερειακή κυριαρχία του στις αγορές φυσικού αερίου. Η προκαταρκτική συμφωνία θα ανακουφίσει τη ρωσική εταιρεία εξαγωγών φυσικού αερίου και τη Μόσχα, η οποία επωφελείται από τα κέρδη της εδώ και χρόνια. Ετσι αποκλιμακώνεται, επίσης, ένα κομμάτι των εντάσεων στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα περιθώρια κέρδους της Gazprom έχουν συρρικνωθεί λόγω του εντεινόμενου ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά και του σφικτού ρυθμιστικού πλαισίου στην Ευρώπη. Μακροπρόθεσμα, επίσης, η αύξηση της ζήτησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα επηρεάσει την εταιρεία, η οποία εξαρτάται από τις πωλήσεις σε ορυκτά καύσιμα.
Την περασμένη Δευτέρα, ωστόσο, η εταιρεία είχε ευχάριστα νέα. Οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης εκφράζουν εδώ και καιρό τη δυσαρέσκειά τους για την Gazprom, που εκμεταλλεύεται τη δεσπόζουσα θέση της στην περιοχή χρεώνοντας υψηλές τιμές και περιορίζοντας τον ανταγωνισμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγόρησε τη ρωσική εταιρεία τον Απρίλιο του 2015 για παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού. Ωστόσο την περασμένη Δευτέρα η Κομισιόν ανακοίνωσε πως κατάληξε σε προκαταρκτική συμφωνία με την Gazprom. Η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, επίτροπος Ανταγωνισμού της Ε.Ε., μπορούσε να επιβάλει μεγάλα πρόστιμα και αλλαγές στους όρους συναλλα- γών. Βέβαια, η Gazprom κινδυνεύει με πρόστιμα ισάξια έως και του 10% των παγκόσμιων εσόδων της εάν παραβιάσει τους όρους προκαταρκτικής συμφωνίας.
Οι πελάτες και ανταγωνιστές της Gazprom έχουν προθεσμία επτά εβδομάδων για να δηλώσουν τη θέση τους απέναντι στη συμφωνία. Παρ’ όλα αυτά έγινε ένα μεγάλο βήμα, δίνοντας την ευκαιρία στην Gazprom να κλείσει αυτό το δυσάρεστο κεφάλαιο. Εκτός του πλήγματος που έχει δεχτεί από την πτώση των τιμών ενέργειας στις διεθνείς αγορές, η Gazprom αντιμετωπίζει μεγάλο ανταγωνισμό και στην εγχώρια αγορά. Τα αμοιβαία συμφέροντα Gazprom και Κομισιόν βοήθησαν στην επίτευξη της συμφωνίας. Η Gazprom καλύπτει το ένα τρίτο των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο. Η Γηραιά Ηπειρος είναι βασική πηγή εσόδων για τον ρωσικό κολοσσό. Τελευταία, όμως, η Ευρώπη έχει επιδιώξει να περιορίσει την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο της Ρωσίας λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων που προκλήθηκαν από τη στάση της Μόσχας απέναντι στην Ουκρανία και τον εμφύλιο πό- λεμο στη Συρία. Αν και η Gazprom έχει το μονοπώλιο στις εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας, ανταγωνιστές στο εσωτερικό της χώρας έχουν αυξήσει την παραγωγή τους. Η Gazprom ελέγχει το εσωτερικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου, αλλά εκ του νόμου υποχρεούται να το διαθέτει σε ανταγωνιστές. Παράλληλα, οι διεθνείς τιμές δέχονται πιέσεις από τη μεγάλη αύξηση της προσφοράς στο υγροποιημένο φυσικό αέριο που μεταφέρεται από τάνκερ, μειώνοντας δραματικά την ανάγκη δημιουργίας δικτύων μεταφοράς ενέργειας. Ενα ακόμη πρόβλημα για την Gazprom είναι η προοπτική αύξησης της παραγωγής σε σχιστολιθικό αέριο από τις ΗΠΑ. Επιπροσθέτως, προβλήματα αντιμετωπίζει η ίδια η ρωσική οικονομία και κατά συνέπεια δεν υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων. Υπάρχουν, όμως, και κάποια θετικά νέα για την Gazprom. Τα αποθέματα ενέργειας από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Βρετανία, η Δανία και η Ολλανδία, φθίνουν και έτσι εντείνεται η άμεση εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Τα περιθώρια κέρδους της εταιρείας έχουν συρρικνωθεί λόγω του εντεινόμενου ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά και του σφικτού ρυθμιστικού πλαισίου στην Ευρώπη.