Ο Γερμανός, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Σαράντον
Είναι «άνθρωπος του συναισθήματος». Είναι «Κάιζερ των εργατών». «Αλιεύει» τους ανθρώπους. Ακόμη και στα κοινωνικά δίκτυα, έναν τόπο όπου δύσκολα θα φανταζόταν κανείς ότι μπορεί να ευδοκιμήσει ένας εξηντάρης πολιτικός «συστημικού» κόμματος, διαπρέπει ήδη ως «the_Schulz».
Η προεκλογική ρέντα του Μάρτιν Σουλτς έχει πάρει διαστάσεις ποπ φρενίτιδας – σε βαθμό που κάποιοι φοβούνται μήπως το φαινόμενο βρίσκει πολύ νωρίς την κορύφωσή του, μήπως μέχρι τις κάλπες ξεφουσκώσει. Ομως, προτού ο Σουλτς ηλεκτρίσει το κόμμα του, που τον εξέλεξε προχθές με το άνευ προηγουμένου 100%, είχε βρει θαυμαστές εκτός Γερμανίας. Είχε βρει πιστούς στην Ελλάδα.
Είναι πολλοί που «παίζουν» Σουλτς στην Αθήνα. Είναι οι γενναίοι του Πιτέλα – εκείνοι που αναγκάζονται να διεκδικούν ξανά την τοπική αντιπροσωπεία της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, επειδή το μητρικό κόμμα προσέγγισε τον Τσίπρα, ελπίζοντας στη σοσιαλδημοκρατικοποίησή του.
Για το ΠΑΣΟΚ, οι γερμανικές εκλογές δεν έχουν αξία μόνο επειδή μπορεί να δείξουν ότι η ευρωπαϊκή πολιτική του οικογένεια δεν είναι ιστορικώς καταδικασμένη να αποψιλωθεί – να πάθει pasokification. Ο Σουλτς καλλιεργεί ήδη ένα είδος καλοήθους, ευρώδοξου λαϊκισμού – έναν ήπια αντικαπιταλιστικό λόγο που ανασύρει τα αριστερά κλισέ χωρίς να φοβάται μήπως κατηγορηθεί για κρατισμό. Πρόκειται για συνθηματολογικό υπόδειγμα συμβατό με το φαντασιακό της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ – και, βεβαίως, ασύμβατο με την ελληνική οικονομική πραγματικότητα.
Ο,τι κι αν γίνει στις γερμανικές εκλογές, θα είναι πολύ αργά για να έχει σημασία για την ελληνική οικονομία. Ο ασθενής που αιμορραγεί δεν περιμένει να ξημερώσει.
Η πρώτη φαντασία, πάντως, που πρόλαβε να γονιμοποιήσει ο υποψήφιος καγκελάριος ήταν εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ. Σε μια ασυνήθιστα κατηγορηματική εξομολόγηση, ο πιο εγκρατής υπουργός, ο αντιπρόεδρος Δραγασάκης, είχε δηλώσει ανοιχτά ότι «προτιμάμε» Σουλτς. Η προτίμηση δεν θα είχε μεγάλη αξία εάν δεν επηρέαζε τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται τον διαπραγματευτικό χρόνο. Ηδη πριν αναλάβει την εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δείξει ότι μπορούσε να διαβάσει την ευρωπαϊκή πολιτική μόνο με τους φακούς της εσωτερικής πολιτικής κουζίνας. Καταστατικά ασυμφιλίωτος με την Ε.Ε., κατέληγε να υπερεκτιμά την επιρροή που θα μπορούσαν να έχουν τα ευρωπαϊκά πολιτικά γεγονότα στην εξέλιξη της ελληνικής περιπέτειας.
Η συριζαϊκή «ευρωπαϊκή σκέψη» εμφανιζόταν έτσι διπολική. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν –για να χρησιμοποιήσουμε μια πρωθύστερη παρομοίωση– της σχολής Σούζαν Σαράντον. Η σταρ της αμερικανικής Αριστεράς, που εξασκούσε το χόμπι του ανθρωπισμού της στα hotspots της Λέσβου, έκανε καμπάνια υπέρ του Μπέρνι Σάντερς. Κατέληξε όμως να προτιμά έναντι της Χίλαρι τον προσφυγοφάγο Τραμπ – ως κάποιον που θα έφερνε «μια επανάσταση», «μια έκρηξη» κατά του status quo. Ετσι και ο ΣΥΡΙΖΑ, πριν από τη Σαράντον: Στοιχημάτισε στο Podemos, πριν αρχίσει να ποντάρει κρυφά στη νίκη του Βίλντερς και στον φόβο της Λεπέν. Τώρα υπερεπενδύει στο ενδεχόμενο μιας κοκκινο-κοκκινοπράσινης κυβέρνησης (SPD, Die Linke, Πράσινοι) στη Γερμανία.
Ακόμη κι αν δεχτεί κανείς ως πιθανό το σενάριο, τι αλλάζει για τη μοίρα της Ελλάδας; Αντέχει η οικονομία μέχρι το φθινόπωρο; Αντέχουν οι τράπεζες; Ο ασθενής που αιμορραγεί δεν περιμένει να ξημερώσει. Οι διευκολύνσεις που θα μπορούσε να εξασφαλίσει στην Ελλάδα μια φιλικότερη γερμανική κυβέρνηση, θα είναι πια αμελητέες μπροστά στις βλάβες που θα έχουν συσσωρευθεί τον Σεπτέμβριο.
Ο σοφός της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, Γιούργκεν Χάμπερμας, μιλώντας την περασμένη Παρασκευή με τον Γκάμπριελ και τον Μακρόν στο Βερολίνο, ζήτησε να βγει η Ευρώπη από τη «φρενήρη ακινησία» της. Δεν έχουμε άλλο χρόνο, είπε.
Ο,τι κι αν ψηφίσουν οι Γάλλοι τον Μάιο, τα μη βιώσιμα νούμερα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος δεν θα αλλάξουν. Ο,τι κι αν ψηφίσουν οι Γερμανοί, η ψήφος τους δεν θα ξεκολλήσει τις ιδιωτικοποιήσεις. Δεν θα επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να λειτουργήσουν ξανά ως τράπεζες. Ο χρησμός του Χάμπερμας μοιάζει να έχει ειπωθεί για την Ελλάδα. Παρατράβηξε η φρενήρης ακινησία. Ο χρόνος τελείωσε.