Αέναη επανάσταση και διχασμός

Πλησιάζει η 200ή επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης και οι Ελληνες βρίσκονται όχι σε μια ήρεμη και ώριμη πορεία μέσα στην κοινωνία των εθνών, αλλά πάλι σε αναστάτωση και διχασμό. Αυτή η πληγή είναι η αιτία πολλών δεινών –χρεοκοπιών και πολέμων– αλλά, ίσως, και ο λόγος που αυτό το μικρό έθνος σκληραγωγήθηκε και επιβίωσε μέσα στους αιώνες. Σήμερα, που ο κόσμος όλος βρίσκεται σε αναταραχή, είναι απαραίτητο το ένστικτο επιβίωσης των Ελλήνων να υπερισχύσει της αυτοκαταστροφικής σαγήνης του διχασμού. Στην 196η επέτειο της Επανάστασης βρισκόμαστε πάλι σε μεγάλο σταυροδρόμι, χωρισμένοι σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα – όχι μόνο για όσα συμβαίνουν στην εποχή μας αλλά και σχετικά με το παρελθόν. Επιβεβαιώνουμε συνεχώς τα λόγια του Ουίλιαμ Φόκνερ, «το παρελθόν δεν είναι νεκρό, δεν είναι ούτε παρελθόν». Ετσι, για κάποιους, έως και οι αυριανοί εορτασμοί είναι κίβδηλοι. «Είναι ψέμα ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε πρώτος τη σημαία της Επανάστασης του 1821. Οταν ο Παπαφλέσσας συναντήθηκε με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό για να του πει ότι όλα ήταν έτοιμα για την Επα- νάσταση, ο τελευταίος άρχισε να τον βρίζει ότι είναι απατεώνας. Τη σημαία στην Πάτρα την ύψωσε ο λαϊκός ηγέτης Παναγιώτης Καρατζάς, τον οποίο δολοφόνησαν οι πρόκριτοι της Πάτρας», έγραψε σε επιστολή στους μαθητές το ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών, η συνδικαλιστική παράταξη του ΚΚΕ. «Η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν μόνο πόλεμος ενάντια στον οθωμανικό δεσποτισμό», εξηγεί, αλλά είχε στόχο «ένα νέο, για την εποχή εκείνη, οικονομικό σύστημα» – τον καπιταλισμό. Η αντιπαλότητα μεταξύ επαναστατών και καθεστωτικών, μεταξύ ντόπιων παλικαριών και ξενόδουλων συμφεροντολόγων, είναι μια σταθερά της ελληνικής πολιτικής σκηνής, με Δεξιά και Αριστερά να ανταλλάσσουν ρόλους και λεξιλόγιο με αξιοθαύμαστη ευκολία. Μνημειώδης επιβεβαίωση της κυριαρχίας αυτής της αντίληψης είναι η δήλωση υπουργού μετά την αθώωση όλων των κατηγορουμένων στην υπόθεση του Βατοπεδίου: «Τους λαοπρόβλητους ηγέτες τα ντόπια και ξένα συμφέροντα, οι νταβατζήδες της διαπλοκής, οι λακέδες και τα γιουσουφάκια της ενημέρωσης προσπαθούν να εξουδετερώσουν με κάθε τρόπο. Αυτό συνέβη με τον Κώστα Καραμανλή, αυτό συμβαίνει και σήμερα με τον Αλέξη Τσίπρα». Δεξιά-Αριστερά, σήμερα-χθες, αντάρτες-υπουργοί, ανίψια-ακτιβιστές, όλα και όλοι γίνονται ένα στον μύλο του σεναρίου όπου λίγοι «αληθινοί Ελληνες» δίνουν τη μάχη εναντίον ξένων εχθρών και των «λακέδων» τους, για την τιμή των Ελλήνων. Από τον εμφύλιο σπαραγμό την εποχή της Επανάστασης, που παραλίγο να κοστίσει την ελευθερία των Ελλήνων, έως τη σημερινή αντιπαλότητα μεταξύ «μνημονιακών» και αυτόκλητων «πατριωτών», που υπονομεύει τις προσπάθειες ανόρθωσης της χώρας, μέσα σε «κοιλάδα σκιάς θανάτου» περπατάμε, παγιδευμένοι σε ρόλους και πλοκή που ελάχιστη σημασία έχουν για τους Ελληνες σήμερα. Εξοικειωθήκαμε με τον θάνατο επειδή συχνά είχε το πρόσωπο του αδελφού μας. Αυτό δεν κάνει τις ήττες λιγότερο οδυνηρές· δεν μας επιτρέπει να χτίσουμε πάνω σε επιτυχίες· δεν θα μας βοηθήσει να σταθούμε στον σημερινό κόσμο. Ας αναλογιστούμε την ευθύνη μας για την πορεία της χώρας τα επόμενα 200 χρόνια. Οπως εμείς μνημονεύουμε τους ήρωες του 1821, έτσι άλλοι θα θυμούνται εμάς και τις επιλογές μας. Πώς, όμως;