Η πιο επικίνδυνη σύμμαχος της Αμερικής
«Πόσο καλός σύμμαχος είναι η Τουρκία για τις ΗΠΑ;» διερωτάται ο αρθρογράφος της δημοσιογραφικής ιστοσελίδας Daily Beast Κρίστοφερ Ντίκι, περιγράφοντας το «φοβερό τρίγωνο» ISIS, Ερντογάν και αμερικανικών πυρηνικών όπλων στο οποίο εγκλωβίζεται η σημερινή Τουρκία. Με βάση τα ποσοστά των αμυντικών δαπανών, η Τουρκία είναι από τους καλύτερους «μαθητές» του Πενταγώνου, αφού διατηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ και ξοδεύει το 2% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες, όπως ζητούν οι ΗΠΑ. «Αλλά η ωμή πραγματικότητα είναι ότι η Τουρκία έχει γίνει η πιο επικίνδυνη σύμμαχος της Αμερικής», σημειώνει ο Ντίκι.
Την ίδια στιγμή που η Τουρκία βρίσκεται σε προστριβές με πολλές χώρες του ΝΑΤΟ, την ίδια ώρα που κατηγορεί την Ουάσιγκτον για συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016 κατά του προέδρου Ερντογάν, εξακολουθεί να φιλοξενεί στο έδαφός της 50 έως 90 πυρηνικά όπλα στο πλαίσιο του «πυρηνικού καταμερισμού» του ΝΑΤΟ. Δεν πρόκειται για εξελιγμένους διηπειρωτικούς πυραύλους, αλλά για «τακτικά» πυρηνικά όπλα τύπου Β61. Κάθε μία από τις βόμβες αυτές έχει ισχύ 340 κιλοτόνων, είναι δηλαδή 20 φορές ισχυρότερη από αυτήν που κατέστρεψε τη Χιροσίμα το 1945. Με άλλα λόγια, το ελάχιστο αυτό τμήμα του αμερικανικού πυρηνικού οπλοστασίου που βρίσκεται στη βάση Ιντσιρλίκ μπορεί να προκαλέσει από 1.000 μέχρι 1.800 Χιροσίμες.
«Είναι διαδεδομένη η αντίληψη μεταξύ των αναλυτών ότι τα πυρηνικά αυτά πρέπει να μεταφερθούν σε πιο ασφαλή τοποθεσία», γράφει ο Ντίκι, επικαλούμενος το μέλος της Ομοσπονδίας Πυρηνικών Επιστημόνων Χανς Κρίστενσεν. «Με τη συμπεριφορά που επιδεικνύει ο Ερντογάν, τα όπλα αυτά δεν έχουν πια καμία χρησιμότητα καθησυχασμού των συμμάχων». Τι νόημα έχει να φυλάσσει το ΝΑΤΟ πυρηνικά στην Τουρκία για να την προφυλάξει από ρωσική εισβολή, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν έρχεται όλο και πιο κοντά στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν;
«Η τοπική και περιφερειακή αστάθεια επιβάλλει την απομάκρυνσή τους», συνεχίζει ο Κρίστενσεν. «Η αμερικανική αεροπορία επιμένει ότι μπορεί να προστατέψει τη βάση, αλλά είναι εντελώς απαράδεκτο να εκθέτουμε πυρηνικά όπλα σε τέτοιες συνθήκες ασφαλείας. Πουθενά στον κόσμο δεν αποθηκεύουν οι ΗΠΑ πυρηνικά υπό τέτοιες συνθήκες», σημειώνει ο Αμερικανός επιστήμονας.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν αναγνωρίσει επισήμως την ύπαρξη των πυρηνικών στο Ιντσιρλίκ, ενώ η οποιαδήποτε απόπειρα της Τουρκίας να τα πάρει υπό τον έλεγχό της θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου, εξέλιξη που οι αναλυτές θεωρούν εξαιρετικά απίθανη. Παρ’ όλ’ αυτά, δεδομένου του σημερινού κλίματος, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς σενάρια τρόμου.
Το Ιντσιρλίκ
Πέρυσι το καλοκαίρι, αμέσως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία επέβαλε αποκλεισμό στο Ιντσιρλίκ, κλείνοντας ουσιαστικά τη βάση για αρκετές ημέρες, ενώ ο Τούρκος διοικητής της βάσης συνελήφθη. Εκθεση του Κογκρέσου εκείνες τις ημέρες σημείωσε ότι οι ανησυχίες για τα αμερικανικά πυρηνικά βασίζονται στη συνεχιζόμενη πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία, στην κατάσταση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και στην εγγύτητα της βάσης στα εδάφη που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του ISIS. Τα συριακά σύνορα απέχουν μόλις δυόμισι ώρες από το Ιντσιρλίκ. «Ανησυχώ περισσότερο για τον Ερντογάν ή για τους αντιπάλους του στον στρατό απ’ ό,τι για το ISIS», είπε ο ειδικός στη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών του Μοντερέι, Τζέφρι Λιούις.
Ομως, το πρόβλημα είναι ότι όσο περισσότερο το ISIS πιέζεται στο Ιράκ και στη Συρία, τόσο περισσότερο αναζητεί νέες βάσεις και τόσο περισσότερο θέλει να εκδικηθεί την Τουρκία, η οποία στην αρχή ενίσχυσε τις δυνάμεις των τζιχαντιστών, πριν στραφεί εναντίον τους το 2016.
Ο Αχμέτ Γιαϊλά, πρώην επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας της τουρκικής αστυνομίας, έχει δει με τα μάτια του τις αντιφατικές πολιτικές του Ερντογάν απέναντι στους τζιχαντιστές. Ως επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής στη Σανλιούφρα, τουρκική πόλη στα συριακά σύνορα, ο Γιαϊλά είδε πώς 25.000 ξένοι μαχητές πέρασαν από την Τουρκία στη Συρία από το 2012 έως το 2014. «Αν ο Ερντογάν δεν είχε αφήσει αυτούς τους ξένους μαχητές να περάσουν από την Τουρκία στη Συρία, δεν θα υπήρχε σήμερα το ΙSIS όπως το ξέρουμε», είπε. Ο Γιαϊλά ζει τώρα εξόριστος στις ΗΠΑ και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον στη βόρεια Βιρτζίνια, ενώ αρνείται κατηγορηματικά τις κατηγορίες του Ερντογάν πως μετέχει στο δίκτυο του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν.
Νέες επιθέσεις
«Το Ισλαμικό Κράτος τώρα θα εντείνει τις επιθέσεις του εις βάρος της Τουρκίας», έγραψε ο Γιαϊλά στο περιοδικό Sentinel, που εκδίδεται από το Κέντρο Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας της στρατιωτικής ακαδημίας του West Point. Τη στόχευση κατά της Τουρκίας ανακοίνωσε το ISIS στο τεύχος Ιανουαρίου του περιοδικού «Ρουμιγιά». «Η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, η διακυβέρνηση από κοσμικούς, οι επιχειρήσεις εναντίον μελών του Ισλαμικού Κράτους στην Τουρκία, η υποστήριξη προς την κυβέρνηση της Βαγδάτης που κυριαρχείται από σιίτες και η εισβολή σε εδάφη του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία ισοδυναμούν με πόλεμο», ανέφερε το περιοδικό της οργάνωσης.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο επικεφαλής του ISIS, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκταντί, κάλεσε τους ακολούθους του να επιτεθούν στην Τουρκία επειδή ο τουρκικός στρατός εισήλθε σε εδάφη που βρίσκονταν υπό τον έλεγχό του στη Συρία. «Καταστρέψτε την ασφάλειά της, σπείρετε τον τρόμο. Βάλτε την στη λίστα των πεδίων της μάχης. Η Τουρκία μπήκε στον πόλεμο με το Ισλαμικό Κράτος με την κάλυψη και την προστασία της αεροπορίας των σταυροφόρων», είπε. Ας σημειωθεί ότι πολλά από τα αεροσκάφη αυτά απογειώνονται από το Ιντσιρλίκ.
«Σε τελική ανάλυση», καταλήγει ο Ντίκι, «εφόσον η Τουρκία προσπαθεί τώρα να αντιπαρατεθεί με την απειλή του ISIS, πρέπει να της ευχηθούμε καλή επιτυχία, όσα λάθη κι αν έκανε στο παρελθόν. Αλλά ας ελπίσουμε επίσης ότι οι ΗΠΑ θα πάρουν από εκεί τα πυρηνικά όπλα τους».