«Οκι, όκι, ντεν υπάρκει στα ελλήνικος»
Rijksmuseum - Αμστερνταμ. Από τα πλέον εντυπωσιακά μουσεία του κόσμου. Τα εκθέματα είναι έργα των μεγαλυτέρων ζωγράφων της εποχής της μεγίστης ακμής της ζωγραφικής. Υπάρχουν έργα του αξεπέραστου Ρέμπραντ, του υπέροχου Vermeer με την περιώνυμη «Γαλατού» όπως και του μεγάλου Van Gogh με τις χαρακτηριστικές προσωπογραφίες του. Το εισιτήριο θα το χαρακτήριζα ελαφρώς τσιμπημένο, όμως άξιζε τον κόπο, δεν το μετανιώσαμε. Τα εισιτήρια τα αγοράζει κανείς σε μία κυκλική reception όπου υπάρχουν επεξηγηματικά έντυπα σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Υπάρχουν έντυπα στα ινδικά, στα τουρκικά, στα κινεζικά, κ.λπ. Ζητήσαμε έντυπα στην ελληνική γλώσσα, αλλά ο υπάλληλος που, όπως μας είπε, είχε κάνει διακοπές το τελευταίο καλοκαίρι στην Κρήτη, μας απάντησε ευγενέστατα «όκι». Το θεωρήσαμε κατανοητό και προχωρήσαμε σε ένα είδος πύλης που έμπαινες στο εσωτερικό του μουσείου. Και, μα τον μεγαλοδύναμο, πέσαμε πάνω σε τέσσερα αντίγραφα ελληνικών αγαλμάτων. Μπροστά μας, το σύμπλεγμα του Λαοκόοντος με τα τυλιγμένα γύρω του φίδια. Δεξιά του η θεά Αρτεμις με ένα ελάφι, αριστερά ο Διόνυσσος κρατώντας σταφύλια. Λίγο πιο δεξιά η μούσα Ευτέρπη. Τέσσερα ολοζώντανα ελληνικά αγάλματα στην είσοδο του ολλανδικού μουσείου, τι ευχάριστη έκπληξη, τι υπερηφάνεια για μας τους μακρινούς επισκέπτες. Οι εκθέτες πιθανόν για να εντυπωσιάσουν δεν έβαλαν ούτε τουρκικά αγάλματα ούτε μεξικανικά. Πιθανόν να σκέφτηκαν πως έπρεπε να βάλουν σουηδικά ή ρωσικά, αλλά και πάλι δεν βρήκαν κάτι το αξιόλογο. Περίεργο, και είχα την εντύπωση πως οι Λιθουανοί ήταν οι καλύτεροι γλύπτες της αρχαιότητας. Με την εντύπωση έμεινα, φτωχή η φαντασία μου. Εδώ όμως ξεκινάει το προσωπικό μου δράμα, για να δεις και να μάθεις για την περίλαμπρη ελληνική αρχαιότητα πρέπει να έχεις γνώσεις τουρκικής; Καλά, αγγλικά πάει στο διάολο, αλλά τουρκικά, από πού κι ώς πού; Βάζουν οι ολλανδοί στα μουσεία τους μπροστά-μπροστά τα ελληνικά αγάλματα και σε παραπέμπουν για επεξηγήσεις στα γιαπωνέζικα και στα τουρκικά. Εδώ κάτι τρέχει, και μάλιστα με ιδιαίτερη ταχύτητα. Αλλά και το άλλο που το πας: Τη θεά Αρτεμη του κυνηγίου την αναφέρουν με το λατινικό της όνομα Diana, διότι, σου λέει, Αρτεμις είναι δύσκολο, ενώ Diana είναι ευκολότερο. Πέρα όμως από τα αστεία κρύβεται η σοβαρότητα της πράξης. Δεν ξέρουν οι Ολλανδοί πως η μόστρα του περίφημου μουσείου τους είναι ντυμένη ελληνικά και την ίδια ώρα σε παραπέμπουν στα πορτογαλικά; Οχι δα, εδώ η φάβα Σαντορίνης κρύβει μεγάλο λάκκο. Αλλά και από την άλλη, κανένας Ελληνας υπουργός, βουλευτής δεν επισκέφθηκε ποτέ το μουσείο και κανένας δεν παραξενεύτηκε γι’ αυτό που παραξένεψε εμένα, τον άπαξ τουρίστα του Αμστερνταμ, που στο κάτω-κάτω της γραφής δεν έχω πάρει ούτε μία ψήφο; Μπαίνει ο Ελληνας υπουργός Πολιτισμού στο μουσείο και δεν παραξενεύεται που η ελληνική πρωτεύουσα παρουσία επεξηγείται στα τουρκικά.