Το μέλλον του κτιρίου της Παλαιάς Βουλής

Ηεπιστολή του πρώην υπουργού Ιωάννη Βαρβιτσιώτη φέρνει και πάλι στην επικαιρότητα το θέμα της διεκδίκησης από τη Βουλή του κτιρίου της Παλαιάς Βουλής που στεγάζει το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Ελλάδας. Το θέμα είχε ανακινηθεί ξανά και πριν από μερικά χρόνια. Σήμερα, σύμφωνα με τον κ. Βαρβιτσιώτη, ο λόγος της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας είναι η απομάκρυνση του Ιστορικού και Εθνολογικού Μουσείου προκειμένου να στεγαστούν στους χώρους υπηρεσίες της Βουλής που στεγάζονται σήμερα σε ενοικιαζόμενα κτίρια. Παλαιότερα, αν θυμάμαι καλά, ήταν για να στεγάσει το «εντευκτήριο» της Βουλής.

Θα ήθελα να θυμίσω ότι το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Αθήνας καθώς και ένα τμήμα του Μουσείου Μπενάκη είναι τα μόνα μουσεία της πρωτεύουσας που περιλαμβάνουν πλούσια εκθέματα από τον αγώνα της Ανεξαρτησίας του 1821 και των πρώτων χρόνων από τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Και τα δύο ανήκουν στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Το επίσημο ελληνικό κράτος δεν διαθέτει παρόμοιο μουσείο. Θα πίστευε κανείς ότι και μόνο γι’ αυτό τον λόγο η Βουλή των Ελλήνων θα έπρεπε να προστατεύει και να επιχορηγεί και τα δύο αυτά μουσεία. Υπάρχει άλλωστε πλήθος κτιρίων που θα μπορούσαν να καλύψουν τις γραφειακές ανάγκες της Βουλής και μάλιστα πολύ καλύτερα από το κτίριο της Παλαιάς Βουλής, που λόγω της ειδικής του χρήσης δεν είναι σε θέση να καλύψει ως έχει παρόμοιες ανάγκες χωρίς να υποστεί μετατροπές, ανάλογες με αυτές που υπέστη το 1935 το κτίριο των Παλαιών Ανακτόρων και νυν Βουλής. Μετατροπές που κατέστρεψαν το εσωτερικό του ανακτόρου που είχε σχεδιάσει ο Gaertner, με τις θαυμάσιες οροφογραφίες και τις μοναδικές πομπηιανές τοιχογραφίες, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις τόσο του γερουσιαστή και αρχιτέκτονα Αναστάση Μεταξά, αλλά και του καθηγητού του Πολυτεχνείου και επίσης γερουσιαστή Ν. Κιτσίκη και του «νεαρού αλλά πολλού ταλέντου» αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού και την πρότασή τους να μετατραπεί σε μουσείο. Με την άποψή τους συμφωνούσε και μεγάλη μερίδα του αθηναϊκού Τύπου. Δυστυχώς, τα Παλαιά Ανάκτορα δεν σώθηκαν.

Ηρθε άραγε η ώρα της Παλαιάς Βουλής;

Το κτίριο θεμελιώθηκε το 1858 πάνω σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Francois Louis Floriment Boulanger (1807-1875) έπειτα από ανάθεση της βασίλισσας Αμαλίας και εγκαινιάζεται το 1875 με την έναρξη της πρώτης εισόδου της Δ΄ Περιόδου.

Στο κτίριο επέφεραν αρκετές αλλαγές οι αρχιτέκτονες Γεράσιμος και Αναστάσης Μεταξάς, καθώς και ο Αθηναίος αρχιτέκτων Παναγής Βρεττός-Κάλκος, στον οποίο οφείλεται η τελική μορφή του.

Αξίζει ίσως να επισημάνουμε ότι το κτίριο της Παλαιάς Βουλής είναι ίσως το μόνο δημόσιο κτίριο του 19ου αιώνα που κτίστηκε αποκλειστικά από κρατικές δαπάνες. Οταν μάλιστα κατά την ανέγερση πλούσιος ομογενής προσφέρθηκε να αναλάβει τη δαπάνη με μοναδικό όρο να γραφτεί στη μετόπη το όνομά του δίπλα από τον τίτλο «Ελληνική Βουλή», πήρε από την τότε κυβέρνηση την περήφανη απάντηση ότι η Βουλή όφειλε (εξακολουθεί άραγε να οφείλει;) να μην «οφείλει» σε κανένα.

Σημ.: Ενδιαφέρουσα σχετική με το θέμα του εντευκτηρίου λεπτομέρεια. Λίγο μετά τα εγκαίνια της Βουλής με αίτησή του προς το «επί το επί των Εσωτερικών Υπουργείον» ο έφορος του Βουλευτηρίου Τιμολέων Ι. Φιλήμων ζητεί να διατηρηθεί το παρακείμενον στη Βουλήν καφενείον, «όπως χρησιμεύσει και κατά την επιούσιον σύνοδο προς ευκολίαν των κ.κ. βουλευτών, κάτι που είναι απολύτως απαραίτητο κατά την έναρξιν των εργασιών του Σώματος». Τι εντευκτήριο, τι καφενείο. ΜΑΡΩ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗ ΑΔΑΜΗ Ομ. καθ. ΕΜΠ