Το κυνήγι της ευτυχίας:
Τα γραφεία των ειδικών επισκέπτονται όλο και πιο νέα σε ηλικία άτομα με κατάθλιψη, λόγω προβλημάτων ζωής, αλλά και της πίεσης που προκαλεί το κυνήγι της ευτυχίας.
«Είμαι δυστυχισμένη» μας έλεγε μια φίλη τις προάλλες. «Δεν βρίσκω πουθενά χαρά. Θα ’θελα να κρυφτώ στο κρεβάτι μου και να μην ξανασηκωθώ για κανέναν και για τίποτα». Η δήλωση δεν ήταν χρωματισμένη ούτε ανεπαίσθητα από κάποια δόση χιούμορ, ενώ δεν ακολούθησε ένα καθησυχαστικό «εντάξει υπερβάλλω, μην ανησυχείτε». Ηταν ωμή, πηγαία, ειλικρινής. Και τώρα τι; Γιατροί δεν είμαστε, αλλά την τελευταία φορά που είχαμε ελέγξει, τα παραπάνω περιλαμβάνονταν στα συμπτώματα της κατάθλιψης. Από την άλλη, στη συναναστροφή η φίλη δεν εμφανίζει την εικόνα ασθενούς. Τι κάνουμε λοιπόν;
«Ακούμε και παρακολουθούμε» απαντά η ψυχολόγος της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας κ. Αγγελική Γιαντσελίδου. «Στην καθημερινότητά μας ονομάζουμε κατάθλιψη μία σειρά εκδηλώσεων, που ναι μεν έχουν καταθλιπτικό χαρακτήρα, αλλά δεν συνιστούν κλινική κατάθλιψη» εξηγεί. «Οταν όμως κάποιος αναφέρει ένα πρόβλημα, οφείλουμε να το ακούσουμε. Αν κρατήσει λίγες ημέρες ή αν συνδέεται με γεγονότα της ζωής το αφήνουμε να περάσει. Το πένθος για μια φυσική ή συναισθηματική απώλεια, όπως το τέλος μιας σχέσης, ή ακόμα και η απώλεια της δουλειάς μας, η ανεργία, είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στη ζωή. Ολοι περνούμε καταστάσεις που μας κάνουν θλιμμένους. Αν περάσει καιρός και φαίνεται ότι δεν απαλύνεται, πρέπει να σκεφτούμε ότι ίσως κάτι άλλο συμβαίνει. Σε κάθε περίπτωση, η διάγνωση μπορεί να προέλθει μόνο από κάποιον επαγγελματία της ψυχικής υγείας».
Δεν είναι παράλογο, πάντως, να ανησυχούμε. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ένας στους τέσσερις θα ασθενήσει κάποια στιγμή στη ζωή του από κλινική κατάθλιψη. Υπάρχουν δε ενδείξεις για αύξηση των δεικτών κατάθλιψης παγκοσμίως και μάλιστα από όλο και μικρότερες ηλικίες. «Πράγματι, έρχονται στα γραφεία μας όλο και μικρότεροι σε ηλικία άνθρωποι» αναφέρει η ίδια. «Υπάρχει ένα κυνήγι της ευτυχίας. Ενα κυνήγι τού να είμαστε καλά, να περνάμε ωραία, σύμφωνα με τα πρότυπα που προ- βάλλονται. Και ζούμε σε μια ούτως ή άλλως δύσκολη περίοδο, με υψηλές απαιτήσεις». Ολα αυτά δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τους νέους ανθρώπους, στο οποίο μπορεί να «επωαστεί» μια ψυχική διαταραχή. Δεν είναι τυχαίο ότι η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας είναι αφιερωμένη στην κατάθλιψη. «Δεν παρατηρούμε μόνο αύξηση της κατάθλιψης, αλλά και των αγχωδών διαταραχών που επίσης εμφανίζονται όλο και νωρίτερα, από την αρχή της ενήλικης ζωής» τονίζει η κ. Γιαντσελίδου. «Αυτό οφείλεται εν μέρει και στην καλύτερη ενημέρωση. Ο κόσμος είναι πιο έτοιμος να καταλάβει ότι αυτό που αισθάνεται μπορεί να είναι κατάθλιψη, είναι πιο υποψιασμένος. Αναγνωρίζει πιο γρήγορα τα συμπτώματα. Εχει αμβλυνθεί σε ένα μεγάλο βαθμό και το στίγμα, διευκολύνοντας την αναζήτηση βοήθειας». Σύμφωνα με τα στοιχεία των Κινητών Μονάδων και των Κέντρων Ημέρας της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας, η κατάθλιψη εμφανίζεται σε μεγαλύτερο ποσοστό σε γυναίκες (68%), οι οποίες όμως μοιράζονται πιο εύκολα το πρόβλημά τους.
Ολες οι έρευνες συνδέουν την αύξηση των ποσοστών της κατάθλιψης και των αγχωδών διαταραχών με τον τρόπο ζωής – στη χώρα μας με την οικονομική κρίση. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την ΕΚΨ & Ψ.Υ οι άνεργοι εμφανίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (62% περίπου) συμπτώματα κατάθλιψης ή άλλες συναισθηματικές διαταραχές σε σχέση με τους εργαζομένους, γεγονός που καταδεικνύει ότι η εργασιακή απασχόληση είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να λειτουργήσουν προστατευτικά ως προς την εμφάνιση αντίστοιχων συναισθηματικών διαταραχών.
«Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα συμπτώματα δεν είναι πάντα η απόσυρση ή η αίσθηση ότι δεν παίρνουμε ικανοποίηση από τη ζωή. Οι δείκτες μπορεί να είναι σωματικοί, η αύξηση ή η μείωση βάρους, ψυχοσωματικά προβλήματα όπως οι πονοκέφαλοι ή ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό, ο θυμός ιδίως στα νεαρότερα άτομα. Το βασικό όμως που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι θεραπεύεται» καταλήγει η κ. Γιαντσελίδου.
Ολο και μικρότεροι σε ηλικία άνθρωποι καταφεύγουν στους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας.