Χημικός θάνατος
Οι νεκροί της συριακής κωμόπολης Χαν Σεϊχούν, παιδιά και ενήλικοι, δεν έχουν τη δυνατότητα και το δικαίωμα να διαλέξουν σενάριο, να κατονομάσουν δηλαδή με σιγουριά τους δολοφόνους τους. Να πουν πως τους μακέλεψε με τα χημικά της η αεροπορία του «πατερούλη» τους, του Μπασάρ Ασαντ, η οποία άλλωστε τους βομβαρδίζει ανελέητα και για καιρό, αδιαφορώντας για την υποκριτική ορολογία του τύπου «άμαχοι»/μάχιμοι, «νόμιμοι στόχοι» / «περιοχές στο απυρόβλητο»; ΄Η να πουν ότι τα χημικά τα είχαν αποθηκεύσει οι ίδιοι οι αντικαθεστωτικοί, οι δικοί τους δηλαδή, κι εκεί τα πέτυχαν οι βόμβες του Ασαντ, μπορεί και των Ρώσων πιλότων, τυχαία ή εσκεμμένα;
Οι νεκροί δεν μπορεί να είναι σίγουροι. Τη σιγουριά την έχουν και τη διατυμπανίζουν οι επιζώντες. Και επειδή ανήκουν σε διαφορετικά, αλληλομισούμενα στρατόπεδα, έχει ο καθένας τη δική του ακλόνητη βεβαιότητα. Και κραδαίνει τη δική του αλήθεια. Και για την πιστοποίησή της δεν χρειάζεται το παραμικρό στοιχείο, αφού συγκροτείται ερήμην των γεγονότων. Για τους συγγενείς των σκοτωμένων, τίποτε πιο φυσικό, αρκεί η ανείπωτη πίκρα και η ορφάνια τους, δεν χρειάζονται άλλα πειστήρια. Αυτοί ξέρουν πως οι βόμβες ήρθαν από πάνω, από έναν ουρανό πυκνοκατοικημένο από ψυχρές, αδιάφορες θεότητες. Ξέρουν επίσης πως κι αν ακόμα τα χημικά ήταν των δικών τους, δίχως τις βόμβες πιθανότατα θα έμεναν αδρανή, στην αποθήκη τους· δεν θα σκότωναν.
Για όλους τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους όμως, όσους δεν έχουν να κλάψουν ανθρώπους τους, για τον Ασαντ, τον Πούτιν, τον Τραμπ, τον Ερντογάν, τη Μέι, τον Ολάντ, τον Χασάν Χατζ Αλι (ο διοικητής του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, που ελέγχει την επαρχία Ιντλίμπ), την απόφαση για το ποιος φταίει για το μακελειό δεν την παίρνουν τα αισθήματα. Οι στυγνοί υπολογισμοί αποφασίζουν. Τα ωμά συμφέροντα. Οι κρυφοί σχεδιασμοί. Για να τα εξυπηρετήσεις όλα αυτά είσαι ικανός –κυρίως δε προθυμότατος– όχι μόνο να διαστρεβλώσεις όσα στοιχεία υπάρχουν, να τα διαβάσεις όπως σε βολεύουν, αλλά και να κατασκευάσεις πλήθος «τεκμήρια», να χαλκεύσεις «αποδείξεις». Εχει γίνει αμέτρητες φορές κάτι τέτοιο. Και από Αμερικανούς και από Εγγλέζους (ας θυμηθούμε τα περιβόητα «όπλα μαζικής καταστροφής» του Σαντάμ Χουσεΐν) και από Ρώσους και από το καθεστώς που πνίγει τη Συρία και από τους αντικαθεστωτικούς. Τι θα τους εμπόδιζε να το ξανακάνουν; Η διεθνής κοινότητα; Το διεθνές δίκαιο; Η ηθική μήπως, έστω η ηθική του πολέμου; Ποιο άλλο κουφάρι δολοφονημένων λέξεων;
Η διεθνής κοινότητα λοιπόν, όπως κι αν την ορίσουμε, δεν πρόκειται να μάθει ποτέ την αλήθεια. Μπορεί να είναι σίγουρη γι’ αυτό. Και για κάτι ακόμα: για τον απόλυτο αμοραλισμό όλων των λεγόμενων μεγάλων δυνάμεων, για τον αδυσώπητο μακιαβελισμό τους. Αλλά και για το ότι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών είναι ένας όρος-λείψανο κι αυτός, παγιδευμένος από τις ίδιες τις ιδρυτικές συμφωνίες.