Τα ΑΕΙ έχουν κτίρια, αλλά υπό καταληψη
Οι πρυτάνεις ζητούν λύση
«Κτίρια υπάρχουν, αλλά δυστυχώς πολλά τελούν υπό κατάληψη». Είναι λόγια πρυτάνεων που εξηγούν γιατί σε διάφορες πόλεις, χώροι που ανήκουν σε πανεπιστήμια παραμένουν αναξιοποίητοι εδώ και δεκαετίες, αφού έχουν γίνει «στέκια αυτοδιαχείρισης» από άτομα του αναρχικού χώρου, βρίσκοντας κατανόηση από μερίδα πολιτικών. Οι Αρχές των ΑΕΙ απευθύνθηκαν στους αρμοδίους για να δοθεί λύση, αλλά αποτέλεσμα ουδέν. «Είναι και ο φόβος των αντιποίνων από ομάδες καταληψιών», συμπληρώνουν, με αναφορά στο ιστορικό κτίριο «Λέλας Καραγιάννη» και στα 30 χρόνια κατάληψης.
Ταεμβληματικά πανεπιστήμια της χώρας μας διαθέτουν στο περιουσιολόγιό τους κτίρια πολλών τετραγωνικών μέτρων και σημαντικής αξίας, τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν εάν δεν ήταν κατειλημμένα από εξωπανεπιστημιακούς, άτομα που αυτοτοποθετούνται στον χώρο των αναρχικών. Μάλιστα, το 2018 συμπληρώνονται τρεις δεκαετίες από την κατάληψη «Λέλας Καριαγιάννη» στην Κυψέλη. Δεν είναι βέβαια η μόνη. Καταλήψεις ολόκληρων πανεπιστημιακών κτιρίων εντοπίζονται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι ηγεσίες κάποιων ΑΕΙ προσπαθούν τώρα εν κρυπτώ να ολοκληρώσουν τον διαγωνισμό αξιοποίησης των κατειλημμένων κτιρίων, ώστε να αναγκάσουν τις εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές να παρέμβουν. Βέβαια, ουκ ολίγες φορές ηγεσίες ΑΕΙ έχουν προστρέξει στον εισαγγελέα και την εκάστοτε ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, αλλά δεν υπήρξε παρέμβαση. Διότι, στη θεσμική αβελτηρία, τον φόβο των αντιποίνων αλλά και την πεποίθηση ατιμωρησίας των καταληψιών οφείλεται η παγκόσμια πρωτοτυπία των ελληνικών ΑΕΙ να διαθέτουν εξαιρετικά κτίρια τα οποία δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν.
Ειδικότερα, στα περισσότερα πανεπιστήμια υπάρχουν εντός των ιδρυμάτων μικροί χώροι, τα λεγόμενα «στέκια», που από χρόνια τελούν υπό κατάληψη. Ομως, υπάρχουν και υπό κατάληψη κτίρια. Ενδεικτικά, η κατάληψη «Λέλας Καραγιάννη» στη διασταύρωση των οδών Λέλας Καραγιάννη και Δροσοπούλου. Το κτίριο ήταν εγκαταλειμμένο από το 1960 μέχρι το 1988, οπότε και κατελήφθη. Με απόφαση της ιδιοκτήτριάς του Κεφαλλονίτισσας Μαρία Μεταξάτου, κληροδοτήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το ΕΜΠ και τη Σχολή Καλών Τεχνών, για τη στέγαση άπορων φοιτητών από τα Ιόνια Νησιά, και κυρίως από την Κεφαλλονιά. Στις 15 Ιανουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκε αστυνομική επιχείρηση εκκένωσης του κτιρίου. Τότε υπήρξαν αντιδράσεις πολιτικών (και του ΣΥΡΙΖΑ) για την επιχείρηση, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά καιρούς διατυπώνονται απειλές από αγνώστους κατά πρυτανικών αρχών, όταν μιλούν για αξιοποίησή του. Ετσι, το κτίριο αφέθηκε στην τύχη του.
Στην οδό Μαυροματαίων και Δεριγνύ, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών διαθέτει το κτίριο Βανκβούβερ. Λόγω των ζημιών από τον σεισμό
Κατά καιρούς διατυπώνονται απειλές από αγνώστους κατά πρυτανικών αρχών, όταν μιλούν για αξιοποίηση...
του 1999, το κτίριο χαρακτηρίστηκε «κίτρινο», έπαψε να χρησιμοποιείται από το ίδρυμα, και κατελήφθη –εδώ και 12 χρόνια– «για τις ανάγκες του αναρχικού/ αντιεξουσιαστικού κινήματος», όπως αναφέρουν οι καταληψίες. Τον Φεβρουάριο του 2016 προκηρύχθηκε διαγωνισμός (σε κεντρικό χώρο της οδού Αλεξάνδρας) για την ανακατασκευή του, ο οποίος ακυρώθηκε έπειτα από παρέμβαση αντιεξουσιαστών. Επαναλήφθηκε η διαδικασία, η οποία φέρεται να κατέληξε σε μειοδότη, ωστόσο οι κα- ταληψίες δεν έχουν αποχωρήσει.
Η φοιτητική εστία του Παντείου Πανεπιστημίου, το εξαώροφο κτίριο επί της οδού Λαγουμιτζή 6, δυναμικότητας 210 κλινών, μετά τις σοβαρές ζημιές από τον σεισμό του 1999, έπαψε να λειτουργεί. Ετσι, βρήκαν ευκαιρία να το «καταλάβουν» εξωπανεπιστημιακοί. Στις αρχές Μαΐου του 2012 άνδρες της αστυνομίας «ανακατέλαβαν» το κτίριο, που κλειδώθηκε και άδειασε λειτουργικά ώστε να μην μπορεί να επανακαταληφθεί, και αναμένεται η στιγμή της αξιοποίησής του ως φοιτητικής στέγης.
Στα Χανιά, το Πολυτεχνείο Κρήτης έχει στην κυριότητά του το διατηρητέο κτίριο της 5ης Μεραρχίας. Το κτίριο κτίστηκε κατά το 1869-70 και ύστερα από διάφορες χρήσεις το 1985 αγοράσθηκε από το Πολυτεχνείο. Στην περιοχή υπάρχουν και τα κτίρια των Στρατώνων και των Φυλακών, τα οποία επίσης ανήκουν στο Πολυτεχνείο. Το ίδρυμα εκπόνησε σχέδιο για την αξιοποίηση των κτιρίων, ωστό- σο το διατηρητέο κτίριο της 5ης Μεραρχίας από τα μέσα του 2004 έως και τώρα είναι κατειλημμένο. Μάλιστα, πριν από την κατάληψη, δόθηκαν περί τις 700.000 ευρώ για την αναστήλωση του κτιρίου, ώστε να στεγασθεί Σχολή Καλών Τεχνών.
Στο Ηράκλειο της Κρήτης βρίσκεται, ίσως, η μόνη κατάληψη πανεπιστημιακού κτιρίου στην οποία οι καταληψίες προχώρησαν σε εξωτερική ανακαίνισή του. Το κτίριο του «Ευαγγελισμού», στο κέντρο της πόλης, χτίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Αρχικά, στέγασε εκπαιδευτήριο, μετατράπηκε σε γερμανικό στρατιωτικό νοσοκομείο, και μετά, έως το 1985, λειτούργησε ως κλινική. Μετά τη διακοπή της λειτουργίας της κλινικής, ο «Ευαγγελισμός» πέρασε στην κυριότητα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από τον Μάιο του 2002 κατελήφθη από αναρχικούς. Το καλοκαίρι του 2015 πραγματοποιήθηκαν στο κτίριο εργασίες συντήρησης, με πρωτοβουλία των «ενοίκων» του.