Οι πασχαλιάτικες εικόνες από ένα «μακρινό» - κοντινό παρελθόν του ελληνικού εικοστού αιώνα στην οθόνη του σήμερα
Στα μάτια πολλών σημερινών νέων, οι εικόνες από την Ελλάδα των περασμένων δεκαετιών μοιάζουν συχνά «εξωτικές» και σχεδόν εξωπραγματικές. Σε αυτήν την εντύπωση συμβάλλει επίσης και ο συχνά μαυρόασπρος φωτογραφικός χαρακτήρας όσων τεκμηρίων διασώζονται, αλλά περισσότερο είναι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η γλώσσα του σώματος, το ντύσιμο, το τελετουργικό, ο τρόπος διάχυσης της πληροφορίας.
Αξίζει να αντιπαραβάλει κανείς τις εικόνες που διαχέονται σήμερα, και τις προηγούμενες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, με εκείνες που μας έρχονται από ένα παρελθόν που για την Ιστορία είναι μόλις «χθες». Μεσολαβούν, όμως, συνταρακτικά γεγονότα όπως η λήξη του Ψυχρού Πολέμου, η παγκοσμιοποίηση και η ψηφιακή επανάσταση. Ολα αυτά άλλαξαν το βλέμμα και μετέτρεψαν σε ευρύ χάσμα τα ρήγματα του χρόνου. Εικόνες από την Ελλάδα του ’50, του ’60 και του ’70 προκαλούν σε πολλούς νοσταλγία όχι γιατί θέλουν να επιστρέψουν στο χθες, αλλά γιατί υπάρχουν πράγματα στο σήμερα «που δεν αρέσουν». Ετσι, λοιπόν, μια αναδίφηση στο εξαιρετικά φροντισμένο Ιστορικό Αρχείο του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Καραμανλής» και στο ψηφιοποιημένο υλικό του μας δίνει οπτική αλλά και κατανόηση στο κοντινό παρελθόν, όταν οι φωτογραφίες από τις πασχαλιάτικες εξορμήσεις του τότε πρωθυπουργού, είτε προδικτατορικά είτε μετά τη μεταπολίτευση, τροφοδοτούσαν την ειδησεογραφία των ημερών.
Ηταν η εποχή που οι φωτογραφίες των ειδησεογραφικών πρακτορείων όριζαν και το πνεύμα της επικαιρότητας και είναι πράγματι δύσκολο έργο να εξηγήσει κανείς σήμερα σε ένα παιδί ότι οι φωτογραφίες επικαιρότητας τα «παλιά χρόνια» ήταν προνόμιο λίγων και ότι τυπώνονταν σε χαρτί. Ακόμη πιο δύσκολο είναι να εξηγήσει κανείς σε ένα παιδί της δικής μας εποχής ότι υπήρχαν χρόνια, όχι τόσο μακρινά, που όχι μόνο δεν υπήρχε Ιντερνετ αλλά ούτε και τηλεόραση.
Η διαφορετική τεχνολογία του παρελθόντος προσδίδει αξία και γοητεία σε όλη αυτήν την πλούσια φωτογραφική παρακαταθήκη που έχει διασωθεί και συντηρηθεί σε ιστορικά αρχεία, όπως αυτά του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Καραμανλής». Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια η αξία των αρχείων είναι ολοένα και πιο διαδεδομένη, με αποτέλεσμα να μπορούμε κι εμείς σήμερα να απολαμβάνουμε τις ματιές στο μακρινό-κοντινό παρελθόν και να προβάλλει ο καθένας τις δικές του ερμηνείες.