Ο ιεραπόστολος και το πηγάδι
«Επιδημίες, λιμοί, θηριώδης βία, πόλεμοι. Εχω δει μικρά παιδιά να στρατολογούνται για να σκοτώνουν», λέει μέλος της ορθόδοξης ιεραποστολής στη Σιέρα Λεόνε. «Δεν θυμάμαι πόσες φορές το προσπαθήσαμε, αλλά τελικά καταφέραμε να ανοίξουμε ένα πηγάδι στην περιοχή. Μόλις το είδαν, οι κάτοικοι έκαναν σαν τρελοί από τη χαρά τους», προσθέτει άλλο μέλος του ιεραποστολικού κλιμακίου στο Μαλάουι της Αφρικής. Στη Μαδαγασκάρη πάλι, έγινε πραγματικά χαμός για το ποιος θα πάρει πρώτος νερό από την υδροφόρα που έφθασε σε μια περιοχή. Η λειψυδρία είναι τόσο έντονη σε κάποια μέρη, που οι κάτοικοι ζητούν να χρησιμοποιήσουν ακόμη και τα απόνερα από την μπουγάδα. Την ίδια στιγμή, στο οικοτροφείο της Αποστολικής Διακονίας στην Αθήνα φιλοξενούνται έξι παιδιά από την Αφρική, που φοιτούν σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα ελληνικών πανεπιστημίων, αναφέρει στην «Κ» ο γενικός διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, επίσκοπος Φαναρίου Αγαθάγγελος.
Ειδικότερα, ο κάτοικος της Δύσης μπορεί να κατανοήσει τη σημασία του ιεραποστολικού έργου της Εκκλησίας μόνο εάν συγκρίνει τις καθημερινές ανάγκες ενός κατοίκου στην Αφρική με τις παροχές που ο ίδιος έχει δεδομένες. Το ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας της Ελλάδος εστιάζει στην προσφορά υπηρεσιών όπως δημιουργία υποδομών για παροχή πόσιμου νερού, συσσίτια, υποδομές για πόσιμο νερό, ιατρικές υπηρεσίες, λειτουργία ορφανοτροφείων, ναών και σχολείων, χορήγηση υποτροφιών για σπουδές.
Σήμερα ιεραποστολικά κλιμάκια λειτουργούν σε περίπου 60 περιοχές σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων σε Κένυα, Ουγκάντα, Νιγηρία, Ζιμπάμπουε, Κονγκό, Μπουρούντι, Ρουάντα, Καμερούν, Τσαντ, Ινδία, Κορέα, Χονγκ Κονγκ, Φιλιππίνες, Ταϊβάν, Ινδονησία, Νησιά Φίτζι. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο μεριμνά για τα ιεραποστολικά κλιμάκια στην Ασία, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής έχει υπό την αιγίδα του εκείνα στην αφρικανική ήπειρο, ενώ στο Πατριαρχείο Αντιοχείας ανήκουν οι μητροπόλεις τα ποίμνια των οποίων δοκιμάζονται τα τελευταία χρόνια από τις πολεμικές πληγές στη Μέση Ανατολή.
«Το έργο της ιεραποστολής εκτείνεται σε όλες τις γωνιές της Γης. Ωστόσο, επίκεντρο έχουμε εκεί όπου το προβλήματα είναι οξύτατα: την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, όπου οι χριστιανοί ζουν υπό το κράτος του φόβου», τονίζει ο κ. Αγαθάγγελος. Και δεν είναι λίγοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί σε όλο τον κόσμο, παρότι βέβαια αποτελούν μειοψηφία δίπλα στις επικρατούσες θρησκείες. Ενδεικτικό για το χρονικό αποτύπωμα της Ορθοδοξίας στην Αφρική είναι ότι, σύμφωνα με την Αποστολική Διακονία, το 1929 δύο Αφρικανοί ιερείς από την Ουγκάντα –ο Ρουβήμ Σπάρτα και ο Οβαδίας Μπασατζακιτάλο–, μαζί με έναν αριθμό πιστών, εγκατέλειψαν την Αγγλικανική Εκκλησία και προσπάθησαν να ιδρύσουν μια Αφρικανική Εκκλησία. Στην προσπάθειά τους συνάντησαν έναν Ελληνα ιερέα, που τους έκανε λόγο για την Ορθόδοξη Εκκλησία, με την οικουμενικότητά της και τον σεβασμό της στο τοπικό χρώμα.
Τελικά, και μετά τη συγκατάθεση του Πατριάρχη Αλεξανδρείας το 1946, οι πιστοί της Ουγκάντας, της Κένυας και της Ταγκανίκας μπήκαν επίσημα στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ουσιαστικά, στις χώρες αυτές οι ορθόδοξοι χριστιανοί συμπληρώνουν επτά δεκαετίες παρουσίας. Από την άλλη, πολιτικοί λόγοι δεν επιτρέπουν την απόκτηση πλήρους εικόνας για τον αριθμό των ορθοδόξων στον κόσμο, καθώς ο φονταμενταλισμός και άλλου είδους δυσκολίες δημιουργούν πολλές φορές προβλήματα στους πιστούς (π.χ. αν δηλώσουν τη θρησκευτική τους ταυτότητα, κινδυνεύουν να χάσουν την εργασία τους).
Το έργο των ιεραποστολικών κλιμακίων ανά τον κόσμο επιφορτίζονται ντόπιοι κληρικοί και μοναχοί, τους οποίους η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος μισθοδοτεί με 100 ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της Αποστολικής Διακονίας, υπάρχουν περίπου 600 ντόπιοι κληρικοί, οι περισσότεροι –143– στην Κένυα. Το Γραφείο Εξωτερικής Ιεραποστολής της Αποστολικής Διακονίας μεριμνά μεταξύ άλλων για τη μισθοδοσία των ιθαγενών κληρικών και την επιδότηση κληρικών και λαϊκών από την Ελλάδα, οι οποίοι εργάζονται ιεραποστολικά στην Αφρική και την Ασία, για την ανέγερση και τον εξοπλισμό ναών και ιεραποστολικών εγκαταστάσεων, για τη λειτουργία εκπαιδευτικών και νοσηλευτικών μονάδων, για την εκπαίδευση προσωπικού και συνεργατών των ιεραποστολικών κλιμακίων.
Το ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας επικεντρώνεται στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, «όπου οι χριστιανοί ζουν υπό το κράτος του φόβου».