Ο πόλεμος κατά των Κοπτών
Από τις αρχές Δεκεμβρίου, το Ισλαμικό Κράτος (Ι.Κ.) διεμήνυσε την πρόθεσή του για διεξαγωγή πολέμου εναντίον των χριστιανών Κοπτών της Αιγύπτου. Οι δύο επιθέσεις της προηγούμενης Κυριακής, με στόχο εκκλησία Κοπτών βόρεια του Καΐρου και τον καθεδρικό ναό του δόγματος στην Αλεξάνδρεια, όπου την ώρα εκείνη ιερουργούσε ο Πάπας των Κοπτών Θεόδωρος Β΄, προκάλεσαν τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων. Πολλοί παράγοντες κρύβονται πίσω από τη φονική αυτή εκστρατεία: η πρόθεση να υποσκάψουν την εξουσία του αυταρχικού προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, η ανάγκη να αποκτήσουν ορμητήριο στην Αίγυπτο, πέρα από το ερημικό Σινά, και ο πόθος τους να πυροδοτήσουν αιματηρή θρησκευτική αντιπαράθεση, ικανή να διαρρήξει οριστικά τον ευαίσθητο κοινωνικό ιστό της χώρας.
Ελάχιστοι πιστεύουν ότι η εκστρατεία του Ι.Κ. έχει ελπίδες επιτυχίας. Τα δημογραφικά δεδομένα της Αιγύπτου αποκλείουν άλλωστε κάθε επιτυχία του Ι.Κ. στα πρότυπα του Ιράκ. Οι χριστιανοί αποτελούν ποσοστό 10% του αιγυπτιακού πληθυσμού, ενώ παρά τις προπαγανδιστικές προσπάθειες των ισλαμιστών, η στήριξη για τη διεξαγωγή πογκρόμ εις βάρος των χριστιανών απουσιάζει εντελώς.
Νέοι πυρήνες
Ο ειδικός του ισλαμικού εξτρεμισμού, Μοχτάρ Αουάντ, του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσιγκτον, εκτιμά ότι η πρόσφατη αναβίωση της μαχητικότητας του Ι.Κ. οφείλεται στη δημιουργία νέων πυρήνων της οργάνωσης στις μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου. Ορισμένοι πυρήνες έχουν έδρα το Κάιρο, πολλοί άλλοι, όμως, κατέφυγαν στη σχετική ασφάλεια του Δέλτα του Νείλου.
Η αιματηρή εκστρατεία με στόχο τους χριστιανούς, λέει ο κ. Αουάντ, έχει ως κύριο αίτιό της τις στρατιωτικές αποτυχίες του Ι.Κ. σε άλλα μέτωπα, όπως στην εκδίωξη της οργά- νωσης από τη Σύρτη της Λιβύης το 2016 και την επιχείρηση του ιρακινού στρατού με στόχο την ανακατάληψη της Μοσούλης.
Το πρώτο χτύπημα στην εκστρατεία αυτή κατά των Κοπτών πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στο Κάιρο, με επίθεση αυτοκτονίας εναντίον κοπτικού ναού, με 28 νεκρούς. Λίγες ώρες μετά την επίθεση αυτή, τεχνικά άρτια βίντεο προπαγάνδας του Ι.Κ. κυκλοφορούσαν ήδη στις υπαίθριες αγορές του Καΐρου, εξαίροντας την ενέργεια. Μέσα στις επόμενες ημέρες, οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης του Ι.Κ. ήταν γεμάτες εκκλήσεις για εκτέλεση χριστιανών. «Η κλιμάκωση αυτή ήταν καλά μελετημένη», λέει ο κ. Αουάντ.
Η χριστιανική μειονότητα της Αιγύπτου αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες συστηματικές διακρίσεις, που εμποδίζουν τα μέλη της να προσληφθούν σε καλές θέσεις εργασίας και να φοιτήσουν σε πανεπιστήμια. Το αίσθημα αδικίας των Κοπτών έχει οδηγήσει σε βίαιες διαδηλώσεις, κυρίως σε αγροτικές περιοχές της χώρας. Το κύμα οργανωμένων επιθέσεων όπως της περασμένης Κυριακής εναντίον Κοπτών, όμως, αποτελεί πρωτόγνωρο φαινόμενο.
Μέτρα ασφαλείας
Ο πρόεδρος Σίσι αποπειράθηκε να καθησυχάσει τη χριστιανική κοινότητα με την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και την ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας σε κοπτικούς ναούς. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιτρέπει μεταξύ άλλων τη λογοκρισία εφημερίδων, την παραπομπή υπόπτων για τρομοκρατία σε ειδικά δικαστήρια και την υποκλοπή ηλεκτρονικών τηλεπικοινωνιών.
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά για να δώσει νέα πνοή στη –στάσιμη εδώ και χρόνια– τουριστική κίνηση στη χώρα του, αλλά και να προσφέρει διαβεβαιώσεις ασφαλείας στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ενόψει της επίσκεψης του Πάπα Φραγκίσκου στην Αίγυπτο στις 28 Απριλίου.
Οι ειδικοί, όμως, εκτιμούν ότι το σημαντικότερο πρόβλημα του προέδρου Σίσι αφορά τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ασφαλείας της Αιγύπτου, οι οποίες αν και αποδείχθηκαν ικανότατες στο να καταπνίξουν κάθε φωνή πολιτικής αμφισβήτησης, εμφανίσθηκαν ανίκανες να διεισδύσουν στους ισλαμιστικούς πυρήνες και να προλάβουν τις πολύνεκρες επιθέσεις τους.
Ο απόστρατος στρατηγός, πρόεδρος Σίσι, γνωρίζει καλά πόσο δύσκολη θα είναι η μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ασφαλείας, καθώς υπήρξε και ο ίδιος επικεφαλής της στρατιωτικής αντικατασκοπείας.
Γιατί το Ισλαμικό Κράτος έβαλε στόχο τους χριστιανούς της Αιγύπτου, τα προβλήματα ασφαλείας και πώς σκοπεύει να τα αντιμετωπίσει ο πρόεδρος Σίσι.