Νέα ελεγκτική αρχή με υπερεξουσίες
Νέα αυτοτελή ελεγκτική μονάδα με υπερεξουσίες, υπό τη σκέπη των οικονομικών εισαγγελέων, δρομολογεί η κυβέρνηση κατ’ επιταγή των θεσμών. Η νέα ελεγκτική αρχή - δομή θα στελεχωθεί με 200 άτομα, ειδικούς ανακριτικούς υπαλλήλους και ενστόλους, και θα είναι αποκλειστικά αρμόδια για τον έλεγχο των εισαγγελικών παραγγελιών που αφορούν υποθέσεις υψηλού επιπέδου φοροδιαφυγής, οικονομικού εγκλήματος και διαφθοράς. Η ανάγκη για την ίδρυση του νέου ελεγκτικού μηχανισμού προέκυψε λόγω του μεγάλου όγκου των εισαγγελικών παραγγελιών, αλλά και λόγω της ανεξαρτητοποίησης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ). Ενδεικτικό του όγκου είναι ότι τον Οκτώβριο του 2016 στη ΓΓΔΕ, η οποία μετονομάστηκε σε Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), εκκρεμούσαν 2.688 εισαγγελικές παραγγελίες που αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 8.118 ταυτοποιημένα ΑΦΜ, για μέρος των οποίων έχουν εκδοθεί εντολές ελέγχου. Από τις 2.688 υποθέσεις, οι 1.576 έχουν σταλεί από τον οικονομικό εισαγγελέα.
Στόχοι
Ζητούμενα του νέου ανεξάρτητου ελεγκτικού μηχανισμού, προσχέδιο του οποίου παρουσιάζει σήμερα η «Κ», είναι η αποφόρτιση των φορολογικών ελεγκτικών μηχανισμών από τις εισαγγελικές παραγγελίες, ο συντονισμός της λειτουργίας των οικονομικών εισαγγελέων και της ΑΑΔΕ, καθώς και η πληρέστερη τεκμηρίωση και επιτάχυνση των ποινικών ερευνών σε υποθέσεις μεγάλης φοροδιαφυγής. Στην κατεύθυνση αυτή απαιτείται, μεταξύ άλλων, αλλαγή του νομικού πλαισίου προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα διαβίβασης φορολογικής πληροφορίας από τους εισαγγελείς στην ΑΑΔΕ, χωρίς αυτό να αποτελεί αυτόματα εισαγγελική παραγγελία, καθώς και η δημιουργία αυτοτελούς υποστηρικτικής ελεγκτικής μονάδας του οικονομικού εισαγγελέα με αντικείμενο οικονομικές υποθέσεις, αλλά και τον φορολογικό έλεγχο με ποινικό χαρακτήρα. Το προσχέδιο καταρτίστηκε από την οικονομική εισαγγελία και κοινοποιείται στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στον αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης, αρμόδιο για θέματα Διαφθοράς Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, καθώς και στον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η νέα δομή αναμένεται να λειτουργήσει τον Ιούνιο.
Τα βασικά της χαρακτηριστικά; Θα συσταθεί διά νόμου ως αυτοτελής Διεύθυνση του υπουργείου Οικονομικών και θα της παρέχονται ευρείες ελεγκτικές και ανακριτικές αρμοδιότητες. Κύριο έργο της θα είναι η διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης και προανάκρισης με παραγγελία του οικονομικού εισαγγελέα, με έμφαση στη διε- ρεύνηση υποθέσεων υψηλού επιπέδου φοροδιαφυγής. Οι υπάλληλοι της δομής θα είναι ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι και θα εποπτεύονται από τον οικονομικό εισαγγελέα. Η δομή θα ερευνά πέραν των σοβαρών οικονομικών εγκλημάτων σε βάρος του Δημοσίου, παραβάσεις της φορολογικής και τελωνειακής νομοθεσίας.
Εκθεση
Με την ολοκλήρωση των ερευνών και εφόσον προκύπτει η τέλεση αξιόποινων πράξεων θα συντάσσει έκθεση την οποία θα διαβιβάζει στην ΑΑΔΕ μαζί με τον φάκελο της υπόθεσης προκειμένου να επιβληθούν διοικητικές κυρώσεις και αναλογούντες φόροι. Η ΑΑΔΕ θα προβαίνει σε οριστικό προσδιορισμό φόρου εντός δύο μηνών από τη διαβίβαση της έκθεσης. Εάν δεν προκύπτουν ενδείξεις τέλεσης αξιόποινης πράξης, η υπόθεση θα αρχειοθετείται από τον οικονομικό εισαγγελέα. Σε περίπτωση που συντρέχει μη ποινικά κολάσιμη φοροδιαφυγή, ο φάκελος θα διαβιβάζεται στην ΑΑΔΕ ως πληροφοριακό δελτίο για ενδεχόμενη επιβολή διοικητικών κυρώσεων.
Η δομή, σύμφωνα με το προσχέδιο, θα στελεχωθεί με προσωπικό τουλά- χιστον 200 ατόμων, καθώς και ειδικό επιστημονικό προσωπικό, και θα είναι αρμόδια για την έρευνα των εισαγγελικών παραγγελιών που θα αποστέλλονται αποκλειστικά από τους οικονομικούς εισαγγελείς. Οι υπάλληλοι της δομής θα έχουν πρόσβαση σε όποιο στοιχείο είναι χρήσιμο για την άσκηση του έργου τους και δεν θα υπόκεινται σε περιορισμούς φορολογικού ή άλλου είδους απορρήτου.
Διαφωνίες
Στο πλαίσιο σύνταξης του σχεδίου έγιναν συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων της Γ.Γ. Διαφθοράς, των οικονομικών εισαγγελέων και της ΑΑΔΕ, ενώ προέκυψαν και διαφωνίες. Η ΑΑΔΕ ζητεί την ψήφιση νόμου που θα προβλέπει ότι τα όργανα, συμπεριλαμβανομένου και του διοικητή, δεν υπέχουν αστική ή πειθαρχική ή ποινική ευθύνη για τυχόν παρέλευση του χρόνου παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έκδοση πράξεων προσδιορισμού φόρου, τέλους, εισφοράς, ή πράξεων επιβολής προστίμου για τις εισαγγελικές παραγγελίες που μεταφέρονται από την ΑΑΔΕ στη δομή. Οι οικονομικοί εισαγγελείς διαφωνούν επισημαίνοντας ότι αυτό «δεν συνάδει με την επιδίωξη εμπέδωσης αυξημένου αισθήματος ευθύνης, ειδικά στην τρέχουσα περίοδο», καθώς και ότι «θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για αρνητικά σχόλια και δη ότι επιχειρείται η εξασφάλιση ασυλίας για όργανα του κράτους που ευνοούν στο πεδίο της φοροδιαφυγής συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα».
Ετερο σημείο τριβής αποτελεί το γεγονός ότι η ΑΑΔΕ ζητεί σε περίπτωση παράλληλων ερευνών με τη δομή να γίνεται συντονισμός μεταξύ των υπηρεσιών. Κατά την άποψη των οικονομικών εισαγγελέων τον τελευταίο λόγο θα πρέπει να έχει οικονομικός εισαγγελέας, καθώς η ΑΑΔΕ «δεν είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή» και «σε αντίθεση με τον οικονομικό εισαγγελέα έχει τη δυνατότητα έκδοσης ερμηνευτικών εγκυκλίων, οι οποίες προφανώς θα επηρεάζουν τις υποθέσεις που ερευνά».
Θα διαθέτει 200 ειδικούς ανακριτικούς υπαλλήλους και ενστόλους και θα ελέγχει υποθέσεις υψηλής φοροδιαφυγής, οικονομικού εγκλήματος και διαφθοράς.