Μεγάλη πόλωση στην τουρκική κοινωνία
Διαφορετικές εικόνες και μηνύματα εκπέμπουν τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα λίγες ώρες πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα
Τημεγάλη πόλωση που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της Τουρκίας φέρνουν στο προσκήνιο οι τελευταίες αναλύσεις και τοποθετήσεις έμπειρων αναλυτών και δημοσιογράφων της γειτονικής χώρας λίγα εικοσιτετράωρα πριν από το ιστορικής σημασίας δημοψήφισμα. Τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα παρουσιάζουν πολύ διαφορετικές εικόνες και εκπέμπουν πολύ διαφορετικά μηνύματα προς το σύνολο της τουρκικής κοινωνίας.
Στο στρατόπεδο της κυβέρνησης επικρατούν τα ελπιδοφόρα μηνύματα που θέλουν την Τουρκία να πραγματοποιεί άλματα σε διάφορα πεδία μετά την επικράτηση του «Ναι» στο δημοψήφισμα. Στον αντίποδα, το στρατόπεδο της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάνει λόγο για όνειρα θερινής νυκτός και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Τουρκία. Παρόμοια είναι και η στάση των Κούρδων.
«Αυτό το δημοψήφισμα θα αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς στην Ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας. Το δημοψήφισμα είναι κάτι πολύ περισσότερο από μία περιορισμένης εμβέλειας συνταγματική αναθεώρηση». Αυτό υπογραμμίζει ένας από τους σημαντικούς ιδεολόγους της συντηρητικής παράταξης της Τουρκίας, ο Αμντουραχμάν Ντιλίπακ. Ο ίδιος εμφανίζεται σίγουρος για την επικράτηση του «Ναι» και τονίζει ότι μετά το τέλος του δημοψηφίσματος έρχονται σημαντικές αλλαγές στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) αλλάζει ηγεσία και στρατηγικές, ενώ αλλαγές δρομολογούνται και στους κόλπους της αντιπολίτευσης, οι οποίες δύνανται να οδηγήσουν στην ανάδυση νέων πολιτικών φορέων.
Παρόμοια είναι η άποψη και του δημοσιογράφου Μουσταφά Κάρτογλου, ο οποίος συνοδεύει τον πρόεδρο της Τουρκίας στα σημαντικά ταξίδια του στο εξωτερικό. Κατά τη δική του άποψη, σε μια περίοδο κατά την οποία οι μεγάλες δυνάμεις διασταυρώνουν τα ξίφη τους στη χερσόνησο της Κορέας και στη Συρία και οδηγούν την υφήλιο στα πρόθυρα μιας νέας παγκόσμιας σύρραξης, η Τουρκία αποφασίζει για το μέλλον της. Η Τουρκία αποφασίζει να προχωρήσει στον 21ο αιώνα με τη δική της αυτόνομη στρατηγική και έχοντας επανακτήσει το έδαφος που έχασε σε πολλά πεδία κατά την περίοδο της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Οπως αναφέρει ο συνομιλητής μας, η αποφασιστικότητα της χώρας, η ενίσχυσή της σε πολλά πεδία και το ενδεχόμενο της επικράτησης του «Ναι» έχουν ανησυχήσει τη Δύση. Υπογραμμίζοντας αυτό το σημείο, ο κ. Κάρτογλου αφήνει να εννοηθεί ότι πίσω από τις πρόσφατες επιθέσεις και τα πλήγματα που δέχεται η Τουρκία σε διάφορα πεδία κρύβονται χώρες της Ε.Ε. και της Δύσης. Οσο η Τουρκία υψώνει τη φωνή της για μια πιο δίκαιη κατανομή πόρων και εξουσίας-επιρροής στο παγκόσμιο πεδίο, τόσο η Δύση εντατικοποιεί τις επιθέσεις της.
Τέλος, ισχυρίζεται επίσης ότι η Ε.Ε. έχει νοσταλγήσει την «παλιά Τουρκία», η οποία εκτελούσε με τυφλή υπακοή τις εντολές της σε πολλά πεδία. Για αυτόν τον λόγο επενδύει τις ελπίδες της στη νίκη του «Οχι», δηλαδή στο στρατόπεδο της «παλιάς Τουρκίας».
Κεμαλιστές και Κούρδοι
«Ποια παλιά και ποια νέα Τουρκία; Ποιο δημοψήφισμα, όταν οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης απειλούν τους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης και ακολουθούν με τυφλή εμπιστοσύνη τις εντολές ενός και μοναδικού ατό- μου;». Το συγκεκριμένο ερώτημα απευθύνει ο έμπειρος αναλυτής και δημοσιογράφος Ορχάν Μπούρσαλι, ο οποίος εδώ και δεκαετίες παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, εκφράζοντας κατά κύριο λόγο την οπτική γωνία της κεμαλιστικής αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο κ. Μπούρσαλι αμφισβητεί τον δημοκρατικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος της Κυριακής, ενώ συνεχίζοντας αναρωτιέται ποιο θα είναι το μέλλον και η αποτελεσματικότητα ενός πολιτικού καθεστώτος που θα έχει την υποστήριξη μόλις του 51% ή 55% της κοινωνίας;
Ο συνομιλητής μας προβάλλει επίσης την άποψη ότι το προσχέδιο συντάγματος που προωθεί το Προεδρικό και η κυβέρνηση θέτουν σε κίνδυνο τη συμβίωση όλων των λαών, αλλά και των θρησκευτικών ομάδων της Τουρκίας, ενώ την ίδια στιγμή παρασέρνει μια ολόκληρη χώρα πίσω από τις φιλοδοξίες ενός ατόμου.
Την εν λόγω άποψη του κ. Μπούρ- σαλι συμμερίζεται και το κουρδικό κίνημα. Σε πρόσφατο άρθρο γνώμης της φιλοκουρδικής εφημερίδας «Γιενί Οζγκιούρ Πολιτίκα», το κουρδικό κίνημα προειδοποιεί ότι με τη νέα πρωτοβουλία του το Προεδρικό και η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) θέτουν σε κίνδυνο όλους τους αγώνες των λαών της Ανατολίας, αλλά και τα λιγοστά δικαιώματα που αυτοί έχουν κατακτήσει από την περίοδο της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα.
Μπορεί η Τουρκική Δημοκρατία να μην παρείχε ένα δημοκρατικό πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο στους λαούς της, αλλά τουλάχιστον κατάφερε να θέσει σε εφαρμογή την αρχή του κοσμικού καθεστώτος και δρομολόγησε τον εκδυτικισμό της χώρας σε πολλά πεδία. Σήμερα, το ΑΚΡ έρχεται να αμφισβητήσει την εν λόγω πορεία της χώρας και να προβάλει εναλλακτικές φόρμουλες που θέτουν σε κίνδυνο τα «αποκτήματα» του τουρκικού λαού, αναφέρει το κουρδικό μέτωπο.
Τέσσερις Τούρκοι δημοσιογράφοι και αναλυτές μιλούν για το μέλλον της χώρας τους μετά το δημοψήφισμα.